فتنه‌ای سهمگین، کم سابقه یا حتی بی سابقه که می‌توانست هر حکومتی را به زانو در آورد؛ اما این فتنه با حضور مردم خاموش شد.
جدای از خسارت‌های مادی و معنوی که این فتنه مانند فتنه شریعتمداری، قائم مقام رهبری و فتنه ۷۸ کوی دانشگاه داشت. نوع مواجهه نظام و حضور پرشور مردم تجربه گرانسنگی را برای ادامه مسیر انقلاب در اختیار علاقمندان به انقلاب اسلامی قرار داد. باز خوانی فتنه ۸۸ نیاز هر روز انقلاب است. برخی به دروغ بازخوانی فتنه ۸۸ را باعث کاهش انسجام ملی می‌دانند؛ در حالی که اثبات مجدد جایگاه مردمی نظام و قدرت بسیج گری آن و نوع مواجهه با دشمنان، شاخصه نهم دی است که می‌تواند انسجام ملی را در برابر دشمنان در پی داشته باشد. از این رو تبیین خوب عوامل حماسه ساز نهم دی برای نسل جدید می‌تواند بصیرت زا و امید آفرین باشد.
نقش بی نظیر ولایت فقیه
خطبه‌های مقام معظم رهبری در نماز جمعه ۲۹ خرداد، شیوه مواجهه ایشان با نخبگان و مردم، مدیریت بی بدیلی از ایشان را در مدیریت فتنه ۸۸ به نمایش گذاشت. تجربه تاریخی مواجهه امام جامعه با فتنه را می‌توان در فتنه جمل و نهروان مشاهده کرد. حضرت علی علیه السلام در آن دو فتنه با هر گروهی به شیوه‌ای برخورد کردند. برخی را نصیحت، برخی را حمایت، برخی را حصر و با برخی به شدت برخورد کردند و پس از پایان فتنه نهروان فرمودند»:فانی فقأت عین الفتنه؛ من بودم که چشم فتنه را در آوردم. (نهج البلاغه، خطبه ۹۳)
بیداری، هوشیاری و بصیرت ملت
هدف دشمنان در فتنه، جدایی امت از امام جامعه و نظام اسلامی بود. همراهی نکردن مردم با فتنه گران پس از روشنگری‌های مقام معظم رهبری و نخبگان سیاسی، طراحی دشمنان را شکست داد. حضور کمی و کیفی مردم در نهم دی نشان از پیوند عمیق مردم با نظام اسلامی و امام جامعه داشت. در این فتنه عموم مردم بر خلاف برخی خواص به توصیه حضرت علی که فرمودند:» کن فی الفتنه کابن اللبون لا ظهر فیرکب و لا ضرع فیحلب؛ همچون بچه شتری باش که نه پشتی برای سواری دادن دارد و نه شیری برای دوشیدن. «عمل کردند.
عموم مردم در فتنه ۸۸ با هوشیاری و بصیرت، بر خلاف برخی خواص، اجازه موج سواری را به دشمنان داخلی و خارجی ندادند. مردم در این حماسه مصداق جمله شریف» لایحمل هذا العلم الا اهل البصر و الصبر بودند.
روح دیانت ناب ملت
فتنه گران با استفاده ابزاری از دین و اعتقادات و کشاندن معترضان به نماز جمعه، حسینیه‌ها و محرم الحرام را فرصت مناسبی برای زنده نگه داشتن فتنه سبز می‌دانستند. اما توده مردم با هوشیاری، اصل را از کاریکاتور تشخیص دادند و با اعتقاد و دیانت ناب و حماسه حسینی اصیل این فتنه را خاموش کردند.
موضع گیری صریح مردم در مقابل اهانت به امام حسین علیه السلام نشانه روشن بینی مردم و نقطه مشترک حضور مردم در سال ۵۷ و ۸۸ بود. همانگونه که عاشورا خط تمایز بین حق و باطل است. فتنه ۸۸ و حماسه نهم دی نیز معیار و ملاکی برای تشخیص و تمییز دو جبهه و جریان است. جریانی که مدافع انقلاب و مردم و قانون است و جریانی که در مقابل همه این‌ها می‌ایستد. تبیین این موضوع در چله دوم انقلاب برای نسل جدید در ادامه مسیر انقلاب بصیرت زا خواهد بود.
نهم دی روز بصیرت و میثاق امت با ولایت نامگذاری شده است. نهم دی پایان کننده فتنه هشت ماهه در سال ۱۳۸۸ بود، فتنه ۸۸ فتنه‌ای با سابقه طراحی ۱۰ ساله عوامل خارجی و نفوذی‌های داخلی بود که حدود ۲۴۰ روز ایران اسلامی را درگیر خود کرده بود. 
