اشاره: اصلاحات و اصلاح‌طلبان از كجا به كجا رسيده‌اند؟ كارهاي ناكرده و اشتباهات اصلاح‌طلبان چه بوده است؟ اصلاح‌طلب ستيزان چگونه توانستند جنبش اصلاحات را كاريكاتوريزه كنند؟ راه‌هاي جلوگيري از تكرار ايجاد فضاي خاكستري و پرابهام و ايهام نسبت به خاستگاه‌هاي اصلاح‌طلبي در توده‌هاي اجتماعي چيست؟ اصلاح‌طلبان چگونه بايد به گفتمان واحد اصلاحات رسيده و از تولد انشعاب و قرائت‌هاي متعدد تجربه شده درون اردوگاه اصلاح‌طلبان جلوگيري كنند؟ راهكارهاي هژمونيك شدن وماندگاري گفتمان اصلاحات در سپهر عمومي و سياسي چيست؟ نسبت اصلاح‌طلبان با دولت روحاني و آينده اصلاحات و... بخشي از پرسش‌هاي كليدي است كه در چهار ساعت گفت‌وگو با محمدرضا تاجيك، رييس مركز پژوهش‌هاي استراتژيك رياست‌جمهوري در دولت اصلاحات پرسيده‌ام. تاجيك ريشه همه مصايب و مشكلات امروز اصلاحات را در تدوين نشدن مانيفست اصلاحات خلاصه مي‌كرد. به اعتقاد او مرزهاي اصلاحات مشخص نيست و همين است كه هر كسي دق‌الباب نكرده وارد حريم اصلاحات مي‌شود و هرگاه بخواهد خارج مي‌شود و در اين ميان اين اصلاحات و اصلاح‌طلبان اصيلند كه بايد هزينه اين رفت و آمد‌ها را بدهند. به گفته اين تئوريسين اصلاحات، مديران اصلاحات بايد آب در دست را كنار گذاشته و سند اصلاحات را هر چه سريع‌تر تدوين كنند تا هر كسي نتواند به نام نامي اصلاحات سخن بگويد. هرچند در ميان اين گفت‌وگومشخص مي‌شود كه مختصات و مشخصات ذهني و گفتماني محمدرضا تاجيك با سعيد حجاريان متفاوت است، تفاوتي كه مي‌شود در تبار اصلاحات و اهداف اصلاحات آن را خلاصه كرد. تاجيك بر خلاف حجاريان تبار اصلاحات را مشروطه نمي‌داند و معتقد است اهداف اصلاحات بسيار فراتر از اهداف مشروطه‌خواهان است.