رشد تولید میان‌بر مهار تورم

رهبر معظم انقلاب سال 1402 را سال «رشد تولید و مهار تورم» نامیدند؛ این نامگذاری دغدغه‌های ایشان در حوزه مشکلات معیشتی و اقتصادی آحاد جامعه را نشان می‌دهد و حاکی از آن است که دست‌اندرکاران اقتصادی و حاکمیتی کشور باید خیلی بیشتر از این حرف‌ها کار و تلاش کنند؛ چرا که کم‌کاری‌های گذشته سبب شده امروز شاهد صعود بی‌رویه قیمت‌ها باشیم. سؤال اینجاست که برای تحقق فرمان امام خامنه‌ای، چه راهکارهایی وجود دارد؟ این سؤالی است که صبح صادق در گفت‌وگو با «مرتضی افقه»، کارشناس اقتصادی آن را بررسی کرده است.

پیرو تعیین شعار «مهار تورم» از سوی رهبر معظم انقلاب برای سال 1402، بفرمایید از منظر اقتصادی، راه‌های تحقق آن چیست؟
«تورم» ام‌المصائب اقتصادی و مادر بسیاری از مشکلات است، البته آثار مخرب تورم تنها اقتصادی نیست؛ بلکه همه ‌جنبه‌های زندگی مردم را در بر می‌گیرد؛ تورم با گسترش فقر و جابه‌جا کردن ثروت از طبقات متوسط به ثروتمندان، پیامدهای اجتماعی بسیاری هم به دنبال دارد. مهار تورم در اقتصاد اولویت داشته و از پیش شرط‌های رونق تولید است؛ چرا که شرایط تورمی بی‌ثباتی را به همراه دارد و سبب نامشخص بودن و پیش‌بینی‌ناپذیری آینده می‌شود، لذا در چنین شرایطی سرمایه‌گذار حاضر به سرمایه‌گذاری نیست.

چه راهکارهایی برای مهار این ام‌المصائب اقتصادی وجود دارد؟
برای مهار تورم اقتصاددانان تأکیدشان بر مدیریت تقاضا و آن هم بحث پیشی گرفتن سرعت رشد تولید از سرعت رشد نقدینگی است و سال‌هاست که روی این بحث تأکید دارند؛ اما معتقدم تورم فعلی ما ریشه‌های دیگری هم دارد که تاکنون دولت نتوانسته آن ریشه‌ها را مهار کند. تورم چند ریشه دارد: یکی از ریشه‌ها که البته سهم زیادی نباید برای آن قائل شد، مسئله تحریم است. اما ریشه اصلی تورم در کشور، کسری بودجه و هزینه‌های زائد است که حتی اگر با دوپینگ رفع تحریم‌ها اندکی از تورم بکاهد؛ ولی چون ریشه‌ها باقی است، عملاً تأثیر چندانی نخواهد داشت. یکی دیگر از ریشه‌های تورم نبود هماهنگی بین دستگاه‌های گوناگون کشور است. در واقع، دولت به تنهایی نمی‌تواند تورم را مهار کند؛ بلکه باید کل دستگاه حکمرانی سیاست واحد و دقیقی در پیش گیرد. مگر می‌شود بخشی ضد تولید و ضد توسعه عمل کند و دولت بتواند کاری انجام دهد؟ اگر شرکت‌های بزرگ که نقش مهمی در میزان نقدینگی دارند، همراه و هم‌سو نباشند، اگر با حکم یک قاضی کارخانه‌ای با 200 نیروی کار تعطیل شود، اگر مجلس با مصوبات دست و پاگیر بروکراسی ناکارآمدی را به بخش تولید تحمیل کند، مسئله مهار تورم و رونق تولید محقق نمی‌شود؛ لذا کل حاکمیت باید برای تحقق این دغدغه رهبری تلاش کنند.

عملکرد دولت را در این دو ماهه ابتدای سال با توجه به آنچه پیش از این توضیح دادید، چطور ارزیابی می‌کنید؟
راهکار کوتاه‌مدت مهار تورم، رفع تحریم یا بی‌اثر کردن تحریم‌هاست و همین که زمزمه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه دولت در این زمینه تلاش می‌کند و روابط بین‌الملل در مسیر بهینه‌ای قرار دارد، از سرگیری روابط با عربستان و مباحثی که پیرامون از سرگیری روابط با مصر و.. وجود دارد، خبرهای خوبی در مسیر مهار تورم است؛ چرا که وجود تنش در منطقه سبب فرار سرمایه و اکراه سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری می‌شود. در میان‌مدت و بلندمدت هم به اصلاحات ساختاری بودجه نیاز است.