یکی از آفت‌های جامعه اسلامی، مبتلا شدن آن به فتنه است؛ عوامل مختلفی در به پاشدن فتنه نفش ایفا می‌کنند. از نظر امیرمؤمنان علی(ع) ده فرد هستند که خودشان دچار فتنه شده و هم دیگران را مبتلا به فتنه می‌کنند که بعضی از این موارد می‌تواند به بحث تبیین ارتباط داشته باشد. در نگاه حضرت امیر(ع) اولین کسی که باعث فتنه در جامعه می‌شود، عالمی است که علمش کم است، اما خودش را به زحمت می‌اندازد تا به دیگران علم زیادی تعلیم دهد. حضرت فرمودند: «ذُو اَلْعِلْمِ اَلْقَلِیلِ یَتَکَلَّفُ أَنْ یُعَلِّمَ اَلنَّاسَ کَثِیراً». یکی از ویژگی‌های تعلیم دادن به دیگران، فهم درست آن موضوع به اندازه کافی است؛ کسی که علمش کامل نشده بخواهد به دیگران چیزی را تعلیم کند، به ناچار باید برای تکمیل نداشته‌های علمی‌اش رو به سوی توجیه و بافته‌های جاهلانه فکری خویش بیاورد تا بتواند جورچین جهل خود را کامل کند؛ علم کم باعث فتنه می‌شود؛ چون نداشتن علم کافی در موضوعی سبب می‌شود تا کسانی که از آن علم استفاده می‌کنند، به خطر بیفتند.
دومین عاملی که باعث فتنه‌انگیری است، «اَلرَّجُلُ اَلْحَلِیمُ ذُو اَلْعِلْمِ اَلْکَثِیرِ لَیْسَ بِذِی فِطْنَةٍ...»؛ مرد بردباری که دانشش بسیار است، ولی باهوش نیست... . معروف است که یک من علم را ده من عقل باید؛ یعنی حکمت بدون زیرکی معنا ندارد؛ حکمتی که در آن زیرکی کافی وجود نداشته باشد، فتنهانگیزی می‌کند. در جهاد تبیین باید از فتنهانگیزی حذر کرد. این فتنه ممکن است از کمی دانش مجاهد عرصه تبیین باشد یا علمش را دارد؛ ولی صبر و زیرکی لازم برای درک شرایط را ندارد و به واسطه این امر ممکن است در جامعه فتنه برانگیزد. رهبر معظم انقلاب در دیدار با رئیس و اعضاى مجلس خبرگان رهبرى در تاریخ 1394/12/20 در مورد اینکه مراقب باشیم تا تبیین‌ها بدون فتنهانگیزی باشد، فرمودند: «تبیین به شکل‌های مختلفی ممکن است انجام بگیرد؛ آن شکلی که در آن فتنه به‌وجود بیاید، دعوا به‌وجود بیاید، آن شکل مطلوب نیست. آن شکلی که برای مردم آگاهی به‌وجود بیاید، برای مسئولین تنبّه به راه‌حل‌ها به‌وجود بیاید، آن شکل بسیار مطلوب است؛ این اشکالی هم ندارد. جایگاه قانونی خودشان را حفظ کنند. بیان موضع‌گیری خوب است، البته عرض کردیم بیان موضع‌گیری دو جور ممکن است؛ آن جوری باشد که موجب فساد و موجد فساد باشد، نباید باشد اما بیان حقایق جوری که مردم را آگاه کند، مسئولان را آگاه کند، مسئولان را متشکر کند [مطلوب است].»
