بنابراین باید فکری جدی کرد. بخشی از این مسیر، مربوط به اقدامات رسانهای و تبلیغی است؛ همانطور که رهبر معظم انقلاب در سال ۱۴۰۱ نیز بر آن تأکید کردند. اما بخش مهمتر، در راهبری کلان تحول قضایی نهفته است؛ یعنی نقطه تمرکز و کلید موفقیت همه اصلاحات باید این باشد که حس عدالتخواهی مردم نسبت به عدلیه ترمیم و تقویت شود و اگر چنین حسی نیست، یعنی کار ناتمام مانده است.
دیدار رهبر معظم انقلاب با مسئولان قوه قضائیه در هیاهوی موضوعات جنگ کمتر دیده شد، اما حاوی نکات مهم و تأملبرانگیزی بود؛ بهویژه آنجا که ایشان یک «محک» و «معیار» مشخص برای ارزیابی عملکرد قوه قضائیه ارائه کردند. حالا زمان آن رسیده است که عدلیه با این معیار، خود را صادقانه ارزیابی کند.
رهبر معظم انقلاب از زحمات مسئولان تقدیر کردند، سپس فرمودند هر آنچه لازم است توصیه کنم قبلاً گفتهام و تکراری است؛ اما جملهای دارند که بهخاطر آهنگ و حس تأکید و صراحتش، بهتر است عیناً نقل شود: «محصول همه سفارشها به قوه قضائیه یک کلمه است، و آن این است که مردم به قوه قضائیه اعتماد کنند. همین.»
به سخنان سال قبل با عدلیه رجوع کنیم. آنجا نیز تصریح دارند که: «مردم باید احساس کنند در عدلیه به آنان ظلم نمیشود.» و البته دو سال پیش نیز به زبان دیگری همین فرمودند: «اینکه ملاک اصلی عملکردها این است که "دست مردم چه میرسد."»
اگر توصیههای ایشان در چند سال اخیر را مرور کنیم، دو خطای مدیریتی را مکرراً گوشزد کردهاند که ممکن است مانع توجه به این محک کلیدی شود: اول؛ گاهی مدیر فقط به کارهای انجامشده نگاه میکند و به کارهای انجامنشده توجه ندارد (۱۴۰۴). دوم؛ گاهی هم مدیر به اثربخشی کارهای انجامشده توجه نمیکند؛ یعنی نمیسنجد که این اقدامات تا چه اندازه به دست مردم رسیدهاند (۱۴۰۲).
خلاصه اینکه برای رسیدن به ارزیابی دقیق از کارآمدی، باید به احساس مردم رجوع کرد. آیا مردم حس عدالت دارند؟ حتی اگر این احساس دقیقاً منطبق با واقع نباشد، ملاک و معیار همین احساس است.
این معیار واقعاً معنادار و قابل تعمیم به همه نهادهاست؛ اما برای عدلیه اهمیتی مضاعف دارد. چراکه مردم بیش از هر حوزهای، عدالت را با احساسشان میسنجند. با احساسشان از عدالت نسبت به دیگران رفتار میکنند؛ نظام اسلامی را قضاوت میکنند؛ جامعهشان را تحلیل میکنند؛ و حتی شادابی یا اضطراب اجتماعی خود را از آن میگیرند.
بنابراین باید فکری جدی کرد. بخشی از این مسیر، مربوط به اقدامات رسانهای و تبلیغی است؛ همانطور که رهبر معظم انقلاب در سال ۱۴۰۱ نیز بر آن تأکید کردند. اما بخش مهمتر، در راهبری کلان تحول قضایی نهفته است؛ یعنی نقطه تمرکز و کلید موفقیت همه اصلاحات باید این باشد که حس عدالتخواهی مردم نسبت به عدلیه ترمیم و تقویت شود و اگر چنین حسی نیست، یعنی کار ناتمام مانده است.