جلیلی: «دولت سایه» گفتمان مسئولانه است، نه پروژه سیاسی

دکتر سعید جلیلی، نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی در نشست دانشجویی "بدون روتوش درباره رؤیا ایرانی": موضوع نقش دانشگاه‌ها در قالب مفهوم «دولت سایه» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مقصود از دولت سایه، ایجاد یک تشکیلات رسمی یا ساختار اداری نیست، بلکه منظور، شکل‌گیری یک تفکر و گفتمان عمومی است که در آن هر فرد و نهاد، به‌ویژه دانشگاه‌ها، تحولات کشور را به‌صورت مستمر و «سایه‌به‌سایه» دنبال کنند. در این نگاه، همه باید نسبت به روندهای کشور احساس مسئولیت داشته باشند؛ اگر اقدامی درست انجام می‌شود، باید آن را تقویت کرد و در صورت مشاهده‌ی نقص یا خطا، برای اصلاح آن گام برداشت. این روحیه‌ی مسئولانه باید به یک حرکت جمعی و فرهنگ عمومی تبدیل شود تا بی‌تفاوتی در برابر مسائل ملی از میان برود. هر دانشگاه می‌تواند به‌تنهایی یک «دولت سایه» باشد؛ یعنی با بهره‌گیری از ظرفیت علمی و فکری خود، در حوزه‌های مختلف ازجمله دفاع و بهداشت، کمبودها را شناسایی و برای رفع آن‌ها طرح و ایده ارائه دهد. این رویکرد، نه آرمانی و دور از دسترس، بلکه کاملاً واقعی و برآمده از همان مباحث علمی، درسی و گفت‌وگوهای دانشجویی است که باید با تلاش و پیگیری، به ثمر برسد.

بر اساس تأکید امام خمینی(ره) در آغاز انقلاب، نظام مطلوب ما «جمهوری اسلامی» است؛ نه یک کلمه کم و نه یک کلمه بیشتر. این تعبیر نشان می‌دهد که هر دو بُعد جمهوریت و اسلامیت به یک اندازه اساسی و جدایی‌ناپذیرند و نباید هیچ‌یک فدای دیگری شود. جمهوریت نظام بیانگر نقش واقعی مردم در انتخاب و اداره‌ی کشور است، و اسلامیت آن تضمین‌کننده‌ی ارزش‌ها و آرمان‌های دینی است. بنابراین، انتخاب مردم در نظام اسلامی انتخابی صوری یا نمایشی نیست، بلکه انتخابی آگاهانه و مؤمنانه است؛ مردم با باور قلبی، راه تحقق اسلام را برمی‌گزینند و خود مجری و پشتیبان آن می‌شوند. همان‌گونه که امیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند: «اگر حضور مردم و یاری آنان نبود، کار حکومت پیش نمی‌رفت.» ازاین‌رو، اصلاح ناعدالتی‌ها و مقابله با ستم، تنها با حضور و مسئولیت‌پذیری مردم امکان‌پذیر است؛ مردمی که باور دارند پرخوری ستمگران و گرسنگی مظلومان امری پذیرفتنی نیست و باید در برابر آن ایستاد.