یادداشت: شاخص بورس طی روزهای اخیر شاهد اصلاح حدود 12 درصدی بود که با توجه به اصلاح بیشتر برخی نمادهای شاخصساز، میتوان تصور کرد که بیشتر سهامداران اصلاح بالای 15 درصد را تجربه کردهاند. رشد و اصلاح نمایش ذات بازار سرمایه است و امکان ندارد که بازار سرمایه بدون نوسان باشد ولیکن نوسانات در همه بازارهای بورس دنیا مشابه نیستند.
نکات تحلیلی: 1- نوسان در بازار بورس محصول تصمیم سهامداران و فعالان بازار بورس نسبت به خرید یا فروش سهام است؛ بنابراین موضوعاتی که بر ادراک سهامداران تأثیرگذار است، بر بازار بورس نیز تأثیر میگذارد؛ حال این موضوعات اقتصادی باشد، سیاسی باشد و یا چیزی غیر از آن. 2- با توجه به اینکه بخش عمدهای از فعالین بازار سرمایه در ایران تازهوارد هستند و زمانی بازار بورس را شناختهاند که این بازار در حال رشد بوده، در حال حاضر دچار رفتارهای هیجانی هستند و بهگونهای رفتار میکنند که درنهایت حرفهایهای بازار از آن سود میبرند. 3- در روزهای اخیر شوک روانی دولت مبنی بر عدم واگذاری صندوق ETF دوم موسوم به دارا دوم و کاهش اعتماد عمومی مردم نسبت به تصمیمات اقتصادی دولت، آزادسازی 30 درصد دوم سهام عدالت و پایان مهلت تسویه اعتباریها باعث شد که فشار فروش بیش از قدرت خرید در بازار باشد. این اتفاقات در بازار بورس حساس ایران کافی بود تا بزرگترین سقوط شاخص روزانه در تاریخ بورس ایران رقم بخورد. 4- بازار سرمایه مانند سکهای است که دو رو دارد؛ یک روی آن فعالیت کوتاهمدت، روزانه و حتی نوسانگیری از بازار است که در این روی سکه قطعاً افراد کمتجربه بازنده هستند و حرفهایها با ایجاد هیجان و نوسان در بازار سود کسب میکنند. روی دیگر این سکه سرمایهگذاری بلندمدت است که هم با تأمین مالی بنگاههای تولیدی نقشی مثبت در فرآیندهای تولید ایفا میکند و همچنین باعث ایجاد و تقویت ثبات در تولید میشود و هم بازدهی بسیار خوبی را نسبت به بازارهای موازی پولی و مالی برای سهامداران دارد.
نکته راهبردی: بازار بورس ایران به دلیل ورود گسترده فعالین جدید، هیجانی و حساس است. در چنین شرایطی سیاستمداران باید از تحریک بازار، چه از نوع تشویق به خرید بیشتر سهام و چه عکس آن و رفتارهایی که نشاندهنده بیثباتی بازار باشد، پرهیز کنند. لازم است نهادها و ارگانهای دولتی این بازار را بهعنوان بهترین مکان برای جذب نقدینگی سرگردان، حفظ و تقویت کنند. سهامداران نیز باید از رفتارهای هیجانی پرهیز نموده و مطمئن باشند که همواره به دنبال اصلاحهای بازار سرمایه، رشد هم وجود دارد و در بلندمدت همه رکوردهای قبلی شکسته خواهد شد. (نویسنده: علی کارگر)