سرانجام همانگونه که پیشبینی میشد، جو بایدن به زودی حضور رسمی خود در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ میلادی را اعلام خواهد کرد. به این ترتیب، بار دیگر شاهد حضور رئیسجمهور ناتوان ایالات متحده در این آوردگاه و تکرار دوگانه "بایدن-ترامپ" خواهیم بود. تا قبل از اینکه رسانهها و افراد نزدیک به بایدن از تصمیم نهایی وی برای حضور در انتخابات سخن بگویند، برخی گمانهزنیها از احتمال جایگزینی بایدن با کامالا هریس معاونش در رقابتهای انتخابات سال آینده خبر میدادند، اما اعلام حضور بایدن، به این احتمالات پایان داده است. اما احیای دوگانه بایدن-ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا چه معنایی دارد؟ آیا این مسئله مترادف با نوعی عقبگرد آشکار در حوزه سیاست داخلی و خارجی آمریکا نیست؟
چرا بایدن آمد؟!
صورت مسئله در خصوص حضور دوباره بایدن در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری مشخص است! او تا قبل از برگزاری رقابتهای انتخابات میاندورهای کنگره، تصویر شفافی از تصمیم نهایی خود جهت حضور در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ نداشت. حتی برخی نزدیکان بایدن به وی توصیه کرده بودند که جهت جلوگیری از آشکارسازی مواردی مانند گافهای ممتد وی (از جمله حواسپرتیها و دست دادن با افراد نامرئی!) از حضور دوباره در انتخابات خودداری کند و زمینه را جهت حضور فردی دیگر به جای خود فراهم سازد. اما پیروزی بیدردسر دموکراتها در انتخابات میاندورهای مجلس سنا، بایدن را بر آن داشته است تا بار دیگر با استناد به هدایت آرای مخالفان جمهوریخواه ترامپ به سبد رای دموکراتها، این پیروزی را در انتخابات ریاست جمهوری تکرار کند! البته شاید بایدن در این خصوص دچار نوعی خطای شناختی و سادهانگاری شده باشد! خصوصا آنکه نظرسنجیها نشان میدهد ترامپ و دی سانتیس (رقیب جمهوریخواه ترامپ در انتخابات درون حزبی) هر دو در نظرسنجیهای عمومی وضعیت بهتری نسبت به رئیسجمهور کنونی آمریکا دارند.
هر چند اکنون نمیتوان نظرسنجیهای انتخاباتی در آمریکا را مورد استناد قرار داد، اما بایدن معتقد است اختلافات شدید بخشی از جریان جمهوریخواه (جمهوریخواهان سنتی) و ترامپ منجر به تکرار پیروزی وی در ایالات حساس و سرنوشتساز خواهد شد و حتی دوباره آرای الکترال ایالاتی تعیینکننده مانند آریزونا و جورجیا را به سبد رای دموکراتها واریز خواهد کرد. البته بایدن در این تحلیل خوشبینانه خود، نقش رایدهندگان مستقل را نادیده انگاشته است! در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ میلادی، این رایدهندگان مستقل بودند که در سه ایالت پنیسیوانیا، ویسکانسین و میشیگان موجبات پیروزی ترامپ بر هیلاری کلینتون را فراهم ساختند. همچنین در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ میلادی نیز بالغ بر ۶۰ درصد رایدهندگان مستقل تصمیم گرفتند آرای خود را به سود دموکراتها و بایدن به گردش در آورند. اما آیا اکنون رایدهندگان مستقل بار دیگرحاضر هستند به دولت ناکارآمد بایدن رای دهند؟ نظرسنجیها حداقل اکنون چنین چیزی را نمیگویند!
ترامپ هم میآید
بایدن مسنترین رئیسجمهور تاریخ ایالات متحده است و اگر در دور دوم هم به پیروزی برسد، زمانی که کاخ سفید را ترک میکند ۸۶ ساله خواهد بود. جمهوریخواهان هنوز کاندیدای خود را انتخاب نکردهاند، اما نظرسنجیها نشان میدهد که دونالد ترامپ در میان همه نامزدهای احتمالی این حزب از جمله ران دسانتیس، فرماندار فلوریدا، مایک پنس، معاون سابق رئیسجمهوری ایالات متحده، و نیکی هیلی، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل، پیشتاز است. بایدن اگرچه با رقبای چندان مهمی در میان همحزبیهای خود مواجه نیست، اما نظرسنجی ماه گذشته خبرگزاری رویترز نشان میداد که ۴۵ درصد دموکراتها مخالف کاندیداتوری دوباره او هستند و ۴۸ درصد هم معتقدند که او باید در انتخابات ۲۰۲۴ شرکت کند. اگرچه در صورت شرکت بایدن در انتخابات، رای مخالفان دموکرات وی معمولا به سبد رای جمهوریخواهان واریز نمیشود، اما این مسئله میتواند بر روی اقبال رایدهندگان مستقل به بایدن، خصوصا در ایالات کلیدی و حساسی مانند پنسیلوانیا و میشیگان و ویسکانسین تاثیرگذار باشد!
آغاز کارزار انتخاباتی بایدن در بیست و هفتمین ماه پیروزی او بر ترامپ خواهد بود. او طی این مدت توانست موافقت کنگره ایالات متحده برای اختصاص میلیاردها دلار به مهار بیماری همهگیر کووید-۱۹ و توسعه زیرساختها را جلب کند و نرخ بیکاری در کشور را به پایینترین حد خود از سال ۱۹۹۶ برساند، اگرچه بالاترین نرخ تورم در ۴۰ سال گذشته کارنامه اقتصادی او را تیره کرده است. بایدن که اکنون رهبری دموکراتها را بر عهده دارد در سال ۲۰۲۴ همچنین با انتخابات سخت سنای ایالات متحده روبهرو است. دموکراتها در این انتخابات باید برای حفظ کرسیهایی که از ایالات ویرجینیای غربی، اوهایو و مونتانا دارند، بجنگند، ایالاتی که معمولا به جمهوریخواهان گرایش دارند.
پاشنه آشیلهای بایدن در انتخابات
برخی تحلیلگران مسائل سیاست خارجی آمریکا میگویند که بایدن پاشنه آشیلهای زیادی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ دارد که ممکن است نامزد فرصتطلبی مانند ترامپ به خوبی از آنها استفاده کند! یکی از این پاشنه آشیلها، جنگ اوکراین و دیگری، خلق منازعات دائمی از سوی واشنگتن در تقابل با پکن است. هر دو مسئله در رقابتهای انتخاباتی، مورد انتقاد ظاهری جمهوریخواهان قرار میگیرد. در مقابل، بسیاری از استراتژیستها و نظریهپردازان حوزه سیاست خارجی آمریکا معتقدند که نه تنها دولت بایدن، بلکه دیگر دولتهای آمریکایی سابق نیز عملا قدرت خلق بحرانهای مدیریت شده در حوزه سیاست خارجی ایالات متحده را نداشته و ندارند. آنها به بحران ناشی از دو دهه حضور ناتو در افغانستان یا جنگ عراق اشاره میکنند که در نهایت خروجی آنها، مطابقتی با اهداف از پیش تعیینشده کاخ سفید در زمان حمله به این دو کشور و اشغال آنها نداشته و ندارد!
تحرکات اخیر آمریکا در شرق آسیا از یک سو و اصرار کاخ سفید بر گسترش ناتو به شمال و شرق اروپا از سوی دیگر، جملگی مقدمات وقوع منازعهای تمام عیار میان دو قدرت شرقی (روسیه و چین) و آمریکا محسوب میشود. در چنین شرایطی ممکن است جنگ اوکراین یا ایجاد تنشهای جدید میان آمریکا و چین بر سر تایوان، به جای تبدیل شدن به نقاط قوت انتخاباتی دموکراتها و بایدن، تبدیل به پاشنه آشیل انتخاباتی آنها در سال ۲۰۲۴ میلادی شود! بیدلیل نیست که ترامپ و دیگر سیاستمداران جمهوریخواه، رئیسجمهور کنونی آمریکا را نسبت به عدم درک تحولات واقعی در نظام بینالملل متهم کرده و فرسایشی شدن جنگ اوکراین و تشدید تنشها با چین در عرصه نظامی را نقطه آشکارساز ضعف تحلیلی و توصیفی از اطلاعات و واقعیات موجود در حوزه سیاست خارجی قلمداد میکنند.