این سخنان موجب گمانهزنیهایی درباره افزایش قیمت شد. برخی نشریات حامی دولت مانند هممیهن هم نوشته بودند: «بهترین راه حل مسئله بنزین این است که قیمت واقعی شود و دولت یک بار برای همیشه خود را از قیمتگذاری خلاص کند»!
افزایش ابهامات موجب شد تا معاون اول رئیسجمهور در سازمان برنامه و بودجه بگوید: دولت درباره بنزین، هیچ تصمیم عجولانهای نخواهد گرفت. به مردم اطمینان میدهیم که دولت، در هر تصمیمی، تمام پیوستهای اجتماعی، فرهنگی و عدالت را مد نظر قرار میدهد.
یادآور میشود قبل از تصمیم عجیب دولت روحانی در سال ۱۳۹۴ (ثابت ماندن قیمت بنزین تا چهار سال بعدی)، افزایش قیمت به شکل تدریجی اتفاق میافتاد و همین موجب میشد هم به مردم فشار چندانی وارد نشود و هم فاصله قیمت بنزین با قیمت واقعی، زیاد نباشد.
بدین ترتیب، مشکل قاچاق و مصرف بیرویه نیز کمتر میشد. آنچه به موفقیت در مدیریت مصرف (و به ویژه مهار قاچاق) کمک میکرد، استفاده از کارتهای سوخت و موضوع سهمیهبندی بنزین بود.
اما تیم روحانی و زنگنه برای این که به جامعه القا کنند بعد از برجام وضعیت اقتصادی خوب شده، اقدام به حذف کارت سوخت و سهمیه از یکسو و ثابت نگه داشتن قیمت از سوی دیگر کردند.
این تصمیم سیاستبازانه و ضد کارشناسی، موجب افزایش سرسامآور قاچاق و مصرف شد تا جایی که دولت را به بنبست رساند و موجب شد روحانی، آن تصمیم فاجعهبار را در آبان ۱۳۹۸ (سه برابر کردن قیمت بدون اعلام قبلی) بگیرد و فرصت موجسواری کشور را در آشوب کذایی فراهم کند.
بدین ترتیب، قیمت برای پنج سال دست نخورده ماند و کشور را مجددا به واردکننده بنزین تبدیل کرد، در حالی که برخی خبرها از قاچاق چند میلیارد دلاری بنزین در سال حکایت میکند. این همان فاجعهای است که پزشکیان درباره آن هشدار میدهد.
مصرف بنزین در سال ۱۴۰۰ به ۹۱ میلیون لیتر، سال ۱۴۰۱ به ۱۰۴ میلیون لیتر و سال ۱۴۰۲ نیز به ۱۱۱ میلیون لیتر رسید. امسال هم، مصرف روزانه بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون لیتر در نوسان بوده است. مصرف بنزین در ۳ سال گذشته، شاهد رشد بیش از ۳۰ درصدی داشته است
در سال ۹۹ که اوج شیوع کرونا و کاهش محسوس ترددها و مسافرتها بودیم، به همت قرارگاه خاتم الانبیا (ص) و راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس توانستیم حدود ۳ میلیارد دلار بنزین صادر کنیم. اما پنج سال ثابت ماندن قیمت (با فاجعهای که روحانی آفرید)، موجب افزایش مصرف (و قاچاق) شده است. قیمت ۳۰۰۰ تومانی بنزین را میتوان با قیمت بطریهای نیم لیتری آب (دستکم ۵هزار تومان) مقایسه کرد و به عمق فاجعه پی برد.
این که از درآمد سه میلیارد دلاری صادرات، به هزینه سه میلیارد دلاری واردات بنزین (تفاضل شش میلیارد دلاری) عقبگرد کردیم و این که سه میلیارد دلار هزینه واردات، معادل یک ماه درآمد نفت است، نشان میدهد که خسارات سوءتدبیرهای دولت روحانی و شخص وی، یکی دو تا نیست.
مدیریت مصرف حتما نیازمند هوشمندسازی یارانه پرداختی است؛ تا هم مردم فرودست از این یارانه ملی محروم نشوند، هم مسیر مصرف و هدررفت بیرویه محدود شود و هم فرصتهای مهم سرمایهگذاری، برای واردات بیرویه هزینه نشود.
منبع: روزنامه کیهان