پورمحمدی: اقتصاد ایران در ۱۰ سال اخیر دچار افت جدی شده است

برنامه «میزگرد اقتصادی» انتخابات ریاست جمهوری با حضور مصطفی پورمحمدی؛ نامزد انتخابات و دو نفر از همراهانش سرکارخانم منیره پورمحمدی و آقای وحید شقاقی و نیز با حضور 3 نفر از کارشناسان یحیی آل اسحاق؛ وزیر اسبق بازرگانی، داود دانش‌جعفری؛ وزیر سابق امور اقتصاد و دارایی و حجت‌الاسلام محمدحسین حسین‌زاده بحرینی؛ نماینده دوره نهم و دهم و یازدهم مجلس به صورت زنده از شبکه یک سیما پخش شد.

پورمحمدی گفت: مسئله اقتصاد مسئله مهم امروز کشور است و دغدغه جدی مردم است. کارشناسان و متخصصان و مدیران با اعدادو ارقام آشنا هستند و کم و کاستی ها را می شناسند اما مردم با گوشت و پوست مشکلات اقتصادی را لمس می‌کنند.

وی گفت: این مرحله از انتخابات ریاست جمهوری باید مشخصاً روشن کنیم که روند اینده مدیریت کشور چه رویکردی در حوزه اقتصادی باید داشته باشد و چه تحولاتی ایجاد خواهد کرد؟!

پورمحمدی تصریح کرد: زمانی که با کارشناسان صحبت کردیم بحث‌های جدی‌تری با فعالان بخش خصوصی و اتاق بازرگانی و طیف‌های مختلف دانشگاهی صحبت کردم همه می‌گویند حل مشکلات اقتصادی صرفاً‌ راه حل اقتصادی ندارد! حل مشکلات اقتصادی در گرو دو شریک بین المللی و داخل است. تا مسائل بین الملی را خوب نفهمیم و از طرفی درگیر تحریم در دو دهه گذشته هستیم و اگر دررفع این موانع تلاش کنیم و در حوزه داخلی مباحثی که به ایجاد یک وفاق نیانجامد ایده‌ها و رویکرد اقتصادی موفق نخواهد بود.

وی تصریح کرد: بحث تحریم با ساده‌انگاری و ساده سازی نمی‌شود از کنارش رد شد. دغدغه جدی برای حل آن نداشتیم. در اوایل دهه 90 با اقتصادهای موفق منطقه همپا بودیم اما در 10 سال اخیر دچار افت جدی شدیم و قرار بود در 1400 اقتصاد اول منطقه باشیم.

پورمحمدی گفت: ما دچار یک خودتحریمی و تشدید تحریم بیرونی شدیم و آسیب‌ها و بسترهای معیوب را تقویت کردیم! ما دچار رانت‌های بسیار مخرب و تشدید رانت‌ها شدیم. یکی رانت وام و اعطای تسهیلات است، اعطای تسهیلات در راستای رشد تولید است اما وام منجر به ایجاد رانت و فسادها و موقعیت‌ برتر گروه‌های دریافت‌کننده یا بنگاه‌های دریافت‌کننده یا بانک‌ها در جهت تقویت بنگاه‌های خودشان شد.

وی گفت: نکته بعدی رانت انرژی است ما در این سالهای اخیر با ازدیاد مصرف سالانه 120 میلیارد تا 130 میلیارد رانت انرژی می‌دهیم که بخش زیادی از آن پِرت است. مزایای این رانت نصیب بخش‌های خاص و افراد خاص شده است.

پورمحمدی گفت: موضوع بعدی رانت ارز ترجیحی است. ما در 10 سال گذشته بیش از 240 میلیارد دلار از ارز ترجیحی استفاده کردیم و تفاضل این ارز ترجیحی و ارز بازار که در جهت کاهش قیمت‌ها بود متاسفانه خوب عمل نکرد و موجب بهره‌وری افراد خاص شد.

وی ادامه داد: در چین از سال 2010 تا 2012 در موضوع راه‌های مواصلاتی 240 میلیارد از ارز ترجیحی استفاده کرده است. رانت بعدی رانت قیمت‌گذاری است. این عوامل متاسفانه منجر به تشدید تحریم و تشویق تحریم‌کنندگان شد و فشار آن بر روی مردم انباشته شد و متاسفانه دهک‌های فقیر ما فقیرتر شد. فاصله دهک‌های برخوردار و نیازمند بیشتر شد.

هدف تحریم کنندگان، ویران کردن ایران بود

پورمحمدی خاطرنشان کرد: تحریم‌کنندگان اقتصاد ایران را می‌خواستند ویران کنند و این قوت مردم و نظام و اقتصاد بود که تاب‌آوری نشان داد. اما فشار نیز زیاد است و با این بی تدبیری‌ها آسیب‌ها تشدید شد.

وی گفت: باید مردم به ما اعتماد کنند و وعده‌های درست ببینند. اگر اعتماد مردم جلب شود انرژی فشرده و مبتکر و خلاق ملی به کمک حل مشکلات فعلی خواهد آمد.

دکتر شقاقی از مشاوران پورمحمدی گفت: همانطور که در مناظره اول پورمحمدی بیان کردند دولت قرار یک منظومه فکری و اقتصادی دارد. حکمرانی مطلوب اقتصادی نیازمند یک منظومه اقتصادی منسجم و به هم پیوسته است.

8 اصلی اقتصادی در دولت قرار

وی گفت:‌ 8 اصل اقتصادی دولت قرار به شرح ذیل است: اصل اول رقابت است که بدون رقابت بهره‌وری ارتقا پیدا نمی‌کند. اصل دوم اقتصاد بازار است که اقتصاد دستوری نیست. اصل سوم مشارکت مردم در اقتصاد است. اصل چهارم تقویت حقوق مالکیت است. اصل پنجم انضباط و ثبات مالی است. عامل توازن مالی، مهارت کسری بودجه و ریشه تورم بی انضباطی‌های مالی است.

پورمحمدی گفت: اصل بعدی قرار گرفتن اقتصاد ایران در زنجیره ارزش جهانی است. اصل بعدی نیز مبارزه با فساد و شفاف‌سازی و سالم‌سازی اقتصادی است.

خانم دکتر پورمحمدی تصریح کرد: درک ما از تحریم با درک سیاستگذاران متفاوت و متضاد است. این درحالی است که کمر مردم زیر تورم در حال شکستن است! تحریم‌ها اثر فلج‌کننده بر زندگی مردم ایران دارد! ما یک کشور نفتی هستیم و با تورم همیشه روبه‌رو بودیم و در این سالها تورم ما نزدیک 20 درصد بود و تحریم‌ها باعث شد ساختار تورم‌ تغییر کند.

وی ادامه داد: دولت نفت را میفروشد دلار را طبق قانون به بانک مرکزی می‌دهد و بانک مرکزی آن را به ریال تبدیل کرده و دولت نیز آن خرج مخارج عمومی کرده و در نهایت نقدینگی پایه پولی و تورم ایجاد می‌شود!

پورمحمدی گفت: تورم تا سال 87 زیر 20 درصد بود بعد از آن تورم بالا رفت و در بهار 91 به اوج خود رسید. از سال 92 به بعد روند تورم تغییر شکل داد و آرام کم شد و در 96 به تورم یک رقمی رسید. با پاره شدن برجام مسیر تورم تغییر کرد و شدت گرفت و امروز به این نقطه رسید.

آقای دانش‌جعفری در ادامه این میزگرد اقتصادی اظهار کرد: سوالات من به چگونگی اجرای برنامه‌های اعلامی در این برنامه است؟ اقتصاد مقوله پیوسته با اجتماع و فرهنگ است یا گفتید که مشکلات اقتصادی صرفاً‌ راه‌حل اقتصادی ندارد یا گفتید باید به زنجیره اقتصادی جهانی وصل شوید. منظور شما از اقتصاد جهانی چیست؟

پورمحمدی گفت: در داخل یک نکته اساسی این است که رویکردهای ما مشخص باشد. آیا رقابت را قبول داریم یا خیر؟ با انحصارات چه خواهیم کرد؟! این اقتصاد زایش و رویش نخواهد داشت.

وی گفت: اقتصاد بازار لوازمی داریم که باید پایبند باشیم. دولت باید کوچک شود. رهبری در بازدید از نمایشگاه‌ اعلام کردند که شما فقط اسم عوض کردید؟! و شبه دولتی شده است.

پورمحمدی خاطرنشان کرد: رانت‌ها نباید ادامه پیدا کند چراکه زنجیره فساد و تضعیف اقتصاد کشور است.

وی گفت: مدیر عالی و مدیر بخش باید مسائل را بفهمد و بداند دوم اینکه اراده جدی برای انجامش داشته باشد و سوم اینکه بتواند که این سه رکن تحقق هر طرح و برنامه‌ای است. بحث اجرا بسیار مهم است.

پورمحمدی گفت: امام اگر در انقلاب پیروز شد اعتماد مردم را جلب کرد و صداقت مردم بازخورد اعتماد مردم شد و ما این صداقت و اعتماد مردم را از دست دادیم.

وی گفت: نمی‌شود مسائل کلان دیپلماسی در کمشکش رد و قبول‌های ضعیف و بدون پشتوانه فدا کنیم. داستان نقل و انتقال پولی 10 سال است که در کشور گیر است. ما جزو 3 کشور در لیست سیاه هستیم و قدرت نداریم این موضوع را حل کنیم. برای واردات دارو و کالاهای اساسی اجازه خزانه‌داری آمریکا تعیین‌کننده باشد و این خیلی خطرناک است.

پورمحمدی گفت: برجام یک مرحله بوده است و کی می گوید که برجام تمام کننده بوده است؟ برجام حق مارا کامل نگرفته است و یک رفت و آمدی برای کاهش  فشار تحریم بوده است که همین را تخریب می کنیم.

آل اسحاق در ادامه ضمن پرسشی از پورمحمدی اظهار کرد: عوامل اعتمادسازی چیست؟ تیمی که شما انتخاب می‌کنید آیا یک تیم سیاسی است یا یک تیم حرفه ای است؟ شما به مردمی شدن اقتصاد اشاره کردید چگونه مردمی خواهید کرد؟ در چه حوزه ای این اتفاق خواهد افتاد؟ با ناترازی انرژی چه خواهید کرد؟

پورمحمدی گفت: اجماع‌سازی یک ضرورت است و هزینه اختلافات را ملت پرداخته است. کوچک شدن اقتصاد خانواده دودی است که به خاطر کشمکش‌ها طول کشیده است. من با اینکه موضع‌گیری یک رویکرد ایدوئولوژیک و سیاسی دارم و بی خط نیستم اما اعتقاد دارم در حوزه اجرا و به خصوص مدیریت سم مهلک است که ما کارهای بزرگ را به هم‌گروه فکری خود بسپاریم که بدون شایستگی باشد که در ادوار مختلف شاهد آن بودیم.

وی ادامه داد: من با طیف‌های مختلف فکری کارهای زیادی کردم به شرط اینکه کاربلد باشند و مردمدار و خدمتگذار باشند. در مدیریت‌های مختلف با تندترین رقیب سیاسی خودم کار کردم و بسیار هم موفق بودیم. ما در پیمانکاری نیز مردمی سازی نمی‌کنیم و پیمانکاری های بزرگ در اختیار بخش خصوصی نیست!

پورمحمدی خاطرنشان کرد: پیمانکاری کلا باید به بخش خصوصی واگذار شود حتی سود مالکیت را معتقدم که می‌توان داد. ما آنقدر سخت می‌گیریم و نگاه بسته داریم خود را حصار قرار دادیم.

دکتر بحرینی گفت: یکی از موضوعاتی که در برنامه شما جلب توجه می‌کند یک مانیفستی را تهیه کرده و 8 اصل را قرار دهید و مدعی هستید که با رعایت این 8 اصل تحول در اقتصاد ایران ایجاد کنید. این اصول باید به قانون اساسی مستند شود. زمانی که اقتصاد بازار را می‌گویید اینکه در ذهن شما چه می‌گذرد بسیار مهم است.

وی ادامه داد: در موطن اصلی این تفکر که در غرب است زمانی که از اقتصاد بازار صحبت می‌شود با این اطلاقی که شما صحبت می‌کنید صحبت نمی‌شود! ما در قانون اساسی اصل 3 داریم که آموزش رایگان و تربیت بدنی رایگان را شامل می‌شود و قانون اجازه نمی‌دهد که کار را به بازار واگذار کنید. اصل 21 بیمه‌های خاصی را برای زنان سرپرست خانوار تعریف کرده است اصل 29 تامین اجتماعی را که بخشی از آن از منابع مالی دولت است.

پورمحمدی گفت: وقتی می‌خواهیم گفتمان تولید کنیم یک اصول مشترک و منسجمی را باید تولید کنیم و طراحی را براساس آن تنظیم کنیم. هرجامعه‌ای موانع و مزیت‌هایی دارد که شرایط خاص دارد. اگر به رقابت اعتقاد داریم رقابت دراقتصاد بازار شکل می‌گیرد و به دولت غیرتصدی‌گری شکل می‌گیرد دولتی که سرمایه‌گذاری را محترم دانسته و فعالیت‌های اقتصادی را محدود نمی‌کند.

وی گفت: تجربه توزیع رانتها، ایجاد فاصله طبقاتی دهک‌ها و صدک‌ها ویرانگر است. اینها نگرانی‌های اساسی است که نظام اقتصادی مارا مختل کرده است. اصول قانون اساسی را حتماً‌بایستی توجه کنیم اما اینها اصول راهنما است تا زوایای زندگی از چشم ما پنهان نباشد.

پورمحمدی گفت: در آموزش 30 نفر می‌نشینند و برای 17 میلیون دانش آموز و 1.5 کادر آموزش تصمیم بگیرند! آیا نظام آموزشی جهانی این را قبول دارد؟ قانون اساسی یک مجموعه منسجم است و خوب تنظیم شده و قرار است همه آن را اجرا کنیم.

ارز ترجیحی نباید حذف شود بلکه رانت آن باید حذف شود

وی تصریح کرد: ارز ترجیحی معتقدم نباید حذف شود بلکه رانت آن باید حذف شود. اول دولت یازدهم آقای رئیس جمهور گفتند که همه پیشنهاد جدی بدهند. من اعلام کردم این یارانه‌ها مشکل جدی دارد و باید سامان‌دهی کنیم. یارانه برای بخش‌های خاص و دهک‌های خاص اعطا شود و به صورت هدفمند و در جهت توانمندسازی انجام شود.

پورمحمدی گفت: بخشی از تورم ما به خاطر وجود یارانه‌ها است. ما جسارت تصمیم‌گیری نداریم و امروز مردان جسور تصمیم‌گیر می‌خواهیم در خصوص تصمیمات خاص آبروی خود را گرو بگذارند و به فکر دور دوم انتخابات نباشند و به فکر محبوبیت‌های ظاهری نباشند.