حلقه مفقوده اقتصاد کشور؛ تولید یا fatf

بازخوانی فضای مناظرات و رویکردهای برخی نامزدهای ریاست جمهوری در خصوص علت مشکلات اقتصادی کشور، این مهم را آشکار ساخت که متأسفانه جریانی همچنان اصرار دارد تا رفع تحریم‌ها را به‌عنوان اصلی‌ترین حلقه مفقوده اقتصاد کشور معرفی کند؛ تا آنجا که برخی از کاندیدها، با تحریف در حقیقت برخی کنوانسیون‌ها، دو ظلم آشکار را بر ملت روا داشتند: اول، منتقدین برجام را مخالفین توسعه اقتصادی کشور معرفی کردند و دوم، در موضوع fatf، با نادیده گرفتن همکاری‌های ایران با کارگروه اقدام مالی، جریان انقلاب را عامل عدم خروج کشور از لیست سیاه این کارگروه معرفی نمودند.

نکات تحلیلی: 1- واقعیتی که اقتصاددانان بر آن تأکید دارند این است که حلقه مفقوده چرخش چرخ اقتصاد، تولید است و نه کنوانسیون‌های بین‌المللی. درواقع تورمی که در اقتصاد شاهد آن هستیم، ریشه در بخش عرضه دارد؛ به این معنا که اگر موتور تولید در کشور به راه بیفتند، مشکل تورم نیز حل می‌شود.2- جریانی با تحریف واقعیت‌ها ادعا می‌کند که حضور در لیست سیاه کارگروه، مانع از تجارت با کشورهای دوست مثل چین و عراق شده است؛ درصورتی‌که آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد، ایران در سال گذشته قریب به ۹ میلیارد دلار تجارت با کشور عراق داشته است. 3- واقعیت دیگر آن است که کارکرد اصلی کارگروه fatf در ایران، ایجاد شفافیت در مسیرهای دور زدن تحریم‌هاست. استدلال اصلی منتقدین نیز این است که چرا باید توصیه‌هایی را اجرا کرد که با پذیرش تعهدات مضاعف، هم راه‌های دور زدن تحریم‌ها را افشا می‌کند و هم تضمینی برای بهبود روابط بانکی نیست؛ چراکه خود کارگروه در بیانیه‌های مختلف ادعا کرده که اجرای همه توصیه‌ها از ایران نیز نمی‌تواند تضمین دهنده خروج این کشور از لیست سیاه باشد‌! 4- طبق گزارش بانک مرکزی، نرخ رشد اقتصادی کشور در سال ۹۹ نیز 2.2 درصد بوده است. تجارت خارجی کشور برخلاف حامیان fatf باوجود قرار گرفتن در لیست سیاه این نهاد، نه‌تنها صفر نشد، بلکه رقم ۷۳ میلیارد دلار را ثبت کرد.

نکته راهبردی: تا زمانی که نگاه این کارگروه نسبت به ایران یک نگاه سیاسی است، نباید همکاری با آن، اولویت کشور باشد. اولویت اصلی، متنوع بخشی به زمین‌های بازی در عرصه سیاست خارجه و اقتصاد است. به این معنا که باید از طریق ایجاد تفاهم‌نامه‌های راهبردی با کشورهای همسایه و شرق، به تنوع‌بخشی در تجارت خارجی پرداخت.