فصلنامه مطالعات خاورمیانه

چكيده: تهاجم آمريكا به عراق موجب گمانه‌زنيهاي و متفاوتي شده است. در مقاله حاضر با توجه به واقعه و اشغال عراق توس نيروهاي ائتلاف، كارآيي نظريه توطئه براي توضيح آن مورد پرسش و تحليل قرار گرفته است. به عبارت ديگر، پرسش اساسي آن است كه چنين طرز فكري تا چه اندازه با واقعيت منطبق است و آيا قابليت تحليل بحران ياد شده را دارد؟ به نظر نويسنده، احساس ناتواني يكي از بازيگران يا طرفداران اين بازيگر، مخالفان طرف مقابل و يا عدم رضايت آنان از نتيجه بحران، عامل شكل‌دهنده با اين طرز فكر است. وي با بررسي ديدگاههاي توطئه باورائه ارايه شده در مورد بحران عراق، با دقت نشان مي‌دهد كه اين نظريات از آنچنان استحكامي برخوردار نيستند كه بتوانند مبناي يك تحليل علمي قرار بگيرند. كليد واژه‌ها: نظري توطئه بحران عراق، منطقه خاورميانه، بحرانهاي بين‌المللي، شركتهاي نفتي، محافظه‌كاران جديد

چكيده: پيروزي انقلاب ايران آثار فراواني بر كشورهاي منطقه خاورميانه، به ويژه كشورهاي همسايه آن، بر جاي گذاشت. مقاله حاضر با هدف تبيين اثرگذاري اين انقلاب بر نيروهاي سياسي و اجتماعي عراق و اقدامات حكومت صدام براي مقابله با اين مسئله تدوين شده است و در ضمن مي‌كوشد تحولات اخير اين كشور و جايگاه شيعيان را ارزيابي كند. در زمان حكومت صدام، به خصوص پس از سركوبهاي 1980 و 1991، شرايط هيچ‌‌گاه براي فعاليت شيعيان مساعد نبود تا اينكه نظام سياسي عراق توسط نيروهاي ائتلاف سرنگون گرديد. به نظر نويسنده، هم‌اكنون راهبرد نيروهاي ائتلاف، عدم تحريك شيعيان و جلوگيري از شكل‌گيري نهضتهاي آزادي‌بخش شيعي به ويژه تحت‌تأثير ايران است، اگرچه ايجاد سيستم فدرال در اين كشور مي‌تواند ضريب اثرگذاري انقلاب ايران را افزايش دهد. مقدمه: به رغم رخداد انقلاب اسلامي ايران در محيط و نقطه‌اي خاص از جهان، پيام اصلي آن كه همانا ظلم‌ستيزي و ستم‌زدايي و استقرار حكومتي عدالت‌محور بر مبناي ايدئولوژي اسلامي بود، داراي بازتابهايي فرامرزي گرديد. همچنين به واسطه توانمندي رژيم پهلوي، فضاي حاكم بر مناسبات بين‌المللي كه به ظاهر مذهب را تحول‌زا نمي‌دانست و حركتهاي ديني را برنمي‌تافت از وقوع انقلاب اسلامي به عنوان پديده‌اي غيرمنتظره تعبير گرديد. به طور معمول انقلابها در سطوح داخلي، منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي اثرات و بازتابهايي دارند. كليد واژه‌ها: صدور انقلاب، جنبشهاي شيعي، بحران مشروعيت، حزب بعث، جنگ ايران و عراق، عراق پس از صدام