نفوذ موساد در ساواک

در دوران پهلوی، ایران به جولانگاه سرویس‌های جاسوسی بیگانگان بدل شده بود. در این بین، موساد که خود در شکل‌گیری ساواک نقش اساسی داشت، شبکه فعالیت و نفوذ خود را گسترش داد. یکی از افرادی که در گسترش نفوذ موساد در ایران نقش‌آفرینی کرد، «یوری لوبرانی» بود. لوبرانی از ژوئن 1973 سفیر غیررسمی اسرائیل در تهران بود و از سال‌ها پیش از تأسیس رسمی دولت اسرائیل، در برخی گروه‌های جاسوسی‌ـ تروریستی یهودی فعالیت داشت. وی پیش از ورود به ایران، در مشاغل بسیار حساس سیاسی، دیپلماتیک و اطلاعاتی خدمت کرده بود.
یوری‌لوبرانی با شاه و امیرعباس هویدا رابطه دوستانه‌ای داشت و هرگاه اراده می‌‌کرد، می‌توانست با آنها ملاقات کرده و درباره مسائل گوناگون به گفت‌وگو بنشیند. او در دوران انقلاب نیز در زندان به ملاقات هویدا رفت و در عمل سفیر اسرائیل در ایران بود. البته اسرائیل در ایران، سفارت رسمی نداشت؛ اما دفتر منافعش را دولت ایران در هر زمینه‌ اصلی، چون یک سفارت تلقی می‌‌کرد. از اوایل دهه پنجاه، ریاست دفتر اسرائیل در تهران را لوبرانی به عهده داشت و او روابط ویژه و نزدیکی با هویدا پیدا کرده بود. مرتب با او، در دفتر نخست‌وزیر هم دیدار و گفت‌وگو می‌کرد. هر وقت سفیری از یکی از کشورهای خارجی به دیدار هویدا می‌آمد، او تأکید داشت یکی از منشیانش، در جلسه حضور داشته باشد. تنها استثنا لوبرانی بود.
نویسنده کتاب «ساواک» که در مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی انتشار یافته است، می‌نویسد: «یوری لوبرانی از مقامات عالی‌رتبه موساد هم محسوب می‌شد. در برخی منابع از او تحت عنوان «خطرناک‌ترین فرد» در موساد نام برده شده است. او با رهبران اسرائیل رابطه نزدیکی داشت و با تعدادی از نخست‌وزیران اسرائیل همکاری کرده است. گفته شده لوبرانی در آموزش ساواک و آشنا کردن مأموران آن با شیوه‌های مرگبار شکنجه، نقش قابل توجه داشته است... یوری لوبرانی، مأمور عالی‌رتبه اطلاعاتی سازمان موساد و به عنوان فردی قدرتمند، برای انجام بسیاری از مأموریت‌های مهم اطلاعاتی توصیف می‌شود. ناظران سیاسی می‌گویند که وی، کارمند کشوری عالی‌رتبه و نمونه‌ای است که می‌توان کارهای «نامطلوب» را به او واگذار کرد. گفته می‌شود، وی خطرناک‌ترین فرد اسرائیل و سازمان‌های وابسته به آن است.
علی‌رغم این مسائل، وی در سال 1978، سقوط شاه را پیش‌بینی کرد که این امر در آن زمان برخلاف نظرات مورد قبول سازمان سیا و وزارت خارجه اسرائیل بود... در سال‌های 1967 تا 1971 برای جلوگیری از نفوذ اعراب در آفریقا، به فعالیت پرداخت و روابط استواری با تعدادی از رهبران آفریقایی، مانند «عیدی امین» رئیس‌‌جمهور سابق اوگاندا برقرار کرد.»