شرح دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان| آیت الله مجتهدی رحمة الله علیه
اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیهِ لِصَالِحِ الْأَعْمَالِ وَ اقْضِ لِی فِیهِ الْحَوَائِجَ وَ الْآمَالَ یَا مَنْ لاَ یَحْتَاجُ إِلَی التَّفْسِیرِ وَ السُّؤَالِ یَا عَالِماً بِمَا فِی صُدُورِ الْعَالَمِینَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین [1] اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیهِ لِصَالِحِ الْأَعْمَالِ؛
خدایا در ماه رمضان مرا به اعمال صالح راهنمایی کن
نه این که فقط بخورم و بخوابم؛ طوری باشم که اهل سحر باشم؛ دعای افتتاح بخوانم، دعای سحر بخوانم؛ این طور نباشد که دعا ها را از رادیو و … گوش کنیم؛ بلکه باید خودمان دعاها را بخوانیم.
دعای ابوحمزه ثمالی در قنوت نماز وتر
واعظی در قم به نام میرزا محمد تقی اشراقی بود؛ ایشان از قول والدشان نقل می کرد؛ که سحردر نجف اشرف هفتاد تن از علما را دیدم که دعای ابوحمزه ثمالی را از حفظ در قنوت نماز وتر می خواندند آن هم با حالت گریه. لذا سعی کنید دعا ها را خودتان بخوانید و سعی کنیم اهل عمل باشیم ، در قدیم حرف با عمل توام بود اما الان فقط حرف است و شنیدن.
توصیه به اهل منبر
اهل منبر باید کلمات اهل بیت علیهم السلام را برای مردم بیان کنند و «قال الصادق» و «قال الباقر» بگویند؛ نه اینکه تمامی مطالب منبر مسایل سیاسی، روزنامه و … شود، محور اصلی مباحث و تعالیم اهل بیت علیهم السلام باشد.
خدایا در ماه رمضان به اتیان اعمال صالح یاریم کن؛ توفیق بده اهل قرائت قرآن باشم که یکی از اعمال صالح تلاوت قرآن است؛ بهترین چیز ها تلاوت قرآن است که زنگار دل را از بین می برد، مخصوصا در سحرها مقید باشید دو؛ سه صفحه قرآن بخوانید [2]؛ استغفار هم زنگ دل را می برد، دست بر سر یتیم بکشی هم زنگ دل را از بین می برد. [3]
وَ اقْضِ لِی فِیهِ الْحَوَائِجَ وَ الْآمَالَ؛ خدایا احتیاجات مرا برآورده کن و هر آرزوی شرعی که دارم برای من مستجاب کن.
شرط قبولی دعا و برآورده شدن آرزوهای تو این است که امیدت فقط به خدا باشد و اگر دلت به جای دیگر گرم باشد و امیدت به دیگری بود. بدان که حاجتت برآورده نمی شود [4]؛
دعای تو زمانی مستجاب می شود که از همه نا امید بشوی؛ و آن وقت؛ زمان استجابت دعای توست.
دستور العمل توسل به حضرت نرجس خاتون
برای برآورده شدن حاجاتتان توسل به اهل بیت علیهم السلام داشته باشید؛ مخصوصا به حضرت نرجس خاتون سلام الله علیها مادر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، حدود سی الی چهل سال قبل یکی از اولیاء الهی این مطلب را به من آموختند و به هر کسی که گفته ام از توسل به حضرت نرجس خاتون (سلام الله علیها) نتیجه گرفته اند.
شخصی بود که اهل فرزند نمی شد، من به او گفتم که یک ختم قرآن هدیه به روح نرجس خاتون داشته باشد که ایشان هم عمل کردند و خواندند و صاحب اولاد شد.
و ایشان مادر ولی وقت است، اگر شما به ایشان متوسل شوید و مادر با امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در میان بگذارد که فلانی به من متوسل شده است و حاجت خواسته است، حضرت هم درخواست مادر بزرگوارشان را رد نمی کند و این توسل بسیار راهگشا و مجرب است و سرعت در اجابت، از خصوصیات توسل به حضرت نرجس خاتون می باشد.
خاطره
به یاد دارم که پول زیادی همراه من بود و به قم می بردم، تا خدمت آیت الله تبریزی تحویل دهم و پول هم داخل یک کیسه بود؛ وقتی به قم رسیدیم به کیسه توجه کردم دیدم که خالی است و از پول های داخل آن خبری نیست، من هزار تا صلوات نذر مادر امام زمان کردم ؛ در همان شب شخصی پول را برای من آورد.
یَا مَنْ لاَ یَحْتَاجُ إِلَی التَّفْسِیرِ وَ السُّؤَالِ؛ ای خدایی که احتیاج نداری که من حاجتم را برای تو تفسیر و شرح کنم،
چرا که خداوند عالم است به گرفتاری و مشکل من، نه تنها خداوند نیاز به شرح و تفسیر حاجاتمان ندارد، بلکه ائمه علیهم السلام هم همینطور هستند چراکه عالم به حاجات و دعا های ما می باشند. خدایا برای برآورده کردن حاجات ما، حتی احتیاج به شنیدن درخواست ما نداری کسانی که از تو درخواستی هم ندارند تو کار آنها را راه می اندازی، در دعای ماه رجب می خوانید که:
« یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تُحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً » [5] ای خدایی که اعطاء می کنی حاجات کسانی را که از تو درخواست می کنند و بجا می آوری حاجات کسانی را که از تو درخواست نکرده اند و تو را نمی شناسند!
یَا عَالِماً بِمَا فِی صُدُورِ الْعَالَمِینَ
چرا تو احتیاج به تفسیر و توضیح حاجات بندگانت نداری، برای اینکه تو عالم هستی به هر امری که در دل بندگانت است، تو با خدای خود باش تا خدا کارت را درست بکند.
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
خدایا درود بفرست بر محمد و خاندان طاهر و پاک او
[1] – بحارالأنوار ج : 95 ص : 47
اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیهِ لِصَالِحِ الْأَعْمَالِ وَ اقْضِ لِی فِیهِ الْحَوَائِجَ وَ الْآمَالَ یَا مَنْ لَا یَحْتَاجُ إِلَی التَّفْسِیرِ وَ السُّؤَالِ یَا عَالِماً بِمَا فِی صُدُورِ الصَّامِتِینَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ
[2] – -« ارشاد القلوب-ترجمه رضایی ج 1 ص 191 »
رسول خدا فرمود که همانا این دلها زنگار میگیرد همان طوری که آهن زنگار میگیرد و همانا جلای دلها بخواندن قرآنست
[3] – رک: «نصایح ص 219» ؛ آیت الله مشکینی؛ ترجمه احمد جنتی
پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ): پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف کند: همنشینی علما، دست به سر یتیم کشیدن، نیمه شب استغفار کردن، و کم خوابیدن شب و روزه
[4] – رک؛ کافی ج : 2 ص : 66
الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی عَلِیٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُلْوَانَ قَالَ کُنَّا فِی مَجْلِسٍ نَطْلُبُ فِیهِ الْعِلْمَ وَ قَدْ نَفِدَتْ نَفَقَتِی فِی بَعْضِ الْأَسْفَارِ فَقَالَ لِی بَعْضُ أَصْحَابِنَا مَنْ تُؤَمِّلُ لِمَا قَدْ نَزَلَ بِکَ فَقُلْتُ فُلَاناً فَقَالَ إِذاً وَ اللَّهِ لَا تُسْعَفُ حَاجَتُکَ وَ لَا یَبْلُغُکَ أَمَلُکَ وَ لَا تُنْجَحُ طَلِبَتُکَ قُلْتُ وَ مَا عَلَّمَکَ رَحِمَکَ اللَّهُ قَالَ إِنَّ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع حَدَّثَنِی أَنَّهُ قَرَأَ فِی بَعْضِ الْکُتُبِ أَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَقُولُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی وَ مَجْدِی وَ ارْتِفَاعِی عَلَی عَرْشِی لَأَقْطَعَنَّ أَمَلَ کُلِّ مُؤَمِّلٍ [مِنَ النَّاسِ ] غَیْرِی بِالْیَأْسِ وَ لَأَکْسُوَنَّهُ ثَوْبَ الْمَذَلَّةِ عِنْدَ النَّاسِ وَ لَأُنَحِّیَنَّهُ مِنْ قُرْبِی …
ترجمه:
از جمله وحی هایی که خدای تعالی به یکی از پیامبرانش فرمود این بود که قسم به عزت و جلالم! آرزوی هر آرزوکننده به غیر خودم را قطع می کنم به اینکه او را مایوس کنم و او را پیش مردم لباس خواری بپوشانم و از گشایش و فضل خود دورش نمایم. آیا بنده ام غیر مرا در سختیها امید دارد در صورتی که سختیها در دست من است و آیا امید به غیر من دارد در حالی که من بی نیاز و جوادم و کلیدهای درهای بسته شده در دست من است و درم برای دعاکننده ها باز است …
[5] – بحارالأنوار ج : 95 ص : 390 ؛ مفاتیح الجنان از دعای ماه رجب
شرح دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان| جواد محدثی
أَللّـهُمَّ اهْدِنى فيهِ لِصالِحِ الاَْعْـمالِ وَ اقْـضِ لى فيهِ الْحَـوآئِجَ وَ الآمـالَ يا مَنْ لايَحْتاجُ اِلَى التَّفْسيرِ وَ السُّؤالِ يا عالِماً بِما فى صُـدُورِ الْعالَـمينَ صَلِّ عَلى مُحَـمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِـرينَ.
فرازهای این دعا عبارت است از:
عمل صالح
درسی از خداشناسی
عمل صالح چيست؟
خواسته نخستين امروز، راه يابى به «اعمال صالح» است.
«صالحات»، يعنى كارهاى خوب، شايسته، بجا، مفيد و مؤثّر.
هر عمل خوبى، صالح نيست. اعمال خوبِ رو به نتيجه، «صالحات» است. عمل صالح آن است كه فرد و اجتماع را براى رسيدن به سعادت، آماده و نزديك كند.
عمل صالح چند خصوصيت دارد:
1 ـ از «ايمان»، هرگز جدا نيست.
2 ـ حركت و كارى است كه آگاهانه و از روى شعور و ادراك باشد.
3 ـ جهت خدايى دارد و به قصد تقرب به خدا انجام مى گيرد.
4 ـ اثربخش است و لغو و بيهودگى در آن نيست.
5 ـ درحدّ قدرت و امكانات عمل كننده است.
6 ـ متناسب، بموقع و شايسته است (يعنى در رابطه با نيازها وشرايط خاص زمانى ومكانى، انتخاب وعمل مى شود).
7 ـ جهت اجتماعى و رنگ خدايى دارد، يعنى از خود محورى و خودخواهى دور است و در جهت اجتماع و در راه خداست.
پس، ايمان حقيقى، با شناخت نيازها، امكانات، وسايل كار، جهت، ارزيابى موقعيّت، «عمل صالح» را نتيجه مى دهد كه سودمند و بجا باشد و با در نظر گرفتن «اولويّت»ها انجام گيرد.
آنچه در «عمل اسلامى» ارزش آفرين است، زمينه عمل، انگيزه و چهارچوب آن و نيّت است، نه تنها منافع و سود حاصل از آن.
خدا بايد بصيرت دهد تا كار بجا وشايسته انجام دهيم.
و ما را امروز، به «عمل صالح»، «هدايت» كند.
خواسته بعد، برآورده شدن حاجتها و تأمين نيازها و تحقّق آمال و آرزوهاست. تأمين اين خواسته هم از قدرت لايزال الهى برمى آيد.
درسى از خداشناسى
دو نياز و خواسته امروز را از خداوند خواسته ايم.
در دعاى امروز، به دو صفت از اوصاف پروردگار اشاره شده است، كه معرفت آموز است. هر دو صفت، در زمينه «آگاهى» خداست.
هم به نيازمان آگاهست، هم به رازهاى نهفته درون سينه هامان.
در دعا كردن و حاجت خواستن، در ارتباط با خدا، نيازى به گفتن نيست، امّا خواستن ما مطلوب اوست.
خداوند، آن قدر كريم است كه حاجتى به سؤال نيست. و چنان آگاه، كه نيازى به شرح و تفصيل نيست.
او زبان حالمان را مى داند، و زبان قالمان را هم مى شنود، و از راز سينه مان هم آگاه است.
در دعايى داريم:
«إلهى… كَفى عِلمُك عَنِ المَقال، وَكَفى كَرَمُك عَنِ السُّؤال».
مهمّ آن است كه در محور حقّ، حركت كنيم و در شعاع «ولايت اللّه » قرار گيريم،
آنگاه… كارها خود، رو به راه است و نظر خداوند، دستگير سالكان.
به گفته خواجه عبداللّه انصارى:
«الهى!… ابوجهل را از كعبه مى آرى و ابراهيم را از بتخانه.
چون كار به عنايتست، چه جاى بهانه؟!…
ما را هم از دوستان شُمر،… نه بيگانه»!
وقتى سر و كارمان با چنين خدايى است كه:
هم نامه نانوشته مى خواند، هم رازهاى نهفته مى داند،
هم از نيّت ها و خلجانات ذهنى و خاطرات قلبى آگاهى دارد،
اين شناخت، تعهّدزا و عمل آفرين است، چرا كه جهان، جهان حساب است و آخرت، «يوم الدّين» و روز جزاست،
بهشتيان، با رهتوشه عمل صالح به بهشت مى روند.
و دوزخيان، با بار گناه، راهى جهنم مى شوند.
پس بايد از خدا خواست كه حاجتمان را برآورد، و آمالمان را تحقّق بخشد و به انجامِ «اعمال صالح» توفيقمان داده، هدايتمان كند.
منبع: سيناي نياز؛ جواد محدثي
پایگاه اطلاع رسانی هیات رزمندگان