سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه برای شرکت در نشست وزرای خارجۀ گروه ۲۰ رهسپار جزیره بالی اندونزی شده است؛ آنهم در حالی که از هم اکنون پیشبینی میشود گفتگوهای نشست امسال، بطور قابل توجهی تحتالشعاع جنگ اوکراین و پیامدهای اقتصادی آن باشد. قرار است در این رویداد دو روزه درباره بحران انرژی و امنیت غذایی گفتگو شود؛ آنهم در حالی که روسیه متهم است با مسدود کردن راه صادرات گاز طبیعی خود و انتقال غلات تولید شده در اوکراین به بازارهای بینالمللی، به این بحرانها دامن زده است.
بر اساس گزارش یورونیوز، نشست وزرای خارجه گروه ۲۰ تا پایان امروز ادامه دارد و از هم اکنون انتشار دیدگاهها علیه روسیه آغاز شده است؛ از جمله آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان پیش از ورود به بالی اعلام کرد که نباید به روسیه اجازه داد که از این نشست به عنوان یک پلتفرمی برای دفاع از حملاتش به اوکراین استفاده کند. بائربوک گفت: «به نفع همه ما است که اطمینان حاصل کنیم قوانین بینالمللی رعایت میشود و همه به آن پایبند هستند.»
در این نشست، اولین دیدار رو در روی سرگئی لاوروف، وزیر خارجه پوتین با برخی از بزرگترین منتقدان روسیه از زمان تجاوز این کشور به خاک اوکراین نیز رقم خواهد خورد؛ حملهای نظامی که مسکو از آن با عنوان «عملیات ویژه نظامی» یاد میکند.خبرگزاری تاس روسیه پیش از این اعلام کرده بود لاوروف قصد دارد در حاشیۀ این نشست با برخی از همتایان خود از کشورهای غربی دیدار کند، با این وجود گزارشها حاکی از آن است که مقاماتی همچون وزرای خارجه آلمان و ایالات متحده دیدار با او را منتفی دانستهاند.هر چند که مقامات آمریکایی و آلمانی در پشت پرده، رایزنی های غیر رسمی خود را با وزارت خارجه روسیه از سر گرفته اند.
شکاف در گروه 20
در گروه ۲۰ (متشکل از وزرای اقتصاد و دارایی همچنین مسئولان بانکهای مرکزی بیست اقتصاد برتر دنیا) در کنار کشورهای غربی که تحریمهای سنگینی علیه مسکو وضع کردهاند، کشورهایی همچون چین و هند و اندونزی و آفریقای جنوبی نیز حضور دارند که ترجیح دادهاند از مواضع سیاسی و غیر اصولی غرب در جریان بحران جاری در اوکراین فاصله بگیرند. محور گفتگوها در نشستهای این گروه عمدتا موضوعات اقتصادی جهان است، با این وجود برخی مقامات اروپایی و آمریکایی اعلام کردهاند که نشست ماه ژوئیه را «به شیوۀ معمول برگزار نخواهند کرد». از جمله سخنگوی وزرات خارجه آلمان اعلام کرد که قرار است در جریان این نشست، وزرای خارجه «گروه ۷» موضع مشترکی در قبال لاوروف اتخاذ کنند.در مقابل، وزیر خارجه روسیه نیز در نشست اخیر گروه بیست دست و. پا بسته ظاهر نشد! لاوروف استراتژی خطرناک غرب مبنی بر گسترش ناتو به شرق را محکوم کرده و آن را مولد بحرانهای پایداری در جهان دانسته است. به عبارت بهتر، مقامات روسی در گروه بیست بر نقش آفرینی مخرب ناتو در ایجاد بحران اوکراین و استمرار آن تاکید کرده اند.
شکست بازی تبلیغاتی غرب
پیش از این در جریان نشست مجازی وزرای مالی گروه ۲۰ که در ماه آوریل برگزار شد، مقامات انگلیس ، کانادا و ایالات متحده در اعتراض به حضور نمایندۀ روسیه(آنتوان سیلوانوف وزیر دارایی)، این نشست را ترک کرده بودند.قبل از برگزاری نشست بالی نیز زمزمههایی درباره تحریم این نشست از سوی مقامات غربی مطرح شده بود، اما به گفتۀ تحلیلگران آنها درنهایت به این نتیجه رسیدند که غیبتشان نتیجه معکوس خواهد داشت و تنها باعث میشود که عرصه در رویدادهای بینالمللی به روسیه واگذار شود.در یک تحلیل زیربنایی، میتوان تصریح کرد که بحران اوکراین ، نقطه آغاز رویارویی روسیه و غرب نیست بلکه « نقطه آشکارساز» تقابل کاخ سفید و کاخ کرملین در ابتدای هزاره سوم محسوب میشود. طرفداران ناتویی شدن اوکراین اصلیترین نقش را در تبدیل کشور خود به زمین منازعه جدید غرب و روسیه در ابتدای هزاره سوم بازی کردهاند. درهرحال آسمان و زمین اوکراین طی ماههای اخیر به میدان بازی خطرناکی تبدیلشده است که نتیجه آن هر چه باشد، به سود شهروندان اوکراینی نخواهد بود! حتی برخی از طرفداران پیوستن اوکراین به ناتو و اتحادیه اروپا، خطرات ناشی از این بازی خطرناک را در کشورشان درک کردهاند. فراتر از آن، بسیاری از تحلیلگران مسائل اوکراین نسبت به اینکه کشورشان نقطه آغاز تغییر چهره ژئو استراتژیک یا حتی ژئو پلیتیک آسیای مرکزی، قفقاز و شرق اروپا باشد بهشدت نگران هستند. واشنگتن و اتحادیه اروپا در هدایت اوکراین بهسوی این دوراهی سخت و دشوار نقش پررنگی داشتهاند. این همان موضوعی است که مقامات روسی و به صورت خاص سرگی لاوروف وزیر امور خارجه این کشور در نشست گروه بیست بر روی آن تاکید خواهند کرد.
غربی ها نگران هستند
مقامات غربی نسبت ب آثار و تبعات برگزاری نشست اخیر گروه بیست نگران هستند. بدیهی است که در این نشست، مقامات غربی دیگر قادر به ارائه روایت همیشگی و یکطرفه خود از جنگ اوکراین نخواهند بود. نباید فراموش کرد که بسیاری از مقامات غربی تصور واکنش صریح و سریع روسیه را در قبال اصرار اوکراینیها مبتنی بر پیوستن به ناتو نمیکردند! واقعیت امر این است که غرب هماکنون نسبت به اوکراین دید دوگانهای دارد! بر این اساس اوکراین حتی یک عضو بالقوه اروپا یا ناتو نیز شمرده نمیشود و صرفا حکم یک قربانی آماده در اولین خاکریز نبرد « روسیه و غرب» را خواهد داشت. اگرچه رسانههای غربی بهصورت عامدانه بر «متن منازعه اوکراین»و آنچه در جنگ میگذرد تمرکز زیادی کردهاند، اما بررسی فرامتن این منازعه و ترکیب آن با دیگر مؤلفههای تحلیلی نشان میدهد که با صحنه پیچیده و خطرناکی مواجه هستیم. آمریکا و انگلیس بهعنوان دو عضو ارشد ناتو هر دو اصرار دارند که جنگ اوکراین در برهه کنونی متوقف نشود، حتی اگر کی یف و خارکیف و ماریوپل به تلی از خاکستر تبدیل شوند! به عبارت بهتر، برای واشنگتن و لندن ، مهم است که بحران در محیطی پیرامون روسیه ( آسیای مرکزی و اروپای شرقی و حتی شمال اروپا) جریان داشته باشد. یکی از اصلیترین دلایل سوق دادن دو کشور سوئد و فنلاند بهسوی عضویت در ناتو ، تقویت همین بحران مزمن بوده است. به عبارت بهتر، غرب تلاش میکند حتی در صورت پایان یافتن جنگ اوکراین، اصل منازعه را میان روسیه و بازیگران اروپایی حفظ کند. سیاست و راهبرد کلان آمریکا در چنین شرایطی کاملا مشخص است! این همان موضوعی است که لاوروف به صورت جدی و در مقابل دیدگان سران غربی از آن پرده برخواهد داشت.