نقشه راه اصلاح‌طلبان ترسیم شود

* فضای کشور را در شرایط فعلی که در آستانه انتخاباتی دیگر قرار داریم چگونه ارزیابی می کنید؟
** نارضایتی مردم از عملکرد دولت نهم خصوصا در حوزه اقتصادی، مهم ترین مشخصه فضای کشور در شرایط فعلی است. گرانی، تورم، بیکاری، رکود و توقف واحدهای تولیدی، ناتوانی بانک ها در ارائه تسهیلات، کاهش نرخ سرمایه گذاری و نهایتا بی برنامگی دولت نهم بر همگان مشهود است.علاوه بر مسائل اقتصادی، مردم از نحوه برگزاری انتخابات مجلس هشتم و ردصلاحیت بی سابقه نامزدهای انتخاباتی آزرده اند و طبیعتا به انتخابات ریاست جمهوری نیز با شک و تردید نگاه می کنند. چند روز قبل که پیاده به طرف منزل می رفتم، راننده اتومبیل پژو که از کنار من می گذشت سرعت خود را کم کرد و رو به من کرد و گفت: شما فلانی هستی؟ گفتم: بله. گفت: دیگر در انتخابات شرکت نمی کنیم، دیگر رای نمی دهیم. آیا شما با این عملکرد شورای نگهبان و مسوولان به این نتیجه نرسیده ای که شرکت در انتخابات بی فایده است؟ بگذریم که چند دقیقه ای با آن فرد ناشناس صحبت کردم و گفتم که عدم شرکت وضع را بدتر خواهد کرد و برای نجات کشور راهی جز حضور در انتخابات نمی شناسیم.
* احزاب و سیاستمداران در این مدت چه نقشی خواهند داشت؟
** نقش احزاب و سیاستمداران بسیار کلیدی و مهم است. همانطور که گفتم، عملکرد مسوولان موجب یاس و ناامیدی مردم شده است. وظیفه احزاب و سیاستمداران است که مردم را در این زمینه آگاه کنند و به آنها بفهمانند که خواسته همان هایی که مملکت را به اینجا رسانده اند این است که انسان های آگاه و دردآشنا به پای صندوق های رای نروند تا آنها بتوانند با حداقل آرا مجددا امور را به دست بگیرند.
* چقدر امیدوارید اصلاح طلبان در صورت پیروزی احتمالی در انتخابات آتی بتوانند بر فضای کنونی تاثیر بگذارند؟
** اگر اصلاح طلبان در انتخابات آینده پیروز شوند به دو دلیل می توانند فضای یاس فعلی را به فضای امید تبدیل کنند. دلیل اول اینکه کوله باری از تجربه دوران سازندگی (هاشمی) و دوران اصلاحات (خاتمی) را در اختیار دارند و با داشتن مدیرانی قوی و مجرب می توانند بر بی برنامگی و بی سامانی فعلی غلبه کنند. دلیل دوم اینکه با زبان دیپلماسی و نحوه تعامل با دنیا آشنایی کامل دارند لذا می توانند تهدیدهای بین المللی را از میهن اسلامی دور ساخته و فضای فعلی را تبدیل به عرصه همکاری و همزیستی کنند.
* چگونه می توان فضاهای جدید برای پیشبرد اصلاحات خلق کرد؟
** نیازی نیست فضای جدیدی خلق کنیم، جامعه ما تشنه اصلاحات است. در این 4 ساله در همه زمینه ها عقبگرد کرده ایم. هر دولتی که روی کار بیاید باید مدت ها تلاش کند تا لطمات این 4 ساله را جبران کند و بعد، قدم هایی را که باید 4 سال پیش بر داشته می شد با یک تاخیر زمانی 4 ساله بردارد، در حالی که رقبای ما در این 4 سال مسافت زیادی جلو رفته اند. پس باید گفت که جامعه ما بیش از پیش نیازمند اصلاحات است.
* برای احیای اصلاحات وظیفه سیاستمداران چیست؟
** وظیفه سیاستمداران اصلاح طلب این است که اولابرنامه ای برای برون رفت از وضعیت فعلی تدوین کنند. ثانیا این برنامه را به عنوان منشور نجات ملی به تایید مردمی که از وضعیت فعلی کلافه شده و به دنبال راه حل هستند برسانند. ثالثا در انتخابات ریاست جمهوری آینده حول یک کاندیدای واحد مجتمع شوند و با حضور گسترده در انتخابات، رئیس جمهوری را روی کار بیاورند که بتواند برنامه اصلاحات را برای نجات کشور اجرا کند.
* در فضای کنونی، وضعیت جبهه اصلاحات را برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری چگونه ارزیابی می کنید؟
** دو نقطه ضعف در جبهه اصلاحات به چشم می خورد؛ اول اینکه سلیقه واحدی در زمینه برنامه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در جبهه اصلاحات حاکم نیست یا لااقل مدون نشده است. دوم اینکه نه کاندیدای واحدی برای جبهه اصلاحات تثبیت شده و نه مکانیسم روشنی برای دستیابی به کاندیدای واحد در میان اصلاح طلبان مورد پذیرش قرار گرفته است.
* به نظر می رسد وجه تمایز انتخابات ریاست جمهوری آتی با انتخابات گذشته این است که اصلاح طلبان زودتر و البته جدی تر از گذشته برای حضور در این عرصه به تکاپو افتاده اند. به نظر شما چرا چنین اتفاقی افتاده است؟
** علتش این است که اصلاح طلبان باید در یک رقابت نابرابر شرکت کنند. شما ببینید صدا و سیما همه روزه با تبلیغات فراوان تمامی برنامه های آقای احمدی نژاد را پوشش می دهد اما از انتشار کوچک ترین مطلب در مورد برنامه های آقای خاتمی یا کروبی دریغ می ورزد. روزنامه های اصلاح طلبان عمدتا بسته شده اند و اغلب سایت های آنها نیز مسدود است. تریبون های نماز جمعه و جماعات عمدتا در اختیار اصولگرایان است. اجرای انتخابات و نظارت بر انتخابات در اختیار اصولگرایان است. ملاحظه می کنید که رقابت انتخاباتی در شرایط کاملانابرابر انجام می شود. تنها مزیت اصلاح طلبان، همصدایی با مردم در مورد مطالبات اقتصادی و سیاسی آنها است. طبیعی و منطقی است که اصلاح طلبان از این مزیت استفاده کنند.
* ارزیابی شما از اعلام آمادگی کروبی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری آتی چیست؟
** من با اعلان کاندیداتوری آقای کروبی در این مقطع زمانی موافق نبودم. به اعتقاد من اصلاح طلبان باید اولابرنامه مشخصی برای برون رفت از وضع فعلی داشته باشند و ثانیا کاندیدای واحدی برای اجرای این برنامه به مردم معرفی کنند. اعلان کاندیداتوری آقای کروبی در شرایط فعلی هیچ کدام از عناصر فوق را دربر ندارد.
* برخی معتقدند که اعلام نامزدی کروبی موجب انشقاق در جبهه اصلاحات می شود، نظر شما چیست؟
** این بستگی به اقدامات بعدی آقای کروبی خواهد داشت. اگر آقای کروبی با مکانیسمی به دنبال تفاهم با مجموعه اصلاح طلبان باشد و ضمنا بر این باور باشد که اصلاح طلبان الزاما باید با یک کاندیدا وارد صحنه شوند (که به نظر می آید چنین است)، در این صورت نامزدی آقای کروبی هیچ انشقاقی در جبهه اصلاحا ت به وجود نمی آورد.
* برخی معتقدند یکی از دغدغه های اصلاح طلبان ایجاد اجماع در میان گروه های اصلاح طلب در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است. فکر می کنید چگونه می توان به اجماع دست یافت؟
** به نظر من شاه کلید پیروزی اصلاح طلبان نه فقط اجماع روی یک نفر، بلکه اجماع روی یک سازوکار و روش برای حضور در رقابت انتخاباتی است. این سازوکار یا نقشه راه باید تکلیف سه موضوع را مشخص کند؛ برنامه اصلاح طلبان برای نجات کشور، معرفی کاندیدای واحد و بالاخره ساماندهی آرا برای پیروزی در انتخابات. برای انجام این مهم باید تشکل های مناسب اصلاح طلبان در شهرستان ها شکل بگیرد و در تهران هم این تشکل های شهرستان ها را به هم پیوند دهد و نهایتا مشارکت این تشکل ها برای تصمیم گیری در قالب یک همایش عظیم در تهران تحقق یابد. بنده و چند نفر از دوستان قبلاطرحی را در این زمینه تهیه کردیم و در اختیار گروه های اصلاح طلب گذاشتیم. امیدوارم جبهه اصلاحات قبل از اینکه دنبال کاندیدای واحد باشد به دنبال روش و سازوکار واحد باشد.
* نظر شما درباره شورای حکمیت چیست؟
** شورای حکمیتی که آقای کروبی پیشنهاد کردند اگر با همان هدفی که آقای کروبی مطرح کردند تشکیل شود، مفید است اما به نظر من پیاده شدن آن دشوار است. طرح آقای کروبی 3 مشکل مقابلش دارد. اول اینکه توافق روی اعضای شورای حکمیت و وزنی که هریک از احزاب و گروه ها در آن داشته باشند کار مشکلی است. دوم اینکه مشخص نیست اعضای حکمیت با چه روشی می خواهند کاندیدای واحد را تعیین کنند. سوم اینکه تجربه نشان داده وقتی مردمی پشت سر یک کاندیدا جمع شدند، در صورت انصراف این کاندیدا و معرفی فرد دیگری، طرفداران الزاما طبق نظر وی عمل نمی کنند، کما اینکه در انتخابات ریاست جمهوری قبلی، در مرحله دوم انتخابات اغلب طرفداران کروبی، معین و مهرعلیزاده به احمدی نژاد رای دادند در حالی که از آنها خواسته شده بود به هاشمی رای دهند.
* فکر می کنید در فضای فعلی و در زمان باقیمانده تا انتخابات، تشکیل چنین شورایی اساسا امکان پذیر است و در صورت تشکیل کارآمدی لازم را خواهد داشت؟
** به هر حال هیچ گریزی از آن نیست. اصلاح طلبان باید مکانیسمی برای رسیدن به کاندیدای واحد و برنامه واحد داشته باشند. می توان با زمان بندی مناسب این کار را ظرف 3 ماه انجام داد.