مذاکرات - صفحه 23

اول باید مشخص شود لیبی‌سازی که نتانیاهو آن را مطرح کرد به چه معناست. تضعیف لیبی از سال ۲۰۰۳ با توافق قذافی برای کنار گذاشتن برنامه‌های تسلیحاتی هسته‌ای و شیمیایی آغاز شد. قذافی تحت فشار تحریم‌های غرب و انزوای بین‌المللی، با امید به بازگشت به جامعه جهانی و رفع محدودیت‌های اقتصادی، به مذاکره تن داد. این توافق به‌ظاهر پیروزی دیپلماتیک غرب بود، اما در عمل، لیبی را از ابزارهای بازدارندگی محروم کرد و امنیت آن را متزلزل ساخت. غرب با لغو تحریم‌ها، روابط تجاری را از سر گرفت، اما تعهدات امنیتی خود را نادیده گرفت. در سال ۲۰۱۱، با بهانه‌گیری از تحولات بیداری اسلامی، ناتو تحت رهبری آمریکا با مداخله نظامی، حکومت قذافی را سرنگون و لیبی را به صحنه جنگ داخلی کشاند. فروپاشی ساختار دولتی، قدرت‌گیری گروه‌های مسلح، شبه‌نظامیان و تروریست‌هایی مانند داعش، و تجزیه عملی کشور به دو بخش شرقی و غربی، ثبات لیبی را نابود کرد. کاهش تولید نفت از ۱.۶ میلیون بشکه به زیر ۳۰۰ هزار بشکه، بحران اقتصادی، افزایش قاچاق انسان و آوارگی میلیونی، برخی از اهم پیامدهای این فروپاشی بود. این روند نشان داد که خلع سلاح یکجانبه و اعتماد به تضمین‌های غرب بدون حفظ اهرم‌های قدرت، کشورها را در برابر تغییر رژیم آسیب‌پذیر می‌کند.