سفر «جیک سولیوان» به عربستان و سرزمین‌های اشغالی با تأخیر یک ماهه که به علت شکستگی دنده وی بود، در راستای تلاش‌های بایدن برای توافق صلح بین عربستان و رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد و بایدن از نتانیاهو خواسته است عملیات صهیونیست‌ها در رفح را تا پایان این سفر به عقب بیندازد[...]
سفر «جیک سولیوان» به عربستان و سرزمین‌های اشغالی با تأخیر یک ماهه که به علت شکستگی دنده وی بود، در راستای تلاش‌های بایدن برای توافق صلح بین عربستان و رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد و بایدن از نتانیاهو خواسته است عملیات صهیونیست‌ها در رفح را تا پایان این سفر به عقب بیندازد. آمریکا برای رسیدن به هدف خود در تلاش است که ابتدا یک توافق بزرگ را با عربستان به امضا برساند که طی آن آمریکا تضمین‌های امنیتی در برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای را برای عربستان تأمین کند و در مقابل این کشور قرارداد صلح را با رژیم اشغالگر امضا کند؛ ولی به نظر می‌رسد عربستان عجله چندانی برای امضای این قرارداد ندارد و «محمدبن‌سلمان» در اجلاس رهبران عرب اعلام کرد، این کشور از سیاست تشکیل دولت فلسطینی حمایت می‌کند. عربستان دلایل گوناگونی دارد که اشتیاق چندانی برای توافق با آمریکا ندارد. مهم‌ترین دلیل آن عملیات طوفان‌الاقصی است. قبل از پانزده اکتبر تقریباً توافق صلح بین عربستان و رژیم صهیونیستی در مراحل نهایی خود بود؛ ولی این عملیات و جنایات گسترده نتانیاهو فضا را به سمتی برد که عربستان جرئت این را که حتی از صلح اسم ببرد هم نداشت.
همچنین محمدبن‌سلمان اصولاً آمریکا را هم پیمان قابل اطمینانی برای خود نمی‌داند و خیلی از کارشناسان معتقدند برقراری روابط ایران و عربستان با وساطت چین پیام آشکار عربستان به آمریکا بود که دیگر او را شریک قابل اطمینانی نمی‌داند. حتی بعد از عملیات وعده صادق «فیصل فرهان» بعد از تماس با آقای امیر عبداللهیان بلا فاصله با وزیر خارجه چین تماس می‌گیرد و در آن گفت‌وگو وزیر خارجه چین به وی اطمینان می‌دهد که تهدیدی علیه عربستان وجود ندارد. گفته می‌شود، در توافق پیشنهادی آمریکا از عربستان خواسته شده است از گسترش روابط با چین خودداری کند. این در حالی است که چین بزرگ‌ترین شریک اقتصادی عربستان است.
محمدبن‌سلمان هنوز از رفتار بایدن نسبت به خودش در ابتدای دوران ریاست‌جمهوریش ناراحت است. در آن زمان به دلیل مسائل حقوق بشر بایدن از پاسخ به تماس تلفنی بن سلمان خودداری کرد و اولین ملاقات بایدن با بن سلمان هم چند ماه بعد رخ داد که دیدار بسیار سردی بود. به هر حال، هیچ زمان روابط آمریکا و عربستان به گرمی روابط دوران ترامپ نرسید و چه بسا بن سلمان مایل نباشد در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری توافقی با آمریکا امضا کند. شاهد این ادعا هم تماس تلفنی چند هفته قبل ترامپ و بن سلمان بوده است.
حال اگر با وجود همه این موارد آمریکا موفق به بستن قرارداد با عربستان شود، قسمت سخت ماجرا موافقت صهیونیست‌ها با این قرارداد است. جالب این است که بایدن می‌خواهد این توافق را وجه‌المصالحه با رژیم صهیونیستی قرار دهد و نتانیاهو را وادار کند که به آتش‌بس در غزه تن دهد و تشکیل دو دولت فلسطینی و صهیونیستی را قبول کند؛ ولی نتانیاهو در بدترین دوران نخست‌وزیری خود به سر می‌برد و در واقع نتانیاهو شکست خورده مطلق این صحنه است. اگر تن به آتش‌بس دهد، در واقع پایان دوران سیاسی خود را اعلام کرده است؛ زیرا طیف تندرو دولت که سردمدار آن «بن گویر» وزیر امنیت ملی است، به خروج از دولت و سقوط آن تهدید کرده‌اند. در عین حال، قبول آتش‌بس اعلام رسمی اشغالگران در جنگ است. اگر آتش‌بس را نتانیاهو قبول نکند، آمریکا اعلام کرده است کمک‌های نظامی خود را کاهش می‌دهد و در نهایت اگر فرض کنیم آمریکا توافق را با عربستان امضا کند، این موافقت‌نامه باید به تأیید مجلس نمایندگان و مجلس سنا برسد. در حال حاضر، اکثریت مجلس نمایندگان در اختیار جمهوری‌خواهان است و رئیس مجلس نمایندگان آمریکا «مایک جانسون» از طرفداران پر و پاقرص ترامپ است و به صورت قطعی اجازه تأیید این توافق را نمی‌دهد. او و ترامپ مایل نیستند که بایدن در فاصله شش ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری دستاورد بزرگی در سیاست خارجی به دست آورد.
هرچند سناتور لیندسی گراهام که از رهبران حزب دموکرات است، متعهد شده است بعضی از جمهوری خواهان مجلس را وادار کند که این طرح را تأیید کنند؛ ولی به نظر می‌رسد بایدن هم مانند تمام رؤسای‌جمهور قبلی آمریکا تا زمانی که به خواسته‌های مردم فلسطین توجه نکند، از مطرح کردن این طرح‌ها به نتیجه‌ای نمی‌رسد.
در ارتباط با این طرح پیشنهادی آمریکا به عربستان برای تامین امنیت و فناوری هسته‌ای نیز می تواند گفت، جمهوری اسلامی تاکنون بار‌ها اعلام کرده است باید امنیت توسط کشورهای منطقه تأمین شود و طرح جامع ایران برای تأمین امنیت به خیلی از کشورهای منطقه ارائه شده است که تعدادی از این کشور‌ها هم از آن استقبال کرده‌اند. دولت‌های منطقه باید توجه داشته باشند قدرت‌های فرامنطقه‌ای اساساً نمی‌توانند امنیت را برای منطقه غرب آسیا تأمین کنند و کارنامه شکست خورده آمریکا گواه این مدعاست.
در بحث برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی که بازرسی‌های گسترده و مکرر آژانس مهر تأییدی بر صلح‌آمیز بودن آن بوده است و این برنامه جای نگرانی برای هیچ کشوری ایجاد نمی‌کند، در ملاقات‌های مسئولان سیاست خارجی جمهوری اسلامی با سران کشورهای جنوب خلیج فارس که آخرین آن دیدار آقای امیرعبداللهیان و وزیر خارجه عربستان بود، ایران تأکید کرد حاضر است برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود را در اختیار کشورهای مسلمان قرار دهد. نکته قابل توجه این است که برنامه پیشنهادی ما شامل چرخه کامل غنی‌سازی است که آمریکا و غربی‌ها حتی آن را به نزدیک‌ترین همپیمانان خود، مانند کره جنوبی و ژاپن هم ندادند. این مسئله نشان‌دهنده حسن نیت کامل ما نسبت به کشورهای همسایه، به ویژه کشورهای عربی منطقه خلیج‌فارس، مانند عربستان، قطر، امارات و عمان است. ظرف روزهای آینده نتایج سفر سولیوان به منطقه روشن خواهد شد و به نظر می‌رسد این سفر هم مانند سفرهای قبلی مشاور امنیت ملی آمریکا بی‌نتیجه خواهد بود.
