کارشناس مسائل اقتصادی گفت: «به نظر می‌رسد آمارهای منفی که در حوزه تجارت از نیمه دوم سال شدت گرفته با روند کاهنده‌ای در حال افزایش است؛ لذا تا زمانی که سیاست‌گذاران درباره رفع مشکلات تجارت خارجی چه در حوزه سیاست‌گذاری ارزی و چه در حوزه سیاست‌گذاری تجاری طراحی درستی نداشته باشند، این روند ادامه داشته و تجارت خارجی کشور روند با ثباتی را در جهت توسعه صادرات و مدیریت واردات نخواهد پیمود.»
«احسان قمری» کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «صبح صادق» درباره وضعیت تجارت خارجی کشور و آنچه طی این مدت در این بخش خبرساز شده است، گفت: «وضعیت تجارت خارجی کشور در دی ماه سال ۱۴۰۲ تفاوت چندانی با ماه های گذشته ندارد. بنابراین روند سینوسی موجود در تجارت خارجی طی دی‌ماه نیز استمرار داشته است. با بررسی دقيق آمارها در دی‌ماه سال جاری مشاهده می‌کنیم که صادرات کشور از نظر وزنی برابر با ۱۱میلیون و ۹۶ هزار تن بوده که در مقایسه با صادرات ۱۱ میلیون و ۸۶ هزار تنی آذر ماه، کاهشی ۶ درصدی را نشان می‌دهد.»
وی در این باره افزود: «از نظر ارزشی نیز، صادرات در دی ماه به رقم ۴ میلیارد و ۴ میلیون دلار رسیده که در مقایسه با ارزش صادرات در آذرماه سال جاری که برابر با ۴ میلیارد و ۲۳۰ میلیون دلار بوده، علاوه بر وزن به لحاظ ارزش نیز صادرات ۶ درصد کاهش داشته است. بنابراین، با در نظر گرفتن این دو رقم مشاهده می‌کنیم، صادرات هم از نظر وزنی و هم از نظر ارزشی به یک میزان کاهش یافته است.»
احسان قمری یادآور شد: «کاهش وزنی صادرات به این معناست که حرکت به سمت صادرات کالاهای با ارزش افزوده مقداری شدت پیدا کرده، اما به همان نسبت شاهد هستیم که ارزش صادرات کاهش یافته است. بنابراین تضادی که وجود دارد، دال بر این است که صادرات کشور هم از نظر وزنی و هم به لحاظ ارزشی کاهش یافته که لازم است این تضاد به وسیله سیاست‌گذاران پاسخ داده شود.»
این کارشناس تجارت خارجی تصریح کرد: «همچنین واردات در دی‌ماه چندان تفاوتی با واردات در آذرماه نداشته است؛ به گونه‌ای که در دی ماه واردات از نظر وزنی ۳ میلیون و ۹۸۳ هزار تن بوده که در مقایسه با واردات ۴ میلیون تنی آذرماه، نیم درصد کاهش یافته است. از نظر ارزشی نیز واردات در دی‌ماه برابر با ۵ میلیارد و ۹۴۰ میلیون دلار بوده بوده که نسبت به واردات ۶ میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلاری در آذرماه ۶ درصد کاهش داشته است.»
احسان قمری گفت: «نکته بسیار جالب این است که اگرچه واردات هم چه از نظر وزنی و چه ارزشی کاهش یافته است، اما کاهش ارزشی بیشتر از کاهش وزنی بوده است؛ یعنی با وجود اینکه نسبت به ماه‌های قبل میزان وزنی کاهش یافته و به سمت واردات کالاهای با ارزش افزوده حرکت کرده‌ایم، با وجود این شاهد هستیم ارزش دلاری واردات کاهش یافته که این تضاد نیز باید به نحوی پاسخ داده شود.»
وی در این باره گفت: «مشاهده روند صادرات در ماه‌های قبل این نکته را مشخص می‌کند که هر چند صادرات در آذر ماه از نظر وزنی نسبت به آبان‌ماه ۱۱/۸ درصد رشد داشته، ولی از نظر ارزشی نسبت به آبان ماه ۱۴/۳ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که در بررسی صادرات در دی ماه متوجه می‌شویم که صادرات از نظر وزنی ۶ درصد نسبت به ماه قبل کاهش داشته؛ در حالی که این شاخص در آذر ماه در مقایسه با آبان ماه، ۱۱/۸ درصد افزایش داشته است. از نظر ارزشی نیز روند کاهش ارزش نصف شده و از حدود ۱۴درصد به ۶ درصد کاهش یافته که این نکته مثبتی است که در روند تجارت خارجی دیده می‌شود.»
این اقتصاددان توضیح داد: «اگر این روند را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم در آبان در مقایسه با مهر صادرات از نظر وزنی ۲/۱۰ دهم درصد افزایش یافته و از نظر ارزشی ۷/۵ درصد کاهش داشته است، لذا مشاهده می‌کنیم روند ارزشی صادرات در آبان ۷/۵ درصد، در آذر ۱۴/۳ درصد و در دی ۶ درصد کاهش یافته است که این نشان می‌دهد، روند صادرات کشور روند مطلوبی نبوده و حرکت سینوسی همچنان ادامه دارد.»
وی خاطر نشان کرد: «از نظر واردات هم در آذر نسبت به آبان از نظر وزنی شاهد افزایش ۵/۲ درصدی و از نظر ارزشی نیز شاهد افزایش ۳/۶ درصدی هستیم. این در حالی است که واردات در آبان نسبت به مهر از نظر وزنی ۱۵ درصد و از نظر ارزشی ۱۱ درصد افزایش داشته است. لذا این نتیجه گرفته می‌شود که هر چند در ماه‌های گذشته واردات هم از نظر ارزشی و هم از نظر وزنی افزایش داشته، این روند در دی‌ماه به یک باره معکوس شده و صادرات از نظر وزنی نیم درصد و از نظر ارزشی ۶ درصد کاهش داشته است.»
کارشناس اقتصادی و تجارت خارجی یادآور شد: «درباره تراز تجاری کشور باید به این نکته توجه داشت که در دی‌ماه تراز تجاری منفی ۹/۱ میلیارد دلار بوده که این رقم در آذرماه به منفی ۲ میلیارد دلار رسیده است. بنابراین روند فزاینده کاهش تراز تجاری حالت کاهنده به خود گرفته که دلیل آن نه تقویت صادرات، بلکه به دلیل کاهش میزان واردات کشور است.»
احسان قمری افزود: «شاخص مهم دیگر ارزش هر تن کالای صادراتی است که ارزش هر تن کالای صادراتی در دی برابر با ۳۶۴ دلار بوده است. این رقم در آذر برابر با ۳۵۶ دلار بوده که بیان‌کننده رشد ۲ درصدی است که نشانه افزایش تدریجی ارزش افزوده کالاهای صادراتی است. همچنین ارزش هر تن کالای وارداتی که در دی برابر با ۱۴۹۱ بوده نسبت به آذر (۱۵۸۰ دلار) حدود ۶ درصد کاهش نشان می‌دهد که بیان‌کننده حرکت از سمت واردات کالاهای مصرفی نهایی به سمت مواد اولیه و واسطه‌ای است.»
وی توضیح داد: «آخرین شاخص نسبت صادرات به واردات است که به نظر من مهم‌ترین شاخص در بررسی تراز تجاری و وضعیت تجارت خارجی یک کشور است. این شاخص بیان می‌کند که در ازای یک دلار واردات چه مقدار صادرات انجام شده است. این شاخص در دی برابر ۰/۶۸ بوده؛ به این معنا که در برابر یک دلار واردات ۶۸ سنت کالا صادر کرده‌ایم. این رقم در آذر ماه برابر با ۰/۶۶ بوده که یعنی در مقابل یک دلار واردات ۶۶ سنت کالا صادر شده است.»
این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: «به هر حال روند تجارت خارجی کشور در ماه‌های اخیر روند سینوسی خود را حفظ کرده و از ثبات معینی برخوردار نبوده است. به نظر می‌رسد، آمارهای منفی که از نیمه دوم سال شدت گرفته، با روند کاهنده‌ای در حال افزایش است؛ بنابراین، تا زمانی که سیاست‌گذاران درباره رفع مشکلات تجارت خارجی چه در حوزه سیاست‌گذاری ارزی و چه در حوزه سیاست‌گذاری تجاری طراحی درستی نداشته باشند، این روند ادامه داشته و تجارت خارجی کشور روند با ثباتی را در جهت توسعه صادرات و مدیریت واردات نخواهد پیمود.»
