تقدم اخلاق

گاهی ما به یک نعمت مهمی دست پیدا کرده‌ایم، ولی قدردان و شاکر این نعمت نیستیم. امام رضا(ع) به ما یاد می‌دهند وقتی نعمتی متوجه شما شد، وقتی به یک ظفر و پیروزی رسیدید، حتماً این جمله و دعا را بخوانید و زیاد تکرار کنید و آن این است: «اللّهم سَلّْم وَ تَمِّم»؛ دوستانی که به ظفر و پیروزی دست پیدا کردند، گروه‌هایی که دست پیدا کردند، این در سیره عملی و اخلاقی و سیاسی و اقتصادی و هر چیزی که شما بگویید، وجود دارد؛ خدایا این پیروزی را برای ما سالم قرار بده، یعنی مبادا دست‌خوش یکسری تغییرات و تحولات و آسیب‌هایی بشود. «وَ تَمِّم» و به‌صورت تمام برای ما قرار بده و آن را کامل بگردان. ما در ابتدای راه هستیم کاملش کن. در سیره سیاسی حضرت(ع)، مبنای ایشان بر این بود که چهره واقعی حکومت ظلم و چهره واقعی حکومت اسلام را به مردم معرفی می‌کرد، منتها قرار نیست در همه جا انسان با قدرت عمل بکند، بلکه با ادب و با نزاکت و با مباحثه و با مناظره کارها را انجام می‌دادند، اقوام از گروه‌های مختلفی بودند که با حضرت مناظره‌ای می‌کردند و حضرت نسبت به همه اینها پاسخ‌هایی که مورد پذیرش همان اقوام هست، می‌دادند؛ اما قبل از اینکه ما بخواهیم به سیاست و سیره سیاسی حضرت امام رضا(ع) بپردازیم، معتقدم که اگر سیره اخلاقی حضرت(ع) بررسی شود، ما در سیاست هم مشکل و موردی نخواهیم داشت.
آنچه از سیره اخلاقی حضرت امام رضا(ع) می‌خواهم تقدیم شما بکنم، همان است که در بیان نورانی حضرت خطاب به عبدالعظیم حسنی(ع) آمده است. در صدر مطلب آمده است: «اَبلِغ عَنی اولیائی السَلام»؛ سلام مرا به دوستان و محبینم برسان و به دوستان و محبینم بگو: «لا یَجعَلوا لِشیطان اِلی اَنفُسِهم سَدیدا» راه‌‌های نفوذی شیطان به خودتان را سد کنید و ببندید. از چه اموری شیطان می‌تواند بر ما نفوذ بکند؟ از چه طریقی می‌تواند بر ما مسلط بشود؟ این آقایی که می‌آید استفاده ابزاری از نام مقدس امام زمان(عج‌) می‌کند، نمی‌داند شیطان از طریق تکبر، دروغ، خودبرتربینی، خروج از حد تقصیر بر ما مسلط شده و این را در وادی جهل و حماقت قرار داده است. باید مراقب بود و باید مواظبت به عمل آورد.
بعد از آن حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) در ذیل آن چند مورد را به عبدالعظیم حسنی(ع) تذکر می‌دهد، که این سیره اخلاقی حضرت است و حضرت(ع) می‌فرماید: «وَامُرهُم» امر کن به شیعیان ما، «الصِّدقِ فِی الحَدیث» راست بگویند، «واَدا الاَمانَة» امانت‌دار باشند. شما ببینید اگر ما در قالب اخلاق بیاییم و این را اصلاح بکنیم، در عالم سیاست هم اصلاح می‌شود، ما فقط دنبال این سیره و مشی سیاسی حضرات هستیم که ببینیم چه بوده است و غفلت می‌کنیم که حضرات اخلاق را مقدم بر سیاست کرده‌اند و این منافات دارد با به اصطلاح بیان حضرات معصومین(ع) و سیره عملی حضرات که می‌فرماید و بعضی از این آقایان مطرح کرده‌اند که تقدم سیاست بر اخلاق، این مبتنی بر هیچ عقبه‌ای نیست؛ بلکه از منظر روایات که نگاه می‌کنیم، یقیناً اخلاق بر سیاست تقدم دارد و ما اگر بتوانیم اخلاق را مدیریت کنیم، سیاست ما هم مدیریت می‌شود. بیان نورانی حضرت(ع) است که امانت‌دار باشید، دِینی را که به دست شما سپرده‌اند، ادا کنید و آخر مطلب حضرت(ع) می‌فرماید با آبروی همدیگر بازی نکنید.