کد خبر: ۳۲۳۴۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۱
مطالعه روندهای تاریخی نشان می‌دهد که مردم‌سالاری دینی به عنوان یک گفتمان در ایران مدرن، اولین بار پس از ورود مدرنیته و ظهور مشروطه‌خواهی خود را نشان داده است.
کد خبر: ۳۱۰۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۱
جملات شريعتي؛ از وصيتنامه جوانان تا پيامك‌هاي عاشقانه
کد خبر: ۳۰۸۳۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۸
گزارش «اعتماد» از نشست «فرقانيسم از ديروز تا امروز»
کد خبر: ۳۰۶۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۸
کد خبر: ۳۰۵۹۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۳
کد خبر: ۳۰۳۴۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۱۴
بازخواني شريعتي پدر از زبان شريعتي پسر، 40 سال بعد از مرگ او؛
اشاره:
علي شريعتي در سخنراني «علي حقيقتي بر گونه اساطير» تقسيم‌بندي جالبي از انسان‌ها ارائه داده است، «اول آدم‌هايي که وقتي هستند، هستند و وقتي که نيستند، نيستند. اينان تنها هويت جسمي دارند؛ دوم انسان‌هايي که وقتي هستند انگار نيستند و زماني هم که نيستند اصلا نيستند آنان مرده و زنده‌شان يکي هست؛ سوم انسان‌هايي که وقتي هستند، هستند و وقتي که نيستند هم باز هستند! اينها در نبودشان بازهم در زندگي افراد تأثيرگذار هستند». بي‌شک علي شريعتي با احيای گفتمان روشنفکري ديني در ادبيات سياسي و اجتماعي ايران، يکي از تأثير گذارترين چهره‌هاي تاريخ معاصر به‌حساب مي‌آيد به‌گونه‌اي که حتي مرگ هم پس از چهار دهه نتوانست از فصاحت بيان و حرارت کلامش فروبکاهد تا خود مصداق همان‌هايي باشد که وقتي نيستند هم هستند. شريعتي اگر روشنفکر بود، انقلابي هم بود و اگر اين دو بود، عارف هم بود و اجماع اين سه ويژگي در شريعتي از او شخصيتي چند ساحتي مي‌سازد تا علي‌رغم برخي نقد‌هاي روا و تخريب‌هاي ناروا همچنان جاذبه‌اي شگرف در ميان نسل‌هاي جوان و کشنگران سياسي داشته باشد.
با اين همه چهره چند وجهي شريعتي موجب آن شد که در حلقه هوادارانش هم ناشناس باقي بماند تا هرکسي از ظن خود با بخش‌هايي از انديشه او همراه شود و بعضا با نردبام نقد آرای او، نام و شايد ناني براي خود فراهم آورد. از‌همين‌رو براي واکاوي آرای شريعتي با احسان شريعتي به گفت‌وگو نشستيم. او همان‌گونه است که پدرش در وصيتنامه‌اش آرزو کرده بود؛ متفکر، معنوي، پر احساس، متواضع و مغرور. اين دانش‌آموخته فلسفه از سوربن فرانسه معتقد است، نسل امروز به‌واسطه شريعتي بي‌آنکه هويتش را از دست بدهد مي‌تواند بودائيزم، مارکسيزم و ايدئولوژي‌هاي مختلف ديني را بشناسد و آنها را باهم بسنجد. او آنچه اين روزها به‌عنوان عبور از شريعتي تکرار مي‌شود را به نوعي پشت‌کردن يا نفي شريعتي تلقي مي‌کند و بر اين باور است که «براي عبور به‌معناي هگلي که هم هضم مي‌کنيم و هم حذف، بايد آن تفکر را به‌خوبي فهميد و مسلط بود تا بتوان آن را ارتقا داد».
کد خبر: ۳۰۲۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۷
نقش‌آفريني چپگرايي در تفكر شريعتي
کد خبر: ۳۰۲۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۵
دکتر حسین مصباحیان و دکتر سیاوش صفاری در میزگرد «ایران» بررسی کردند
مقدمه: در آستانه چهلمین سالروز یادمان علی شریعتی ، با محوریت این بحث که «او برای امروز ما چه حرفی دارد؟» پای صحبت دو تن از شریعتی پژوهان نشسته‌ایم. دو پژوهشگر از دو نسل و از زاویه‌های متفاوت، راه شریعتی را در «پروژه رهایی‌بخشی» و «دغدغه‌های معرفتی‌اش» مورد بحث قرار دادند. دکتر حسین مصباحیان، دانش‌آموخته فلسفه و استادیار گروه فلسفه دانشگاه تهران است که آثار او عمدتاً در حوزه فلسفه معاصر غرب، معنای زندگی و شریعتی شناسی سامان یافته است. مصباحیان دوره دکتری فلسفه را با نوشتن رساله‌ای به راهنمایی دیتر میسگلد در دانشگاه تورنتو گذراند و سال‌ها است با مقالات مختلفی درباره راه شریعتی کوشیده است تا پیشنهادهای بومی را در حوزه اندیشه واکاوی و جست‌وجو کند.
دکتر سیاوش صفاری، استادیار دانشگاه ملی سئول و دانش‌آموخته دکتری علوم‌سیاسی از دانشگاه آلبرتا است. او از جست‌وجوگران طرح شریعتی به شمار می‌‌رود. خود می‌گوید نه هوادار شریعتی که پژوهشگری بی‌طرف است. صفاری در عین حال که بر پیشنهادهای نظری شریعتی تأکید دارد و درصدد تبیین و برساخت آنها است، منتقدی صریح است که بی‌هیچ اغماضی نقدش را عنوان می‌کند.
آنچه در ارتباط با شریعتی در این بحث در نظر داشته‌ایم، نگاهی مصداقی و خُرد بر مباحثی است که به طور واضح برای امروز ما حائز اهمیت است.
کد خبر: ۳۰۲۶۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۱۸
هاشم آقاجری، یوسف اباذری و احسان شریعتی در چهلمین یادمان شریعتی
کد خبر: ۳۰۲۶۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۱۵
شريعتي در روزگار ما در گفت‌وگو با كمال اطهاري
اشاره:٤٠ سال از مرگ دكتر علي شريعتي (١٣٥٦-١٣١٢) مي‌گذرد، چهره‌اي كه به اذعان هم‌فكران و منتقدانش بدون ترديد موثرترين و سرشناس‌ترين روشنفكر ايراني در دهه‌هاي پيش از انقلاب در رابطه با رخدادهاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي ايران است و هيچ گزارش يا تحليلي از ابعاد سياسي، فرهنگي و اجتماعي انقلاب ١٣٥٧ ايران نمي‌توان ارايه داد، مگر آنكه دست كم در فصلي كوتاه به نام او اشاره كرد. البته اهميت دكتر شريعتي را تنها به آنچه گذشته نمي‌توان خلاصه كرد، او و ميراثش تا به امروز و با گذر ٤ دهه نيز قابل پيگيري است، تا جايي كه به باور تحليلگران و پژوهشگران چهره‌ها و سويه‌هاي متفاوتي از او در تمام اين سال‌ها در ميان نسل‌هاي مختلف پس از انقلاب نقش‌آفريني كرده و همواره محل بحث بوده است. بنياد دكتر علي شريعتي كه فرزندان او مهم‌ترين گردانندگان آن هستند، در چهلمين سالگرد او تصميم گرفته همايشي در تيرماه در بزرگداشت او برگزار كند و طي آن به بازخواني چهار دهه حضور زنده و بحث‌برانگيز دكتر شريعتي در عرصه فرهنگي، اجتماعي و سياسي ايران بپردازد. در همين راستا و با همكاري گروه سياستنامه روزنامه اعتماد تا پيش از برگزاري اين همايش هر هفته تصميم بر آن شده، يكي از جنبه‌هاي اين حضور مورد بازنگري و تامل قرار گيرد. مساله مهم در اين بررسي تحليلي آن است كه اين بازخواني به هيچ عنوان صرفا به «تمجيد و ستايش» اختصاص ندارد و چنان كه رويكرد خود دكتر نيز چنين بود، در اين مطالب تلاش شده جنبه‌هاي متفاوت انديشه و عمل شريعتي در نسبت با وضعيت امروزين مورد نقد و بررسي قرار گيرد.
كمال اطهاري، تحليلگر و پژوهشگر معتقد است كه امروز در گفتمان توسعه نيازمند روشنفكراني غيررسمي هستيم. او در گفت‌وگوي حاضر به مناسبت چهلمين سالمرگ دكتر شريعتي به ارزيابي شرايط روز پرداخته و در به كاربستن مفهوم بحران از تعريف گرامشي بهره مي‌گيرد و با همين رويكرد علي شريعتي را روشنفكر مدرن ارگانيك انقلابي مي‌خواند.
کد خبر: ۳۰۲۲۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۰۳
چرا اصلاح‌طلبان دشمن «معلم انقلابي» هستند؟
کد خبر: ۲۹۷۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۰/۰۸
پيام آيت‌الله طالقاني به روايت احسان شريعتي
کد خبر: ۲۹۶۲۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۱۰
کد خبر: ۲۹۶۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۰۸
کد خبر: ۲۹۳۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۱۴
پاسخ‌هاي احسان به انتقادها درباره دكتر علي شريعتي
اشاره: احسان در را باز می‌کند و وارد دفتر جدید بنیاد می‌شویم. سوسن هم در آستانه در ایستاده است. خوشامد می‌گوید و به طرف میز شیشه‌ای وسط سالن حرکت می‌کند تا گرد و خاک آن را با تکه پارچه‌ای که در دست دارد، بروبد. بوی رنگ تازه به مشام می‌رسد. صندلی‌ها هنوز کامل نشده‌اند. سوسن شریعتی با خنده رو به ما می‌گوید. اگر می‌دانستم از ساختمان قبلی می‌آیید، می‌گفتم دو، سه تا صندلی هم با خودتان بیاورید! احسان و سوسن دونفری به همراه یکی از دوستانشان که تازه به ما پیوسته بود، مشغول مرتب‌کردن ساختمان جدید بنیاد شریعتی بودند؛ دفتری که به خیابان انقلاب منتقل شده است. قرار مصاحبه را با احسان شریعتی هماهنگ کرده بودیم تا این بار به جای پرداختن به مباحث کلیشه‌ای درباره شریعتی ، تعمقی در زندگی خصوصی پدروفرزندی آنها کرده باشیم و کمی از زندگی خصوصی شریعتی صحبت کنیم. احسان شریعتی شوخ طبع و خنده‌رو است و ناخودآگاه یادآور علی شریعتی است که پوران خانم آن را در طرحی از یک زندگی تصویر کرده است. شوخ‌طبع و متواضع و آماده ساعت‌ها بحث‌کردن بدون خستگی. از کلاس‌های دانشکده تا اتاق‌های منزل پدری. به گفته احسان وقتی وارد اتاق می‌شدیم، ستون‌های دود بود که به هوا بلند شده بود و صدای مباحثه به گوش می‌رسید! قبل از شروع ضبط درباره زوایای مختلف مصاحبه‌ای که در ذهن داشتیم، صحبت کردیم و خیلی صحبت کردیم و در نهایت هم به نتیجه‌ای نرسیدیم! به بحث انتقادهای وارد به شریعتی که رسیدیم؛ خاطره جالبی را تعریف کرد. می‌گفت که در مترو بودم. زن و مرد جوانی هم ایستاده بودند. به ایستگاه شریعتی که رسیدیم، زن رو به مرد کرد و گفت این همان شریعتی معروف است و مرد با لحنی آمیخته به طنز گفت: بله. همان که هرچه مشکل داریم به خاطر اوست! به اینجا که رسیدیم، ضبط را آغاز کردیم. سؤال می‌کردیم و گاهی از میانه یک پاسخ باب جدیدی برای گفت‌وگو آغاز می‌شد و دراین‌میان، گاه دکتر سوسن هم درحالی‌که قلموی رنگی‌ای به دست داشت، سری به ما می‌زد و با خنده می‌گفت، از این مصاحبه، مصاحبه در نمی‌آید! بعد، با لحنی که شوخی و جدی آن را نمی‌شد حدس زد، ادامه می‌دهد، مشکل جای دیگری است، انتقادش را ما می‌شنویم. نتیجه تقریبا سه ساعت حضور ما در دفتر جدید بنیاد، مصاحبه‌ای است که احسان شریعتی سعی کرده تا انتقادات اخیر به پدرش را پاسخ دهد و به نسل جوان توصیه کند تا کویریات را بخوانند.
کد خبر: ۲۹۳۰۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۱۰
شريعتي در دوران ما با حضور حاتم قادري، مسعود پدرام و هاشم آقاجري
کد خبر: ۲۹۲۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۱۰
گفتگوی آفتاب یزد با میری، جامعه‌شناس سیاسی به مناسبت سالمرگ دکتر شریعتی
کد خبر: ۲۹۲۹۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۴/۱۰
ما به جریان روشنفکری اسلامی نیازمندیم
کد خبر: ۲۹۰۹۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۲/۲۷
با حضور سخنرانان داخلی و خارجی، سمینار یک‌روزه «شریعتی و آینده علوم انسانی» برگزار شد
اشاره:
گروه اندیشه - هر مخاطبی که قصد داشت در همایش یک‌روزه‌ای با پیش‌عنوان بین‌المللی درباره شریعتی شرکت کند باید ترافیک خسته‌کننده صبح تهران و سرمای سرد پاییزی را به جان می‌خرید تا ببیند آیا بعد از چند دهه بناست چیز جدیدی درباره شریعتی گفته شود که تاکنون بیان نشده. آیا دوباره با بزرگداشتی دیگر برای شریعتی مواجه خواهد شد یا بناست همایش طرحی نو دراندازد؛ آن‌هم در زمانه‌ای که دیگر در صبح‌های سرد ابری تهران دود با مه اشتباه گرفته می‌شود. فقط دو نفس نیمه‌عمیق کافی است تا آلودگی واقعیت را نشان دهد.
عنوان همایش که به همت انجمن جامعه‌شناسی ایران و با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد مدعی بود هدفی فراتر از یک بزرگداشت مرسوم دارد: « شریعتی و آینده علوم انسانی». به غیر از سه سخنران اول، احسان شریعتی ، سارا شریعتی و چاندرا مظفر تقریبا غالب سخنرانان با اتکا به عنوان همایش کوشیدند از چشم‌اندازهای تاریخی، ادبی، دین‌پژوهانه، فلسفی و جامعه‌شناختی هدف سمینار را به‌نوعی بازگرداندن شریعتی به آکادمی عنوان کنند. توفیق یا عدم‌توفیق در تحقق چنین ادعایی به قضاوت مخاطبانی که صبح سرد و پرترافیک دوشنبه را در پژوهشگاه علوم انسانی گذراندند و خوانندگانی که بحث‌های این همایش را دنبال می‌کنند.
محورهای این همایش، در دو نوبت صبح و بعدازظهر، به‌طور کلی «بازخوانی اندیشه شریعتی به‌عنوان روشنفکر و پژوهشگر علوم انسانی» بود. همچنین «بنیان‌ها و چشم‌اندازهای فلسفی، جامعه‌شناختی در اندیشه شریعتی »، « شریعتی و مطالعات پسااستعماری»، «بازخوانی ظرفیت‌های اندیشه شریعتی برای دانش انسانی آکادمیک، انتقادی، سیاستی و مردم‌مدار» و «چشم‌اندازهای آینده‌پژوهانه اندیشه شریعتی برای علوم انسانی و علوم اجتماعی فردا» از دیگر محورهایی این همایش بودند. سید فرید العطاس و چاندرا مظفر سرشناس‌ترین میهمانان خارجی این همایش بودند. از جمله سخنرانان داخلی نیز می‌توان به مقصود فراستخواه، حسن محدثی، قاسم حسن‌پور، هادی خانیکی، حسین مصباحیان، محمدعلی مرادی، بیژن عبدالکریمی و دیگران اشاره کرد.
کد خبر: ۲۸۹۳۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۱/۲۸
