
انتشار گزارش سالانه حقوق بشر وزارت امور خارجه آمریکا خشم بسیاری از کشورهای جهان را برانگیخته است. جالب آنجاست که در این فهرست بیشتر کشورهای ناقض حقوق بشر معرفی شدهاند که روی خوش به اقدامات آمریکا نشان ندادهاند و زورگوییهای مقامات کاخ سفید را نپذیرفتهاند. رونامه «مردم» ارگان حزب کمونیست چین با انتقاد از این گزارش نوشت: آمریکا بیشتر از آن که به وضعیت حقوق بشر کشورهای دیگر توجه کند، نیازمند توجه به وخامت حقوق بشر در آن کشور است.
این روزنامه که دیدگاههای رسمی دولت چین را منعکس میکند، در واکنش به گزارش انتقادی حقوق بشر آمریکا خاطر نشان کرد که انتقاد کردن از دیگران و نادیده گرفتن مشکلات خود، در آمریکا یک جرم محسوب میشود.
به نوشته این روزنامه، «اکنون آمریکا از وضیت داخلی خود روی گردانده و چشم به وضعیت حقوق بشر کشورهای دیگر دوخته و نگرانی مردم آن کشور و دیگر نقاط جهان در ارتباط با حقوق بشر آمریکا را نادیده گرفته است».
ارگان حزب کمونیست چین نوشت «آمریکا نه تنها در زمینه حقوق بشر به مردم خود ظلم کرده، بلکه به کشورهای دیگر نیز آسیبهای زیادی رسانده است».
«مردم» با اشاره به ظلم و ستم نظامیان آمریکایی به زندانیان ابوغریب و گونتانامو نوشت جنایات خشونتآمیزی از این دست در قلمرو خاک آمریکا و در خارج از آن کشور رخ میدهد که باید تبعیض برضد زنان، آزار و اذیتهای آنان و نادیده گرفتن حقوق و آزادیهای آنها را نیز به آن افزود.
از سوی دیگر آمریکا استاندارد دوگانه در عرصه حقوق بشر اجرا میکند و هرگز نقش حقوق بشر در آن کشور را مورد انتقاد قرار نداده و دیگران را به همین اتهام مورد سرزنش قرار داده است.
اگر آمریکا واقعاً نگران وضعیت حقوق بشر و صلح و ثبات و برابری جهان است، هرگز نباید به عنوان یک قدرت برتر با کشورهای دیگر جهان برخورد کند.
به نوشته «مردم»، شاید آمریکا در عرصه نظامی قدرتی برتر از کشورهای دیگر باشد، اما در زمینه اخلاقی این گونه نیست. استفاده از جبر و زور و قوه قهریه برای توسعه دموکراسی و آزادی به سبک آمریکایی در کشورهای دیگر، اقدامی غیرانسانی محسوب میشود».
در عین حال چینیها نیز نگاهی به خود داشته و به شکایاتی که علیه قضایی چین در سالهای گذشته مطرح بوده است پرداختند. رئیس دیوان عالی چین در این باره اظهار داشته است شکایاتی که علیه نظام قضایی چین در سال گذشته مطرح شدند به دلیل دقت نظر بیشتر این نظام درباره رعایت حقوق بشر و کنکاش و بررسی دقیق پروندههای مطرح شده، کاهشی نسبی داشته است. به نوشته روزنامه چاینا دیلی، ژیائو یانگ، رئیس دیوان عالی چین، گفته است که دادگاههای چین در سال گذشته مجموعاً 3 میلیون و 995 هزار و 244 نامه، دیدار و گفتگوی شکایت شکایتآمیز نسبت به عملکرد خود در پروندههای مختلف داشتند که حکایت از کاهش نسبی 33/5 درصدی نسبت به سال 2004 است. 435 هزار و 547 فقره از این شکایات در خصوص سوءرفتار قضات است.
ژیائو یانگ، رئیس دیوان عالی چین در گزارش کاری سالانه خود به کنگره ملی خلق چین همچنین آورده است: تعداد شکایات مرتبط با دادگاه که سالها از نرخ رشد صعودی برخوردار بود، برای اولین بار در سال 2005 کاهش یافت. رئیس دیوان عالی چین در گزارش خود گفته است که به رغم سختگیری دادگاههای چین در رابطه با جرایم، دادگاهها دقت لازم را برای رعایت حقوق بشر در احکام صادره به عمل آوردهاند. سال گذشته دادگاههای چین 2162 خوانده را بیگناه اعلام کردند و برای 117 هزار و 407 خوانده که براساس قانون باید حمایت حقوقی از آنها به عمل میآمد، وکیل تسخیری تعیین شد. اما به گفته ژیائو یانگ به رغم بهبودهای حاصل شده هنوز مشکلاتی در نظام قضایی مشاهده میشود که از جمله آنها میتوان به نبود حرفهایگرایی لازم که منتهی به صدور احکام نادرست، اجرای ضعیف احکام و حتی فساد و ارتشاء میشود، اشاره کرد.
قضاوتهای نادرستی طی سال گذشته انجام شدند که تقاضا برای اصلاحات در نظام قضایی چین را افزایش دادند. قرار است از اول جولای 2006 تمام پروندههای جنایی چین که منتهی به صدور احکام اعدام میشوند، در جلسه علنی مورد تجدیدنظر قرار گیرند.
آمریکا باید با دیوان کیفری بینالمللی بسازد
کاندولیزا رایس و دونالد رامسفلد طرحهایی را برای از سرگیری کمکهای نظامی به برخی کشورهای آمریکای لاتین که در برابر تقاضاهای آمریکا برای مستثنی کردن سربازان آمریکایی از اعمال صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی مقاومت میکنند، در دست اقدام دارند.
پایگاه اینترنتی opinio juris گزارش میدهد با توجه به این که آمریکا با ارجاع پرونده سودان به دیوان کیفری بینالمللی موافقت کرده است، این اقدام جدید آمریکا مبنی بر از سرگیری کمک به برخی از کشورهای آمریکای لاتین که با اعطای مصونیت به سربازان آمریکایی در برابر دیوان کیفری بینالمللی مخالفت میکردند، حکایت ضمنی از پذیرش اجباری سیاست همزیستی صلحآمیز واشنگتن با دیوان دارد.
اما واقعبینانهتر این است که واشنگتن دریافته نیازش به کشورهای آمریکای لاتین و دیگر متحدانش، بیش از نیاز چنین کشورهایی به مساعدتهای نظامی آمریکاست.