میلیون‌ها برده

درباره حجم تجارت جهانی برده، ارقام متفاوتی ارائه می‌شود. اعداد آن‌قدر گویا هستند که بتوان ابعاد این پدیده بسیار مهم را در اقتصاد دوران آغازین تمدن جدید غرب شناخت. تا سال ۱۶۱۹ میلادی، یک میلیون سیاه‌پوست به‌عنوان برده به معادن و مزارع نیشکر «مستعمره‌های اسپانیایی و پرتغالی» واقع در آمریکای جنوبی و جزایر کارائیب وارد شدند. در آستانه سده نوزدهم، در قاره آمریکا، اسپانیایی‌ها ۷۷۶هزار و فرانسوی‌ها نیم‌میلیون برده سیاه در تملک داشتند.
شکار برده در آفریقا حتی پس از ۱۸۱۵ میلادی، که برده‌فروشی غیرقانونی شد، ادامه داشت. این دادوستد به وسیله تجار عرب و خارجی انجام می‌شد. با ورود سوداگران آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و پرتغالی در اواسط قرن نوزدهم، بدترین دوره تجارت، یعنی تجارت عاج و برده آغاز شد. در اوج پیشرفت این دوره، هر ساله ۱۳۰هزار برده به‌منظور صدور از زنگ‌بار جمع‌آوری می‌شدند. 
از این عده ۱۰۰هزار تن در بین راه تلف می‌شدند. تنها در دوره  60‌ـ 1808، تقریباً یک میلیون برده را از آفریقا به‌طور قاچاق خارج کرده و به ایالات‌متحده آمریکا فرستادند. 
در تجارت پرسود برده، کشیشان، سربازان و سوداگران با یکدیگر رقابت می‌کردند. برآوردها نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۱۵۸۰ تا ۱۸۳۶، بیش از چهار میلیون آفریقایی را به‌صورت برده از کنگو و آنگولا خارج کرده‌اند که فقط سه میلیون نفر از آنگولا بوده است. تجارت برده‌داری در این دوره، علت اصلی جنگ‌های داخلی این کشور بوده است. 
به نوشته «جیمز والوین»، از آغاز تجارت اروپایی برده تا آستانه سده هجدهم، حدود ۶۵/۱میلیون سیاه‌پوست به اسارت درآمده و برده شدند. طبق این برآورد، حدود ۱۲میلیون برده آفریقایی، به قاره آمریکا صادر شدند که ۱۰ الی ۱۲درصدشان در مسیر مردند و حدود ۹/۶ الی ۱۰/۸ میلیون نفر از آنها در سواحل آمریکا پیاده
 شدند.
بنابراین، اوج برده‌داری در سده هجدهم است. طبق برآورد والوین، تعداد آفریقایی‌هایی که در این سده به آمریکا صادر شدند، ۱۰/۳۵۰ میلیون نفر است که بیش از ۸۶/۲۵ درصد کل تجارت برده را، از آغاز تا پایان، در بر می‌گیرد. در این میان بیشترین سهم به انگلیسی‌ها و سپس فرانسوی‌ها تعلق دارد. در سال‌های ۱۷۰۰ تا ۱۸۱۰، انگلیسی‌ها حدود سه‌میلیون برده آفریقایی را به اسارت بردند. 
این دوران در تکوین تمدن جدید غرب بسیار مهمی است؛ زیرا تمامی سده هجدهم و دهه نخستین سده نوزدهم را در برمی‌گیرد و تا آستانه «انقلاب صنعتی» انگلیس ادامه دارد.