انتخاب کتاب به نیابت از کودک دور از حکمت است

سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران  20 تا 30 اردیبهشت‌ماه در مصلی تهران برگزار می‌شود. حجت‌الاسلام‌‌والمسلمین غلامرضا حیدری‌ابهری، نویسنده حوزه ادبیات دینی کودک و نوجوان، درباره نمایشگاه کتاب تهران گفت: مصلی امام خمینی(ره) نسبت به شهر آفتاب دسترسی راحت‌تری دارد، اما برای رسیدن به غرفه ناشران مسافت بیشتری را باید طی کرد؛ از طرفی نیز برای بازدید و بهره از همه بخش‌های نمایشگاه به بیش از یک روز فرصت نیاز است که این امر کار را کمی به ویژه برای مخاطبان سایر استان‌ها سخت می‌کند؛ از این رو خوب است که شکل مجازی نمایشگاه راه‌اندازی شده است و عدالت را رعایت و تامین می‌کند.

وی درباره نقش نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در معرفی هر چه بهتر ایران معاصر به جهانیان اضافه کرد: هر جریان فکری حتما در کتاب نمود پیدا می‌کند؛ هیچ جریان فرهنگی و اجتماعی نیست که در کتاب نمود نداشته باشد. به عنوان مثال فعالیت‌های بانوان، جریان‌های حوزوی که وارد فضای تعاملی با فرهنگ‌های دیگر شده است، جریان‌های فکری جدید، جریان‌های هنری، جریان‌های شعری و فلسفی و رشد در علوم انسانی و… در کتاب جلوه‌ای پیدا کرده و خود را در این کالای فرهنگی نشان می‌دهند. بر این اساس دوستانی که از کشورهای همسایه به نمایشگاه کتاب تهران می‌آیند جلوه‌های مختلف فکری، فرهنگی و… ایران را می‌بینند.

ابهری ضمن بیان اینکه ناشران زیادی از کشورهای مختلف در نمایشگاه کتاب تهران حضور پیدا می‌کنند تا از آثار جدید نشر ایران مطلع شده و درخصوص دریافت حق ترجمه آن‌ها نیز مذاکراتی انجام می‌دهند، عنوان کرد: تا جایی که به یاد دارم ناشر ترکیه‌ای یکی از کتاب‌هایم با عنوان «خاطرات شیطان» هر سال به نمایشگاه کتاب می‌آید تا بتواند حق ترجمه چند کتاب را بخرد. بدین ترتیب این بازدید و رفت و آمدها باعث معرفی ایران به کشورهای دیگر می‌شود.

این نویسنده نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را اتفاقی منحصربه‌فرد دانست و افزود: از برخی از نمایشگاه‌های کتاب دیگر کشورها همچون نمایشگاه‌هایی که در کشور امارات و فرانسه برگزار می‌شود، دیدن کردم و گزارش‌هایی هم از نمایشگاه‌های کتاب کشورهای ترکیه و هند شنیدم؛ هیچ کدام از اینها شور و گرمای نمایشگاه کتاب تهران را ندارند. با وجود مسائل زیاد اعم از مشکلات اقتصادی نمی‌توانیم نمایشگاه کتاب را رها کنیم؛ به نمایشگاه کتاب می‌رویم و حس خوب دریافت می‌کنیم. این نمایشگاه اتفاق عجیبی است که باید آن را حفظ کنیم و رشد دهیم. 

این نویسنده و شاعر کودک و نوجوان در پاسخ به این سوال که حضور کودکان در نمایشگاه و خرید کتاب توسط آنها به همراه والدین چه تأثیری می‌تواند در کتابخوان شدن آن‌ها داشته باشد، مطرح کرد: یکی از اشتباهات والدین این است که به نیابت از بچه‌ها برای آنها کتاب می‌خرند؛ این کار غلط نیست اما دور از حکمت است. باید بچه‌ها را در فضای کتاب قرار دهیم. وقتی بچه‌ها انبوه کتاب و عاشقان کتاب را می‌بیننند به کتابخوانی علاقه‌مند می‌شوند. نیاز است والدین بچه‌ها را با خود به نمایشگاه کتاب ببرند حتی اگر آن بچه به جای کتاب، بستنی بخرد اما در فضای اندیشه، اشتیاق و کتاب قرار می‌گیرد و همین باعث ایجاد شوری در آن‌ها می‌شود. وقتی بچه زحمت جست‌وجو و خرید کتاب را می‌کشد برای خواندن کتاب هم ذوق و انگیزه پیدا می‌کند.

وی به اتخاذ تدابیر از سوی آموزش و پرورش به منظور استفاده بهینه بچه‌ها از نمایشگاه کتاب اشاره کرد و گفت: به‌واقع ضروری است شرایطی فراهم شود تا دانش‌آموزان حداقل یک روز را در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور پیدا کرده و از نزدیک این فضای فرهنگی را ببینند و با نویسندگان و تصویرگران کودک و نوجوان ملاقات کنند.

این نویسنده با بیان اینکه در نمایشگاه کتاب تهران فضای فرهنگی و تعاملی فراهم است، بیان کرد: ناشر، مولف، مترجم، تصویرگر و خبرنگار همه با هم در ارتباط بوده، گفت‌وگو می‌کنند و اطلاعات زیادی رد و بدل می‌شود. بچه‌ها این موارد را می‌بینند و انگیزه می‌گیرند و راه زندگی و واقعیت‌های زندگی را بهتر ترسیم می‌کنند. روزهای اول نمایشگاه که خلوت‌تر است باید زمینه حضور دانش‌آموزان فراهم شود. یک نویسنده چقدر باید هنر داشته باشد و از فواید کتابخوانی برای بچه‌ها حرف بزند؟ یک روانشناس چقدر باید قدرت بیان و تبحر داشته باشد و کودکان و نوجوانان را به کتاب ترغیب کند و از تاثیرات مطالعه بگوید؟ حال آنکه دیدن این همه شور در نمایشگاه ناخودآگاه آن‌ها را با انگیزه و علاقه‌مند به کتاب می‌کند.

برگزیده نخستین جشنواره کتاب سال رضوی در خصوص تبلیغات نمایشگاه، گفت: لازم است تبلیغات نمایشگاه از روز اول آن شروع می‌شود و تا اثر کند حداقل یک هفته زمان می‌برد. از این رو لازم است تبلیغات را زودتر شروع کرد. به عنوان مثال صدا و سیما می‌تواند روزشمار نمایشگاه کتاب تهران را بگذارد تا مردم زودتر در جریان قرار گیرند.

حجت‌الاسلام‌‌والمسلمین غلامرضا حیدری‌ابهری در پایان با اشاره به اینکه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نمایشگاه جمهوری اسلامی ایران است، گفت: این نمایشگاه متعلق به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا قشر خاصی نیست بلکه برای همه است و از این باید همه وزارتخانه‌ها و نهادها برای برپایی هرچه باشکوه‌تر آن با هم همکاری داشته باشند. این نمایشگاه یک جشن فرهنگی است و همه باید سهم خود را در آن ادا کنند.

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 20 تا 30 اردیبهشت‌ماه 1402 در مصلی امام خمینی‌(ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir برگزار خواهد شد.

منبع: تسنيم