آنچه به منزله محور کلیدی بحث انتخابات میتواند مورد توجه قرار گیرد، مسئله «کارآمدی» است. کارآمدی تا آنجا در مسئله مدیریت کشور اهمیت دارد که میتوان شاخصی برای مشروعیت داشتن یا مشروعیت نداشتن کارگزاران در نظام اسلامی قرار گیرد. حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای درباره نسبت بین کارآمدی و مشروعیت میفرمایند: «مشروعیت همه ما بسته به انجام وظیفه و کارآیی در انجام وظیفه است. بنده روی این اصرار و تکیه دارم که بر روی کارآییها و کارآمدی مسئولان طبق همان ضوابطی که قوانین ما متخذ از شرع و قانون اساسی است، بایست تکیه شود. هر جا کارآمدی نباشد، مشروعیت از بین خواهد رفت. اینکه ما در قانون اساسی برای رهبر، رئیسجمهور، نماینده مجلس و برای وزیر شرایطی قائل شدهایم و با این شرایط گفتهایم این وظیفه را میتواند انجام بدهد، این شرایط، ملاک مشروعیتِ برعهده گرفتن این وظایف و اختیارات و قدرتی است که قانون و ملت به ما عطا میکند.»(1383/6/31)
از یک منظر میتوان گفت، همه ملاکها و معیارهایی که برای انتخاب کارگزاران نظام اسلامی مشخص شده، معطوف به کارآمدی است؛ یعنی وجود ملاکها و معیارها حتی در حاکم اسلامی نیز لازمه رسیدن به اهداف حکومت اسلامی است. وگرنه خداوند متعال در این فکر نبوده است که برای افراد یا تباری خاص یا طبقه خاص، شأنیتی متمایز از دیگران قائل شده و دیگران را به تبعیت از ایشان سوق دهد؛ چرا که در بحث حکومت اسلامی، مسئله اصلی، پذیرش مسئولیت است؛ مسئولیتی که قرار است کاری را به انجام رساند که همانا تحقق اهداف حکومت دینی باشد؛ وگرنه ذات مسئولیت در نظام اسلامی برای فرد مسئول، جایگاه و شأن خاصی به همراه ندارد؛ به همین دلیل حضرت امام(ره) میفرمایند: «اینجا صحبت از مقام نیست بلکه صحبت از وظیفه است.» معظمله بر این باور هستند: «اگر مردم، کارآمدی را در مسئولان کشور مشاهده کنند، اعتقادشان به آنها و به نظام اسلامی و اسلام روزبهروز بیشتر خواهد شد.»(1381/12/3)
در نتیجه کارآمدسازی نظام جمهوری اسلامی را میتوان مهمترین دستاورد انتخابات دانست. انتخاباتی که در آن رأیدهندگان با آگاهی کامل و مبتنی بر فهم صحیحی از شرایط و نیازها و اولویتهای کشور، به نامزدهایی رأی دهند که شایستهترین افراد برای تصدی قدرت در قوه مقننه باشند. بنابراین، به نظر میرسد به جای توجه به مؤلفههای فرعی و بزرگنمایی برخی شاخصههای ثانوی و برای تعیین مجلسی که در دهه پنجم انقلاب اسلامی با وجود مشکلات متعدد و دشمنیهای فراوان، راه دشواری را در پیش رو دارد، بیش از پیش به تشکیل مجلسی کارآمد با حضور نمایندگان باتجربه و کارآمد نیازمندیم و باید مراقب بود با شعارزدگی، کسانی را به مجلس نفرستیم که توانایی لازم را برای انجام امور نمایندگی در حد کافی ندارند.