این روزها که دنیا درگیر بیماری کرونا است، کشور ما بیشتر درگیر افرادی است که نمیخواهند قبول کنند اوضاع اصلاً خوب نیست. شاید اگر همین رفتارهای خودخواهانه برخی از مردم نبود، امروز یکی از کشورهایی بودیم که توانسته بود در کنترل بیماری موفق عمل کند. همان طور که وزیر بهداشت، روزهای ابتدایی شیوع کرونا در کشور را بسیار قابل قبول تر دانسته و اینکه به تک رقمی شدن مرگهای روزانه نزدیک شده بودیم اما یک مرتبه همه چیز به هم خورد.
آن طور که بررسیها نشان میدهد، شرایط کرونا در اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹ به گونهای بود که توانستیم بیماری را به بهترین شکل کنترل کنیم و تختهای اشغال شده بیمارستانها خیلی زود خالی شدند و رؤسای بیمارستانها ملزم شدند شرایط را برای پذیرش بیماران غیر کرونایی فراهم کنند. اما، بعد از تعطیلات خرداد بود که یک دفعه همه چیز به هم خورد و شاهد سیر صعودی موارد ابتلاء و مرگ و میر بیماران کرونایی بودیم.
حالا در روزهای پاییزی به سر میبریم که با وارونگی هوا و سرما همراه است و آن طور که ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت عنوان داشته است؛ وضعیت کرونا در پاییز آلوده و سرد، بدتر خواهد شد. در همین حال، رها شدن پروتکلهای بهداشتی از سوی بیش از ۶۰ درصد مردم که البته این میزان در برخی شهرها از جمله کلانشهر تهران به بیش از ۶۸ درصد میرسد، باعث شده تا به یکباره شاهد خیز جدید بیماری و مرگ و میرهایی کرونایی در کشور باشیم.
کیانوش جهانپور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، با اشاره به وجود ۲۰ میلیون بیمار زمینهای در کشور، نسبت به رها شدن پروتکلهای بهداشتی و پاییز سیاه هشدار داده است.
نمیشود کادر بهداشت و درمان فقط در میدان جنگ باشد
محسن مصلحی دبیر شورای عالی نظام پزشکی، با عنوان این مطلب که نمیشود پروتکلهای بهداشتی در سطح جامعه رعایت نشود، نظارتها را رها کنیم، حمایت مالی از اقشار آسیب پذیر جامعه عملیاتی نشود، معافیتهای مالیاتی صورت نگیرد، محدودیت سفرهای غیرضروری انجام نشود و کنترل تجمعات را رها کنند، سپس همه بار مقابله با کرونا را به بخش بهداشت و درمان منتقل کنند، گفت: در حالی که کارشناسان بارها درباره نحوه مقابله علمی با بیماری کرونا به مسئولان تذکر دادند، اما متأسفانه هم اکنون در شرایطی هستیم که دست اندرکاران مدیریت کرونا در حال طی کردن روزمرگی هستند و سیاست مشخصی برای کنترل بیماری ندارند. انگار امیدوارند که به مرور زمان، اتفاقهای بهتری بیافتد. یعنی برنامهریزی وجود ندارد که به دنبال نتیجه باشیم، به همین دلیل اگر سیاستهای فعلی تداوم یابد، اوضاع نامطلوب کادر درمان در آینده نیز تداوم خواهد داشت.
وی ادامه داد: در دوران کرونا، شاهد تأثیر مستقیم فقدان برنامهریزی بر وضعیت کادر درمان بودیم. از همان ابتدای شیوع کرونا، پیش بینی میشد که قرار است کادر درمان در یک بازه زمانی طولانی مدت و در شرایط سخت و خاصی به ارائه خدمت بپردازند. میدانستیم که به دلیل سرعت انتشار ویروس کووید ۱۹، کادر درمان باید لباسهای مخصوص را به شکل طولانی مدت بپوشند. این شرایط سخت کاری، حالا حدود ۸ ماه است که برای کادر درمان ادامه دارد. در طول این مدت، کادر درمان با خستگی مضاعف جسمی روبرو بوده است.
دبیر شورای عالی نظام پزشکی، تاکید کرد: از سوی دیگر، دیدن فوتیهای متعدد کرونا و همچنین مشاهده مرگ همکاران و یا ابتلای آنها به کووید ۱۹ نیز فشار روحی و روانی مضاعفی به کادر درمان وارد میکند. برخی دیگر از اعضای کادر درمان هم که به کرونا مبتلا شدهاند، قادر نخواهند بود که تا مدتها به محل کار بازگردند. همین مسائل نیز فشار کاری کادر درمان را بیشتر میکند.
وی افزود: با وجود تمام این مشکلات، قرار بود در دوران کرونا نیروهای تازه نفس به کادر درمان اضافه شود تا از خستگی و فرسودگی بیشتر کادر درمان جلوگیری شود، اما میتوانم بگویم در این مدت حتی به تعداد انگشتان دست هم نیرو به کادر بهداشت و درمان اضافه نشده است. حمایتهای جانبی از کادر درمان هم انجام نشد و بسیاری از وعدهها به کادر درمان، شکل عملیاتی به خود نگرفت. همچنین حمایتهای مالی هم از جامعه پزشکی صورت نگرفت و پرداخت یک سری حقوق و مزایا به کادر درمان هم متناسب با همان حداقلها نیز پرداخت نشد.
هزینه بی مبالاتی افرادی که کرونا را باور ندارند
قاسم جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، در واکنش به رها شدن پروتکلهای بهداشتی و افزایش آمار کرونا در کشور، گفت: کادر بهداشت و درمان کشور، هزینه آن دسته از هموطنانی را پرداخت میکنند که رفتارهای اجتماعی آنها منجر به افزایش بار بیماری در جامعه شده است.
وی با عنوان این مطلب که نیروهای مراکز درمانی ۸ ماه است در سختترین شرایط به صورت شبانه روزی مشغول خدمت به بیماران هستند، افزود: مدافعان سلامت هزینه افرادی را میدهند که نمیخواهند به شیوه نامهها توجه کنند، به ماسک زدن اعتقادی ندارند و رفتار اجتماعی نامناسب دارند.
معاون درمان وزارت بهداشت، تاکید کرد: اطمینان داشته باشید زمانی یک بیماری در کشور مدیریت و کنترل میشود که همه جامعه مراعات کنند و اگر بخشی از مردم شیوه نامهها را رعایت نکنند، اقدام به انتشار ویروس میکنند.
وی افزود: اولین کاری که کشورهای موفق در مدیریت کرونا انجام دادند ایجاد محدودیت در ترددها، اجرای فاصله گذاری، استفاده از ماسک و قرنطینه بوده است و هیچ کشوری غیر از این به نتیجه نرسیده است و نمیتوانیم تجربه دیگری را در کشور شروع کنیم. تا الان جامعه پزشکی توانسته آبرومندانه مشکلات مردم را مدیریت کنند اما ادامه و آینده این بیماری وابسته به رفتار اجتماعی مردم در جامعه است.
انتقال ویروس کرونا خانوادگی شده است
در همین حال، علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که میزان بستری در بیمارستانها به گونهای است که نگران کافی نبودن تختهای بستری شدهایم، گفت: سفر و مسافرت، یکی از عوامل شیوع ویروس کرونا محسوب میشود.
وی با عنوان این مطلب که الگوی درگیری بیماری کرونا خانوادگی شده است، افزود: در مسافرتها نیز شاهد سفرهای خانوادگی و حتی چند خانواده با هم هستیم که این ترددها امکان انتقال و شیوع بیماری را در پمپهای بنزین، سرویسهای بهداشتی بین راهی، غذاخوریها و حتی محل اسکان در سفر که پیش از آن ضدعفونی نشده است، افزایش میدهد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، گفت: خانوادهها در کنار هم از ماسک استفاده نمیکنند که این هم یکی از عوامل شیوع خانوادگی کرونا محسوب میشود.
تختهای آی سی یو جوابگو نیست
در همین حال، علی امیر سوادکوهی رئیس انجمن مراقبتهای ویژه ایران، با گلایه و انتقاد از ضعیف بودن نظارتها بر روند اجرای پروتکلهای بهداشتی در کشور، گفت: برای پیشگیری و مهار پاندمی و همهگیری بیماری، تصمیمات هفتگی و ماهانه جوابگو نیست.
وی با اشاره به اینکه ۸ ماه از شیوع کرونا گذشته و همچنان تعداد ابتلاء و مرگ و میر بیماری رو به افزایش است، افزود: اکنون در اوج پیک کرونا قرار داریم و کادر درمان روز به روز خستهتر و فرسودهتر از قبل میشود.
رئیس انجمن مراقبتهای ویژه ایران، با بیان اینکه ۱۰ درصد تختهای بیمارستانی باید برای بخش مراقبتهای ویژه باشد، گفت: از ۲۰۰ هزار تخت بیمارستانی باید ۲۰ هزار تخت سهم مراقبتهای ویژه باشد اما حدود ۷۰۰۰ تخت در بخش مراقبتهای ویژه داریم که جوابگوی بیماران در شرایط بحرانی کرونا نیست.
سوادکوهی به خستگی کادر بهداشت و درمان در مقابله با کرونا اشاره کرد و افزود: ویروسی که با آن مواجه هستیم، یک دشمن نامرئی مهاجم بوده که جنگیدن با آن بسیار سخت است.
مرگهای خودساخته
بررسیها نشان داده است که وضعیت کرونا در یک ماه اخیر در کشور، به شدت بحرانی شده است، به طوری که رکوردهای ابتلاء و مرگ و میر در همین یک ماه شکسته شده است. رکوردشکنیهای کرونا در کشور، حالا روزانه شده است و میبینیم که تعداد بیماران جدید و البته مرگ و میرها، هر روز بیشتر از روز قبل میشود. شاید به جرأت بتوان گفت که بیشتر آمار فوتیها در این ایام، حاصل رها شدن پروتکلهای بهداشتی از سوی کسانی است که این بیماری را جدی نمیگیرند و باعث بروز مرگهای «خودساخته» میشوند. مرگهایی که با رعایت پروتکلهای بهداشتی، قابل پیشگیری است.