«ماموریت غیرممکن» نیروی دریایی ارتش

محمدمهدی یزدی- دیدار فرمانده معظم کل قوا با فرماندهان و دریانوردان ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش بهانه‌ای شد تا بررسی کاملتری نسبت به ابعاد این ماموریت مهم داشته باشیم، هشتاد و ششمین ناوگروه نیروی دریایی ارتش یا همان ناوگروه 360 بی‌شک جزو مهمترین ناوگروه‌های این نیرو از ابتدای دریانوردی ایران تاکنون خواهد بود، ناوگروهی که به «ماموریت غیرممکن» فرستاده شد و سربلند از آن بیرون آمد، این اصطلاحی بود که پیش از آغاز این ماموریت اکثر دریانوردان و تحلیلگران نظامی درخصوص دور زدن کره زمین توسط ناوشکن تمام ایرانی دنا و ناوبندر مکران بکار می‌بردند و مهمترین دلیل آنها وزن 1200 تنی ناوشکن دنا بود، طبق اعلام کارشناسان دریایی حداقل وزن یک شناور برای چنین ماموریتی باید 6 تا 8 هزار تن باشد.

طرح ریزی این عملیات یک سال به طول انجامید و از 3 ماه قبل از آغاز آن، اعضای ناوگروه به صورت شبانه روزی مشغول آماده سازی مقدمات سفر شده بودند که نتیجه آن دستاوردهای بی نظیر علمی برای کشور داشت و این ناوگروه در تاریخ نهم مهرماه سال گذشته (1401) به مأموریت اعزام شد و با پیمودن 65 هزار کیلومتر و گذشت 232 روز دریانوردی در تاریخ 30 اردیبهشت در بندرعباس پهلو گرفت.

در ابتدای این گزارش باید ذکر شود که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مأموریت‌های دریانوردی خود در سطح اقیانوسی را از سال 1388 و با هدف مقابله با دزدی‌های دریایی در خلیج عدن و با طی مسافت 3000کیلومتر به این منطقه آغاز کرد و پس از آن تا امروز در بازه‌های زمانی مشخص، ناوگروهای رزمی ارتش به منطقه خلیج عدن و دریای سرخ، اقیانوس‌های هند، آرام و اطلس اعزام شده‌اند و تاکنون علاوه بر اسکورت بیش از 5000 کشتی ایرانی،‌ در برخی مواقع به تأمین امنیت کشتی‌های باربری سایر کشورها نیز کمک کرده‌اند.

* معرفی ناوشکن دنا

ناوشکن دنا با شماره بدنه 75، چهارمین محصول از شناورهای کلاس موج است که توسط متخصصان داخلی طراحی و ساخته شد. این ناو در خردادماه سال 1400 به ناوگان نیروی دریایی ارتش در بندرعباس پیوست و به تسلیحات مختلفی مانند موشک‌های کروز ضدکشتی، اژدر و توپ دریایی مجهز است.

در این ماموریت، ناوشکن دنا مسیری را طی کرد که برای اولین بار در طول تاریخ کشور انجام می‌شد و ناو 1200 تُنی ایرانی در بزرگترین پهنه دریایی دنیا یعنی اقیانوس آرام حاضر شد.

طراحان ناو دنا گفتند این ناو برای 28 درجه کجی طراحی شده اما با دقت و درایت فرماندهان این ناوگروه، دنا تا 48 درجه کجی را در طوفان تجربه کرده و سربلند بیرون آمده است.

* معرفی ناوبندر مکران

ناوبندر مکران، یک جزیره متحرک 121 هزار تُنی است که نیروی دریایی ارتش آن را با تغییر کاربری یک نفتکش به یکی از بزرگترین ناوبندر‌های بالگردنشین تبدیل کرده‌ است‌.

این ناوبندر که در زمان حاضر بزرگترین شناور نظامی کشور است، در سال 1399 به نیروی دریایی ارتش ملحق شد و وظیفه پشتیبانی از ناوهای رزمی نیروی دریایی را به‌عهده دارد.

مکران قادر است همزمان 5 بالگرد را روی عرشه خود جای دهد.

باتوجه به اینکه برای اولین بار بود که شناورهای ایرانی به چنین ماموریتی اعزام می‌شوند و به دلیل تحریم‌ها و عدم اطمینان به برخی کشورها، متخصصان ارتش در دانشگاه دریایی نوشهر، نرم افزار هواشناسی اختصاصی خود را تولید کردند که توسط آن شرایط جوی اقیانوس‌های آرام و اطلس طی 50 سال اخیر تحلیل و بررسی شد.

این دستاورد علمی سبب شد تا ناوگروه 360 بجای اینکه از دل طوفان‌ها عبور کند با درایت خاصی یا آنها را دور زده یا بعنوان مثال در اقیانوس آرام از بین دو چشم طوفان به سلامت گذر کرد.طوفان‌هایی که در یکی از آن‌ها یکی از ناوشکن‌های کشور‌های همسایه غرق شد.

پس از این توقف ناوگروه با ادامه مسیر به سمت دریای جاوه و عبور از تنگه ماکاسار و دریای سلبس، برای نخستین بار در تاریخ دریانوردی نظامی ایران پا به اقیانوس آرام گذاشت و با عبور از بیشترین عرض اقیانوس آرام و گذر از کنار جزایر میکرونزی و پولینزی به سمت تنگه ماژلان در جنوب قاره آمریکا حرکت کرد.

انتهای اقیانوس آرام ناوگروه تحریم شد اما این هم خللی در ماموریت دنا و مکران ایجاد نکرد و شناورهای ایرانی با عبور از تنگه پرمخاطره ماژلان وارد اقیانوس اطلس جنوبی شدند و سپس با حرکت به سمت شمال و عبور از سواحل شیلی(در نزدیکی سواحل شیلی دو ناوشکن هم به استقبال ناوگروه آمدند اما بنا به دلالیلی شناورهای ایرانی در شیلی حضور پیدا نکردند)، آرژانتین، اروگوئه و برزیل، نهایتا در بندر ریودوژانیروی برزیل پهلوگیری کردند که این پهلوگیری مصادف با یکصدوبیستمین سالگرد برقراری روابط ایران و برزیل بود.

از سواحل جاکارتا تا ریودوژانیرو، ناوگروه ارتش 120 روز دریانوردی متداول داشت که موضوع بسیار حائز اهمیتی است و نشان از توانمندی شناورهای ایرانی دارد. البته برنامه‌ریزی‌ها به شکلی بود که ناوگروه در هیچ بندری مجبور به پهلوگیری نباشد و هفت ماه به صورت مستمر در حال حرکت باشد. این موضوع تا جایی پیش بینی شده بود که در این ماموریت عملیات اورهال موتور شناور صورت گرفت.

ناوگروه 86 پس از توقف چند روزه در ریودوژانیرو، با عبور از عرض اقیانوس اطلس در شهر کیپ‌تاون آفریقای جنوبی پهلوگیری کرد و در این شهر نیز چند روزی توقف کرد و پس از آن طی یک دریانوردی حدودا 40 روزه، در بندر صلاله عمان بعنوان آخرین ایستگاه پهلوگیری کرد.

یکی از نکات قابل توجه در این دریانوردی طولانی مدت، تجهیز بیمارستان دریایی در این ناوگروه بود، که در پی آن دو عمل جراحی موفق در اقیانوس آرام و یکی در اقیانوس اطلس صورت گرفت که همه در حال حرکت انجام شد.

اتاق عمل در ناوبندر مکران

درمانگاه و دندانپزشکی ناوبندر مکران

عمل آپاندیس و احیای فردی که سکته قلبی کرده بود از جمله این اقدامات پزشکی است. ناوگروه 360 در این سفر و در این بیمارستان دریایی، کاملترین بانک خونی را به همراه داشت.

بیمارستان دریایی ناوبندر مکران

باتوجه به اینکه این ماموریت نسبت به دیگر ماموریتهای نیروی دریایی ارتش زمان طولانی‌تری را داشت علاوه بر تجهیزات و آموزش‌های فنی، توجه ویژه‌ای به روحیه و همچنین خانواده دریانوردان ناوگروه 360 صورت گرفت.

تا جاییکه کسب اطلاع کردیم کارکنان شناورها در زمان استراحت خود امکانات مناسبی برای سلامتی و تفریح و سرگرمی داشته و باعث بالا بردن روحیه‌شان گردیده است.

آرایشگاه در ناوبندر مکران

از سوی دیگر فرمانده نیروی دریایی ارتش با ایجاد ستادهای مختلفی در مناطق دریایی به طور مرتب در جریان وضعیت خانواده ملوانان ناوگروه قرار گرفته تا این خانواده‌ها مشکل خاصی نداشته باشند.

نهایتا ظهر چهارشنبه 27 اردیبهشت‌ماه دنا و مکران بعد از 232 روز دریانوردی وارد آب‌های سرزمینی کشورمان شدند و در این 8 ماه دریانوردی تنها 19 روز کنار اسکله پهلو گرفته بودند.

در جریان مراسم استقبال رسمی از ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش، ناخدا یکم فرهاد فتاحی فرمانده این ناوگروه با یک درجه ارتقا به درجه سرتیپ دومی نائل آمد.

قطعا موارد ذکر شده در این گزارش بخش کوچکی از این «ماموریت غیرممکن» دنا و مکران بوده و ناوگروه 360 نقطه درخشانی در تاریخ دریایی ایران خواهد ماند.