صبح صادق >>  خرد >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۱۷ آبان ۱۴۰۱ - ۱۵:۰۹  ، 
کد خبر : ۳۴۱۱۰۵
چهره پنهان سیاست‌ـ ۶۰

منجی‌سازی از آمریکا

پایگاه بصیرت / سیامک باقری
همانطور که صنعت سینمایی و رسانه‌ای آمریکایی و محافل اندیشه‌ای آن، از فرهنگ عامه آمریکایی اسطوره‌ می‌سازند، سیاست‌های خارجی آمریکا نیز به همین شکل، آرمانی و منجی عالم بشریت به تصویر کشیده می‌شود. اسطوره‌های آمریکایی را می‌توان شامل سه اسطوره دانست:
1ـ رؤیای آمریکایی که معتقد است آمریکا منبع پیشرفت و بالندگی انسانی است؛ 2ـ استثناگرایی که آمریکا را بزرگ‌ترین ملت جهان و تنها ابرقدرت می‌داند؛ 3ـ مردم‌باوری که مردم و مشارکت دموکراتیک آنها را در رأس قرار می‌دهد.
هر سه اسطوره بر نقش متمایز آمریکا در جهان و رسالت این کشور در حفظ گسترش ارزش‌های آمریکایی، صلح و امنیت جهانی تأکید می‌کنند. به این ترتیب، اسطوره آرمان آمریکایی به منزله تجلی هویت ملی، دعاوی فراملی دارد که جهان‌شمول و خیرخواهانه تلقی می‌شود. اسطوره آرمان آمریکایی با تعریف خود به عنوان منجی اصلاح، دیگری را هدف خود قرار می‌دهد.(مشیرزاده، صلواتی، 1392: 79) داستان‌ها، رمان‌ها و فیلم‌های اسطوره‌ای صنعت سینمای آمریکایی و انتشارات آن یک پیام ضمنی و رمزگونه را القا می‌کند و آن، این است که سیاست خارجی آمریکا منجی جهان است. منجی‌نشان دادن آمریکا، بسیاری از روشنفکران کشورها، به ویژه کشورهای جهان سومی را تحت تأثیر خود قرار داده است. اسطوره شکست‌ناپذیری آمریکا آن‌ چنان در ذهن برخی روشنفکران ایرانی خانه کرده بود که در سال‌های انتهایی1350، برخی روشنفکران معتقد بودند، نباید در مبارزه با شاه، همزمان با آمریکا درگیر شد. در ابتدای پیروزی انقلاب نیز دولت بازرگان معتقد بود: «با قدرت بزرگی مثل آمریکا نمی‌شود جنگید، بی‌خود معطّلید.» رهبر معظم انقلاب در این زمینه فرمودند: «سلیقه‌ سیاسی بازرگان و همفکرانش، این بود که می‌گفتند با قدرت بزرگی مثل آمریکا نمی‌شود جنگید، بی‌خود معطّلید! خیلی هم دوست نداشتند: «مرگ بر آمریکا» گفته بشود؛ می‌گفتند حالا چه اصراری دارید که بی‌خود خودتان را با یک چنین غول عظیم جنگی و صنعتی به جنگ می‌اندازید؛ وابسته هم نشوید، تسلیم هم نشوید، نوکر هم نباشید، مزدور هم‌ـ مثل شاه‌ـ نباشید؛ امّا جنگ هم نکنید؛ این تصوّری بود که دولت موقّت داشت؛ خب این حالت را آمریکایی‌ها خیلی می‌پسندیدند.»(1360/10/8) ایشان در جای دیگر فرمودند: «اسطوره آمریکا در ذهن برخی از افراد داخل کشور به گونه‌ای نشست که جنگ دوم خلیج‌فارس علیه عراق را جنگ تمیز معرفی می‌کردند. اکنون هم عده‌ای هستند که با وجود مشاهده واقعیت‌های عملکرد ضد حقوق بشری آمریکا در جهان، آن را منجی ایران معرفی و تنها راه حل مشکلات را در رابطه با آمریکا تجویز می‌کنند. امروز هم هنوز کسانی از دنباله‌های آنها‌ـ و باید گفت تفاله‌های آنها‌ـ همین فکر‌ها را ترویج می‌کنند که ما در ذیل غرب بایستی پیشرفت کنیم.» 
نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات