چهره سیاسی بایدن/حامد رشیدی

بصیرت: جوزف بایدن ،معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا پس از برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ سعی دارد کمتر در محافل عمومی حاضر شود.بایدن از جمله سناتورهای سابق ایالات متحده است که نسبت به رویکرد میلیتاریستی بوش پسر در خاورمیانه بسیار معترض بود.در هر صورت بایدن پس از حضور در هرم قدرت اجرایی کاخ سفید سعی دارد مانند پیشینیان خود در هاله ای از ابهام و پارادوکس حرکت نماید.از سوی دیگر،بایدن و هیلاری کلینتون با یکدیگر اشتراک فکری زیادی ندارند و همین مسئله بارها خود را در عرصه سیاست خارجی واشنگتن نشان خواهد داد.
بایدن در خصوص کشور عراق دیدگاهی تهدید محور دارد .وی پیشتر خواهان تجزیه عراق بوده و در حال حاضر نیز بغداد را در خصوص اصلاحات سیاسی و ... تحت فشار قرار داده است.این رویکرد بایدن به هیچ عنوان مورد پسند ملت و دولت عراق نیست.جو بایدن در یکی از سخنرانی های خود اعلام کرده بود که وی بر این باور است که که دولت جدید آمریکا باید به طور فراگیر درباره موضوع عراق عمل کند و فعالیت واشنگتن در عراق نباید تنها به کاهش شمار نظامیان امریکایی در عراق محدود شود . بایدن گفته بود واشنگتن در کنار عمل به تعهداتش درخصوص خروج نظامیان امریکایی از عراق ، تلاش خواهد کرد تا با اعمال فشار و سخت گیریهای بیشتر بر ضد رهبران عراقی انان را به ایجاد اصلاحات سیاسی در کشور وادار کند . بایدن در حالی این سخنان را مطرح می کند که دولت عراق تلاش می کند با اجرای قانون عفو عمومی ، شرایط لازم را برای پیوستن همه گروههای مخالف به ویژه گروههای مسلح در روند سیاسی کشور و مشارکت در ساختار دولت فراهم کند.
برخی کارشناسان مسائل سیاسی آمریکا معتقدند که بایدن نقشی مانند دیک چنی را در سیاست خارجی دولت اوباما ایفا می کند.البته با توجه به لابی خانواده کلینتونها و حضور هیلاری کلینتون در عرصه سیاست خارجی این مسئله بعید به نظر می رسد.در هر حال برخی ها معتقدند که بایدن نیز قصد دارد همانند سلف خود یعنی دیک چنی که تاثیر بسزایی در سیاست گذاری دولت امریکا داشت و به عنوان قدرتمند ترین معاون ریاست جمهوری امریکا شناخته می شود ، نقش مهمی در دولت اوباما ایفا کند. گرچه به نظر نمی رسد بایدن قصد داشته باشد پا جای پای دیک چنی بگذارد اما باید توجه داشت که از مهمترین عللی که اوباما او را به عنوان معاون خود انتخاب کرد تجربه زیاد او در سیاست خارجی و امنیت ملی آمریکا بود زیرا بسیاری از منتقدان اوباما را به بی تجربگی در این زمینه ها متهم می کردند. حال این سوال مطرح است که ایا جوبایدن فرد قدرتمند و صاحب نفوذ در سیاست خارجی امریکا خواهد بود؟
جوزف بایدن از ابتدای معرفی خود به عنوان معاون اوباما سعی کرد بوش پسر را در عرصه سیاست خارجی به چالش بکشد و البته به صورتی تلویحی رفتار دولتهای قبلی دموکرات در قبال مسائل بین المللی را نیز به بوته نقد بکشد.بایدن در تنها مناظره انتخاباتی که میان وی و سارا پیلین، معاون مک کین برگزار شد توانست برتری خود در عرصه سیاست خارجی آمریکا را به اثبات برساند.نظرسنجیهای صورت گرفته پس از این مناظره نیز نشان داد که بایدن با اختلافی قابل توجه پیلین را مغلوب نموده است.در هر صورت،”بایدن”این بار در کسوت معاون رئیس جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شده است و این یعنی پایان دوران سنت شکنی وی در سنا.!بنابر این نباید انتظار داشت بایدن مانند دوران سناتوری خود در خصوص مسائل مربوط به سیاست خارجی آمریکا اظهار نظر نماید.
در آمریکا “افراد”متغیری از جایگاه سیاسی خود هستند و نه بالعکس.!بایدن از این پس بازیگر سریالی است که جریانهای قدرت در آمریکا کارگردان آن هستند و او با استقلال عمل و حتی رای کمتری وارد مناسبات روتین سیاسی آمریکا می شود.از سوی دیگر،بایدن از اکنون ناچار است با چالشهایی مانند حضور هیلاری کلینتون در دستگاه سیاست خارجی آمریکا دست و پنجه نرم کند.البته بایدن به لحاظ حقوقی وسیاسی جایگاه بهتری نسبت به هیلاری کلینتون دارد اما او به راحتی نمی تواند از حضور طولانی مدت همسر رئیس جمهور سابق آمریکا در وزرات امور خارجه ممانعت به عمل آورد.همان گونه که اشاره شد لابی خانواده کلینتونها در کاخ سفید قوی است و بایدن نمی تواند با استناد به جایگاه حقوقی خود در برابر این لابی بایستد.