کرکوک وپیچیدگی بحران جمعیتی / حسن هانی زاده

بروز اختلاف میان دولتمردان عراقی برسر آینده سیاسی و جغرافیایی شهر کرکوک این شهر را به یک بمب ساعتی برای عراق تبدیل کرده است.

شهر نفتی کرکوک که ساکنان آن بیشتر از اعراب عراقی، ترکمن ها، مسیحی ها وکردها تشکیل می شوند به دلیل تنوع بافت جمعیتی با پیچیدگیهای زیادی روبرو است.

اتحادیه میهنی به ریاست جلال طالبانی و حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی خواهان پیوستن کرکوک به منطقه خود مختارکردستان هستند در حالی که ترکمن ها و اعراب ساکن این شهر که اکثریت را تشکیل می دهند مایلند این شهر همچنان در حاکمیت دولت مرکزی عراق باشد.

رهبران سیاسی کردستان عراقی اما ادعا دارند، صدام دیکتاتور معدوم رژیم سابق عراق برای بر هم زدن بافت اجتماعی شهر استراتژیک کرکوک ساکنان کرد این شهر را به سایر شهرهای عراق کوچ داد و به جای آنان سکنه شهرهای جنوبی عراق رادر کرکوک اسکان داد.

کردها تلاش می کنند، ماده 140 از قانون اساسی به سرعت اجرایی شود تا وضعیت کرکوک با بر گزاری همه پرسی هر چه زودتر روشن شود.

ماده 140 تأکید دارد که مشخص شدن وضعیت کرکوک مشروط به اجرای سرشماری دقیق و همه پرسی از ساکنان اصلی، در باره وضعیت جغرافیایی و سیاسی کرکوک و شهرهای مشابه آن است.تاکنون به دلیل شرایط امنیتی عراق، دولت مرکزی نتوانسته سرشماری عمومی رادر این شهر اجرا کند.

از سوی دیگر وجود دستهای فتنه گر وابسته به رژیم صهیونیستی برای برهم زدن وفاق و همدلی موجود میان ساکنان کرد و عرب کرکوک وضعیت این شهر را پیچیده تر کرده است.

نیروهای صهیونیستی از سال 2003 پس از سقوط دیکتاتور عراق راهی شهر کرکوک شدند تا در فرصتی مناسب از رهگذر تجزیه این منطقه بر منابع نفتی ارزشمند کرکوک دست یابند.

بنابراین، بخشی از بحران در کرکوک که از تنوع شدید قومی برخوردار است به دلیل حضور نیروهای صهیونیستی و مأموران موساد در این شهر است.

در عین حال، ترکمن ها واعراب عراقی ساکن کرکوک مدعی هستند، دو حزب اصلی کردستان یعنی اتحادیه میهنی و حزب دموکرات در 5 سالی که از سقوط رژیم بعث عراق می گذرد بسیاری از ساکنان کرکوک را به مهاجرت به خارج از این شهر وادار کردند و همه پرسی نمی تواند به حل بحران جمعیتی این شهر کمک کند.

بنا بر این بسیاری از ناظران سیاسی معتقدند، بهترین راه حل برای کرکوک اعلام این منطقه سر سبز به عنوان پایتخت تابستانی عراق است تا افزون بر باقی ماندن این شهر در محدوده حاکمیت دولت مرکزی، به الگویی برای همزیستی مسالمت آمیز میان همه قومیتهای عراقی تبدیل شود.

شاید هر راهکار دیگری، کرکوک را به یک کانون بحران میان کردها و دولت مرکزی عراق تبدیل کند که بی تردید به جز برخی قدرتهای فرامنطقه ای و مزدوران صهیونیستی، هیچ یک از طرفهای عراقی از چنین بحرانی سود نمی برند.