قالیباف: هیچ لذتی بالاتر از حل مسائل کشور مبتنی بر پژوهش نیست

محمدباقر قالیباف صبح امروز (سه‌شنبه ۲۵ آذر ماه) در آئین تجلیل از پژوهشگران برتر که در ساختمان شهید شیخ فضل الله نوری مجلس شورای اسلامی برگزار شد، گفت: ضمن عرض تبریک به مناسبت هفته پژوهش، به یکایک شما برادران و خواهران گرامی، خوش آمد می‌گویم.

وی ادامه داد: از زحمات شما جوانان دانشمند و فعال در عرصه پژوهش تقدیر و تشکر می‌کنم. بهترین تقدیر از شما عزیزان این است که نتایج تحقیقات و پژوهش‌های خود را اثربخش و در تصمیمات برای حل مشکلات حس کنید. هیچ لذتی بالاتر از این نیست که با زحمات و تفکرات شما، گره‌ای از مشکلات کشور باز شود و مسائلی که سال‌ها حل نشده باقی مانده‌اند، مرتفع گردند.

رئیس مجلس شورای اسلامی خطاب به پژوهشگران حاضر در جلسه، بیان کرد: بنده همواره آثار اندیشه، عقل و تحقیق شما را در تصمیمات مشاهده می‌کنم. خدا قوت می‌گویم و از همه شما عزیزان صمیمانه تشکر می‌کنم.

وی ادامه داد: من قبل از این جلسه، با مدیران مرکز پژوهش‌ها در سطوح مختلف نشستی داشتم. البته در طول سال مدام در خدمت دوستان مرکز پژوهش‌ها هستیم. نکته‌ای که می‌خواهم در اینجا به آن اشاره کنم، این است که مسئله‌ای که بیش از هر چیزی در کشور داریم از آن آسیب می‌بینیم، موضوع حکمرانی در کشور است؛ یعنی یکی از نکات مهمی که مرکز پژوهش‌ها باید به آن توجه کند، این است که همان طور که مرکز پژوهش‌ها در بخش‌های مختلف تولیدات دارد و مطالبش را عرضه می‌کند، مهم‌ترین بحث این است که بتواند دانش حکمرانی را مورد توجه قرار دهد.

رئیس مجلس گفت: نکته بعدی این است که معمولاً با جابجایی دولت‌ها، بخشی از مرکز پژوهش‌ها به سمت بخش اجرا در دولت در بخش‌های مختلف می‌روند که این خوب است. بعد از مدتی، طبیعتاً با جابجایی دوباره، به مرکز پژوهش‌ها برمی‌گردند. به نظر من این خیلی خوب است که دوستان هم در حوزه حکمت نظری و هم در حوزه حکمت عملی یاد می‌گیرند.

قالیباف تصریح کرد: مهم است که هر آنچه در پژوهش انجام می‌دهیم، الزاماً همان را در بخش اجرا دنبال نکنیم. این را نمی‌گویم الزاماً باید حتماً این‌گونه باشد، ولی انصاف این است که باید منطق و دلیل قوی‌تری پیدا کنیم که اگر رفتیم و خواستیم تغییر ایجاد کنیم، وجدان خودمان در حوزه پژوهش و کار علمی‌مان و سندی که تولید کرده‌ایم، آگاه باشد که بله ما داریم نقضی را برطرف می‌کنیم؛ این یک بحث بسیار جدی است.

وی با بیان اینکه در مراکز پژوهش، الزاماً همه چیز مطابق با حوزه اجرا نیست، تأکید کرد: جابجایی صندلی نباید نقش و ماهیت ما را عضو کند. این خطر بزرگی است و می‌تواند خطر بزرگی برای حکمرانی و رفتارهای فردی ما در حوزه مسائل تربیتی و اخلاقی داشته باشد و خسارت‌های فردی و جمعی به دنبال داشته باشد.

قالیباف ادامه داد: اسماعیلی، معاون پارلمانی رئیس جمهور هم به این مسئله اشاره کرد که ما هر کجا مسئول می‌شویم، وزیر، وکیل یا رئیس می‌شویم، احساس می‌کنیم دیگر چون روی صندلی نشستیم، علامه شده‌ایم و نیازی به همکاری، گفتگو، پژوهش و استفاده از نخبگان و اندیشمندان نیست. این نیز یکی از اشکالات و خسارت‌هایی است که ما را مرتب با موانع مواجه می‌کند و برخی مشکلات کشور ممکن است دو دهه، سه دهه یا حتی چهار دهه حل نشده باقی بماند. این نکته اساسی باعث می‌شود اثرگذاری لازم در فرآیند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای حکمرانی آسیب ببیند.

کمیسیون‌ها باید به جایگاه اصلی خود در قانون‌گذاری برسند

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت کمیسیون‌ها در فرآیند قانون‌گذاری و نظارت، گفت: در ورودم به مجلس یازدهم بیان کردم که کمیسیون‌ها اساس کار مجلس هستند و قانون‌گذاری، نظارت و سایر وظایف، در کمیسیون‌ها است و ستون فقرات در مجلس، کمیسیون‌ها هستند.

وی ادامه داد: درست عمل کردن، دقیق تصمیم گرفتن و به قانون تبدیل کردن در صحن، به زحمتی که دوستانمان در کمیسیون‌ها کشیدند؛ فسفری که سوزاندند و عرقی که ریختند، برمی‌گردد، چرا که در صحن مجلس خیلی نمی‌توان تغییری در محتوا ایجاد کرد، ممکن است تنها یک رفع اشکال انجام شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: امروز کمیسیون‌های ما در مجلس، در چنین جایگاهی ننشستند. یک بخشی از آن مربوط به مسائل شکلی، حضور و وقت‌گذاری نمایندگان است که وظیفه داریم آن را دنبال کنیم. بخش دیگر مربوط به قانون‌گذاری است و در این حوزه، نقش مرکز پژوهش‌ها مهم است که بتواند داده‌های دقیق و مفید ارائه دهد و کمک کند.

وی با اشاره به برخی مشکلات مرکز پژوهش‌ها، افزود: متوجه هستم که بعضی اوقات دوستان در مرکز پژوهش به کمیسیون‌ها می‌آیند که صحبت کنند اما اجازه صحبت به آنان داده نمی‌شود و حتی ممکن است رفتار و لحن آن‌ها تحقیرآمیز باشد، اما این نباید دانشمندان و دوستان ما در مرکز پژوهش‌ها را خسته یا دلسرد کند. همان‌طور که امام راحلفرمودند، کار برای خدا نه دلسردی دارد و نه خستگی. همه باید کمک کنیم؛ هیئت رئیسه مجلس، رؤسای کمیسیون‌ها و نمایندگان محترم باید کمک کنند تا کمیسیون‌ها به جایگاه اصلی خود در قانون‌گذاری برسند.

قالیباف در ادامه، گفت: تعداد کمیسیون‌ها و نحوه ارجاع موضوعات به کمیسیون‌ها نیازمند بازنگری است.، چرا که مساول نوپدیدی ایجاد شده است. برخی کمیسیون‌ها باید اضافه شوند و شرح وظایف آن‌ها به‌روز شود. تجربه ثابت کرده که این کار نباید در پایان دوره مجلس انجام شود بلکه در وسط دوره، یعنی همین سال دوم دوره دوازدهم، مناسب‌ترین زمان است. نحوه سازماندهی، تعداد و موضوعات کمیسیون‌ها باید توسط شما عزیزان مرکز پژوهش‌ها مدیریت شود و این کار بسیار پیچیده و سخت است.

رئیس مجلس تأکید کرد: خوشبختانه اکنون هماهنگی خوبی بین معاونت راهبردی ریاست جمهوری و کمیسیون‌های دولت با مرکز پژوهش‌ها برقرار است و لازم است نسبت تعامل با کمیسیون‌های دولت نیز حفظ شود تا رفت و برگشت موضوعات درست و هم‌پوشانی داشته باشد.

وی افزود: به هر حال محصول نهایی ما قانون است. اگر قانون درست نباشد و خط تولید ما بی‌عیب و نقص نباشد، کارمان را درست انجام نداده‌ایم. باید در قانون‌گذاری و نظارت به مسائل ریشه‌ای کشور توجه کنیم و اجرای قانون را نیز مدنظر داشته باشیم. این کنشگری در مجلس و مرکز پژوهش‌ها باید با دقت انجام شود تا اصلاحات لازم در حوزه قانون‌گذاری صورت گیرد. چند جای آئین نامه در حوزه قانون گذاری هم باید اصلاح شود.

قالیباف ادامه داد: با شفاف‌سازی، هوشمندسازی و بهره‌گیری از فناوری و هوش مصنوعی، باید مسیر قانون‌گذاری را با دقت دنبال کنیم. برخی جاهای آئین‌نامه باید اصلاح شود و مرکز پژوهش‌ها باید ایده‌ها و نظرات نمایندگان را دریافت کرده و به قانون تبدیل کند؛ این شامل لایحه و طرح است و مسیر آن باید به درستی طی شود. سامانه قانون‌یار وجود دارد و از سوی دیگر، تنقیح قوانین نیز در این مسیر کمک می‌کند تا از دوباره‌کاری جلوگیری شود. اگر قانون موجود اشکال دارد، تنها باید اصلاح شود و نباید قانون جدید نوشت.

رئیس مجلس خطاب به پژوهشگران حاضر در نشست، گفت: نقش شما بی‌نظیر است و توقع من از شما جوانان متعهد و اندیشمند کشور این است که با کمک نخبگان و تا پایان مجلس دوازدهم، مسیر سنتی قانون‌گذاری را با فرصت‌هایی که فناوری در اختیار ما گذاشته است، اصلاح کنید.