سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (یکشنبه) ۱۵ تیرماه در هفدهمین اجلاس سران بریکس در ریودو ژانیرو، برزیل به ایراد سخنرانی پرداخت.وی در ابتدای سخنانش عاشورا را مایه الهام برای مقاومت ایرانیان در برابر بیعدالتی و زورگویی خواند و گفت: اجازه بدهید قبل از ارائه سخنرانی، این نکته را اشاره کنم که امروز روز عاشورا است و ایرانیان به همراه بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان عاشورا را گرامی میدارند. ایرانیان در طول تاریخ خود از عاشورا برای مقاومت و ایستادکی در برابر زورگویی و فشار و تهدید الهام گرفتهاند و امروز نیز همینگونه است.عراقچی بیان کرد: همه ما نمایندگان کشورهایی هستیم که همزمان عضو سازمان ملل متحد هستند. ما همگی به اصول بنیادین منشور ملل متحد اذعان داریم؛ اصولی که بر اساس جلوگیری از جنگ و ممنوعیت توسل به زور، و حلوفصل مسالمتآمیز اختلافات برای «رهایی نسلهای آینده از مصیبت جنگ» بنا شدهاند. حفظ صلح و امنیت، غایت نهایی سازمان ملل متحد است.وزیر خارجه افزود: منشور ملل متحد و نظام حقوقی بینالمللی برخاسته از آن باید حافظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی دولتها در برابر امیال مخرب و ارادههای خودسرانهای باشند که در صورت مهار نشدن، میتوانند صلح و امنیت جهانی را به خطر اندازند.
عراقچی گفت: بیتردید، صلح و امنیت نهتنها پیشنیاز توسعه فراگیر و پایدار برای همه ما هستند، بلکه شرط ضروری برای تحقق نظمی عادلانهتر، انسانیتر و امنتر در جهان به شمار میآیند.وی افزود: بریکس، که بر اصول تقویت چندجانبهگرایی، عدالت و همکاری استوار است و همواره از نظم حقوقی بینالمللی مبتنی بر منشور ملل متحد حمایت کرده، در جایگاهی ممتاز قرار دارد تا در برابر تخلفات بیسابقه و نقض اصول بنیادین منشور ملل متحد، نقش اساسی و بیبدیل خود را ایفا کند.عراقچی از اعضای بریکس که با درک مسئولیت خطیر خود در قبال صلح و امنیت بینالمللی، اقدامات تجاوزکارانه علیه کشور من از سوی دو رژیم دارنده سلاح هستهای از تاریخ ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد) به این سو را محکوم کردند، صمیمانه سپاسگزاری کرد.
وزیر خارجه بیان کرد: در حالی که اینجا ایستادهام، مردم بزرگ ایران سوگوار عزیزانی هستند که در اثر تجاوز نظامی ناموجه رژیم اسرائیل، که بهمدت ۱۲ روز ادامه یافت و با حمایت، همراهی و نهایتاً مشارکت ایالات متحده صورت گرفت، جان خود را از دست دادند.وی گفت: از همگان میخواهم که عمق و قبح این قانونگریزی و پیامدهای بهشدت خطرناک تداوم بیکیفرمانی رژیم اسرائیل در اشغالگری، آپارتاید، نسلکشی و جنگافروزی در منطقه ما را بهدرستی درک کنند.
وزیر خارجه بیان کرد: در ساعات اولیه روز جمعه مورخ ۱۳ ژوئن، تنها دو روز پیش از دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا درباره موضوع هستهای، رژیم اسرائیل حملات تروریستی و نظامی وحشیانهای را علیه کشورم آغاز کرد. مناطق مسکونی و پایگاههای نظامی هدف قرار گرفته شدند، فرماندهان و سربازان و نیز جمعی از اساتید دانشگاه و دانشمندان، به طرز بیرحمانهای ترور شدند، مردم عادی از جمله کودکان و زنان، قتلعام شدند، تأسیسات هستهای صلحآمیز ما – که تحت نظارت شدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارند – مورد حمله قرار گرفته و زیرساختهای عمومی ما، از جمله چندین مرکز تولید سوخت، منفجر شدند.وی ادامه داد: ورود بعدی ایالات متحده به این تجاوز، از طریق هدف قرار دادن تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران، هیچ تردیدی باقی نگذاشت که دولت آمریکا در جنگ تجاوزکارانه رژیم اسرائیل علیه ایران، بهطور کامل همدست است.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: تجاوز رژیم اسرائیل به ایران، نقض صریح بند ۴ ماده ۲ منشور ملل متحد و اقدامی تجاوزکارانه بود. طی این حملات غیرقانونی، بیش از ۶۰۰۰ نفر از مردم بیگناه کشته یا مجروح شدند و به زیرساختها، مناطق مسکونی و تأسیسات هستهای ما آسیبهای فراوانی وارد شد. اما از همه بدتر، این تجاوز ضربهای مرگبار به دیپلماسی، حاکمیت قانون و رژیم عدم اشاعه (NPT) وارد ساخت. حملات آمریکا و رژیم اسرائیل به تأسیسات هستهای ما، نقض فاحش معاهده عدم اشاعه (NPT) و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بود که برنامه صلحآمیز هستهای ایران را در سال ۲۰۱۵ بهاتفاق آرا تأیید کرده است. باید یادآور شد که برنامه هستهای ایران همواره کاملاً صلحآمیز و تحت شدیدترین نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی بوده است.وی بیان کرد: آنچه رژیم رژیم اسرائیل و بهدنبال آن، ایالات متحده مرتکب شدند، نقض نقض بیسابقه صلح بینالمللی بود. این واقعیت که یک کشور در حال توسعه و غیرهستهای، هدف حمله دو رژیم مسلح به سلاحهای هستهای قرار گرفته و توسط دستکم دو قدرت هستهای دیگر که عضو دائم شورای امنیت نیز هستند حمایت شدند– فاجعهبار و عمیقاً نگرانکننده است.
عراقچی عنوان کرد: هیچ قاعده حقوقی یا اصل منطقی، هدف قرار دادن تأسیسات صلحآمیز هستهای تحت نظارت آژانس را، صرفاً بهدلیل گمانهزنی در خصوص امکان استفاده نظامی از آنها در آینده ، توجیه نمیکند. در واقع، حمله به چنین تأسیساتی بر اساس حقوق بینالملل، از جمله قطعنامه ۵۳۳ آژانس و قطعنامه ۴۸۷ شورای امنیت، بهطور مطلق ممنوع است.وزیر خارجه گفت: ملت من با پایداری و عزم راسخ، در برابر این تجاوزات آشکار ایستادگی کرد و مهاجمان، پس از مقاومت قهرمانانه نیروهای مسلح قدرتمند ما، ناگزیر به توقف حملات خود شدند. ما بیتردید در آینده نیز در برابر هر تجاوزی با تمام توان از خود دفاع خواهیم کرد.وی ادامه داد: اما مسئله ناامنی در منطقه ما تا زمانی که قانوشکنی و یاغیگری رژیم اسرائیل از سوی حامیان و توجیهگرانش پشتیبانی و تشویق شود، حل نخواهد شد.وزیر خارجه ادامه داد: تأسفبار است که جامعه بینالمللی در طول دو سال گذشته نتوانسته اقدامی مؤثر برای پایاندادن به نسلکشی فلسطینیان و متوقفکردن اشغالگری رژیم اسرائیل در سرزمینهای عربی همجوار انجام دهد. در واقع، تجاوز رژیم اسرائیل به ایران، محصول مصونیت مطلقی است که از سوی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی برای ارتکاب هر جنایتی در منطقه ما به این رژیم اعطا شده است.وی خاطرنشان کرد: ارزشهای مشترک ما یعنی صلح و عدالت، امروز بهشدت در معرض تهدید قرار دارند. هر عضو سازمان ملل وظیفه دارد در برابر این بیعدالتی بزرگ ایستادگی کرده و تجاوز رژیم اسرائیل را با قاطعیت محکوم کند.
عراقچی خاطرنشان کرد: نباید اجازه داد حقایق و واقعیتها توسط رژیم اسرائیل و حامیانش وارونه جلوه داده شوند. تجاوز رژیم اسرائیل به ایران، با هیچ معیار حقوقی یا اخلاقی قابل توجیه نیست. هرگونه تلاش برای توجیه این جنگ ظالمانه و جنایتکارانه، بهمنزله همدستی در آن خواهد بود.وی گفت: ما مصمم هستیم جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت را که رژیم اسرائیل در تجاوز به کشور ما مرتکب شده، مستند سازی کنیم. رژیم اسرائیل و ایالات متحده باید بهدلیل نقض حقوق بینالملل، از جمله حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، پاسخگو شوند.عراقچی خاطرنشان کرد: ما از مطالبه عدالت و جبران خسارت دست نخواهیم کشید.
وی ادامه داد: باید به یاد داشته باشیم که پیامدهای این جنگ تجاوزکارانه، به یک کشور محدود نخواهد شد. تمام منطقه، و فراتر از آن، آسیب خواهد دید. اما از همه بدتر اینکه کل نظام حقوقی بینالمللی مبتنی بر منشور ملل متحد، تضعیف شده و به حاشیه رانده خواهد شد و جای آن را قانونشکنی و یکجانبهگرایی مخرب خواهد گرفت.وزیر خارجه بیان کرد: این لحظهای تاریخی برای تمدن بشری است؛ لحظهای که یک ملت متمدن هدف جنگی ظالمانه و تجاوزکارانه از سوی رژیمی قرار گرفته که نه به قانون پایبند است و نه به اخلاق.عراقچی گفت: جامعه جهانی، تکتک کشورها، همه سازوکارهای سازمان ملل و هر نهاد چندجانبه، باید هوشیارانه عمل کنند و همین حالا وارد عمل شوند تا به مصونیت پایان دهند و جنایتکاران را به دلیل جنایات بیپایان و نقضهای فاحش حقوق بینالملل در منطقه ما، پاسخگو سازند.وی گفت: بریکس، بهعنوان صدای شناخته شده جنوب جهانی، باید نقش خود را بهعنوان مدافع حقوق بینالملل و چندجانبهگرایی، در حمایت از اصول بنیادین سازمان ملل از جمله برابری حاکمیتی ملتها، عدم توسل به زور و حلوفصل مسالمتآمیز اختلافات، ایفا کند.