پایان تاریخ؛ جنگ یاصلح؟

بصیرت: همایش «صلح عادلانه، گفتمان مشترک جهانی» 11 ماه ژوئن طی دو روز توسط مجمع جهانی صلح اسلامی و با مشارکت دانشگاه‌های وین و اشلاینینگ در سالن آمفی‌تئاتر دانشگاه اتریش برگزار شد.
این همایش با هدف ایجاد یک گفتمان علمی، ایرانی و اسلامی پیرامون صلح و عدالت و توسعه آن در بین اندیشمندان و نخبگان برگزار شد. آسیب‌شناسی صلح در جهان، نهادهای صلح از دیدگاه حقوقی، صلح عادلانه از دیدگاه اسلام، دلایل عدم تحقق صلح در جهان، فرهنگ پیشگیری از منازعات، عدالت و صلح از جمله محورهای این همایش بودند.
«داوود عامری» دبیر مجمع جهانی صلح اسلامی در این همایش با برشمردن آسیب‌های صلح در جهان و رسالت نخبگان و اندیشمندان جهان گفت: امروز اذهان جهانی توسط رسانه‌ها از مسائلی پر شده است که کمتر با واقعیت‌های موجود تناسب دارد به عنوان مثال جهان اسلام که اینک قربانی تروریسم است، با غرض ورزی حامی تروریسم معرفی می‌شود، لذا یکی از رسالت‌های نخبگان و دانشمندان کشف حقیقت حوادث و پدیده‌هاست که این امر می‌تواند در تحقق عدالت راهگشا باشد.
پروفسور مدر، رئیس مرکز صلح و جنگ دانشگاه اشلاینینگ اتریش نیز در سخنانی به ضرورت چنین هم‌اندیشی‌هایی بین نخبگان جهان پرداخت و اظهار داشت: اگر اندیشمندان در این حوزه فعال شوند، منازعات کم شده و عدالت و صلح ارمغان آن خواهد بود.
در ادامه پروفسور بادر از دانشگاه وین به مبانی صلح در ادیان الهی و انجیل پرداخت و گفت: اگر قوانین با نگاه به ادیان الهی تنظیم شود، کمترین خطا و بی‌عدالتی را به دنبال خواهد داشت.
پروفسور «زارکویوهوفسکی» از دانشگاه زاگرب نیز با اشاره به بی‌عدالتی در منازعات جهانی و لزوم دفاع عادلانه در تقابل با تجاوز و بی‌عدالتی گفت: راه برون‌رفت در منازعات موجود، پرداختن به عدالت است.
پروفسور «یوآخیم هاینسه» از دانشگاه بوخوم آلمان نیز در سخنانی به نهادهای صلح از دیدگاه حقوقی پرداخت و گفت: سازمان ملل به عنوان یک نهاد پذیرفته شده بین‌المللی برای رفع ناکارآمدی خود باید به اصلاحات ساختاری اقدام کند.
«الهام امین‌زاده» از دانشگاه تهران نیز در این همایش با اشاره به نقش سازمان ملل در رویدادهای جهانی گفت: وقتی سازمان ملل تحت نفوذ قدرت‌ها عمل می‌کند و براساس منافع آنها تصمیم می‌گیرد، یا زمانی که حق وتو توسط 5 قدرت بزرگ به معادلات این سازمان سایه افکنده؛ چگونه می‌تواند مستقل و مؤثر و عادلانه عمل کند.
پروفسور هانس گونتر براوخ از دانشگاه آزاد برلین نیز به آسیب‌شناسی صلح جهانی اشاره کرد و گفت: ورای بحث امنیت در صلح، مباحث دیگر نظیر مسائل زیست‌محیطی نیز صلح در جهان را به مخاطره می‌اندازد به عنوان مثال کشورهای صنعتی با ایجاد آسیب‌های بزرگ به محیط‌زیست نظیر؛ گسترش گازهای گلخانه‌ای موجب وقوع خشکسالی در نقطه دیگری از دنیا می‌‌شوند که این زیان‌ها را باید سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی جبران کنند.
حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی رئیس دانشگاه امام باقر قم نیز در مقاله خود تحت عنوان «مبانی صلح عادلانه در نگاه اسلام»، گفت: اصل اول در اسلام زندگی مسالمت‌آمیز و صلح است و معنی واژه اسلام نیز همین را می‌گوید.
وی اضافه کرد: جنگ هم در اسلام وجود دارد، اما جنگ دفاعی است و ما جنگ دفاعی را جنگ عدالتخواهانه می‌دانیم و در همه قوانین موجود نیز این جنگ مشروع است. به گفته وی عدالت مقدم بر صلح است و صلح باید پایه‌های خود را در عدالت ماندگار کند.
«محسن پاک آئین» یکی دیگر از سخنرانان این همایش نیز به نظریه پایان تاریخ و صلح عادلانه پرداخت و گفت: غرب پایان تاریخ را با جنگ و تاریکی تمام می‌کند، اما اسلام به خصوص نگاه شیعه پایان تاریخ را با صلح و عدالت عجین می‌داند.
پروفسور «متین برکی» نیز با اشاره به عدم تحقق صلح در افغانستان در شرایط فعلی گفت: سودجویی قدرت‌ها، عدم توجه به نیاز مردم افغانستان و بی‌توجهی به مسائل فرهنگی و اجتماعی آنها از جمله دلایل عدم تحقق صلح در این کشور است.
پروفسور «جرالد هاینسل» از دانشگاه نظامی اتریش با نگاه مردم‌شناسانه، فرهنگ پیشگیری از منازعات را مورد بررسی قرار داد. در پایان این همایش دکتر اولکر و دکتر کیارشی به جمع‌بندی مباحث پرداختند. در این جمع‌بندی آنها توافق کردند تا تلاش مجدانه‌ای صورت گیرد و کتاب این همایش به زبان‌های مختلف تنظیم و منتشر شود و گروه ایرانی با اساتید حاضر تلاش کنند تا این گفتمان علمی بین اندیشمندان برای صلح مقدس که صلح عادلانه است، تعمیق پیدا کند.