یک پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر گفت: کودتای ۲۸ مرداد، دست غرب را برای نفوذ و دخالت در ایران به قدری باز گذاشت که از ارتش تا مطبوعات ایران در اختیار آنان قرار گرفت. این کودتا ۲۰۰ سال مردم ایران را به عقب بازگرداند.

یک روزنامه انگلیسی در گزارشی به نقش یک جاسوس کمترشناخته‌شده انگلیسی در کودتای 28 مرداد 1332 پرداخته است.

پس از کودتای 28 مرداد ، بسیاری از احزاب تعطیل و رهبران ملی شدن صنعت نفت هم منزوی شدند. از این ‌رو با محدود شدن فعالیت نهادهای مدنی و احزاب، جنبش دانشجویی تلاش کرد جای خالی حضور آنها در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی کشور را پر کند[...]

جایگاه حقوق بشر در سیاست‌های ایالات‌متحده به‌مثابه نردبانی برای رسیدن به مقاصد آن کشور است که آمریکا در راه رسیدن به اهداف استعماری‌اش از آن استفاده می‌کند.

توئیت ظریف در سالگرد کودتای ۲۸ مرداد خطاب به آمریکایی‌ها: دوباره هرگز!

تحریف واقعیت های مسلم کودتای 28 مرداد ، تلاش و زمینه سازی به امید تدارک کودتایی دیگر با ابزار نسخه های به روز شده شعبان بی مخ است. آمریکایی ها 40 سال است که خواب تکرار کودتا در ایران را می بینند؛ رویایی شیرین برای رهایی از کابوس واقعی اقتدار و استقلال ملت و جمهوری اسلامی ایران.

اشاره: از سالگرد رخداد ٢٨ مرداد، حدود يك هفته مي‌گذرد. امسال انتشار بخش‌هاي ديگري از اسناد طبقه‌بندي‌شده سازمان «سيا» و آمدن نام مرحوم آيت‌الله کاشاني در اين اسناد، باعث شد يک بار ديگر موضوع اختلاف‌های تاريخي ميان ايشان و مرحوم دکتر مصدق در جريان ملي‌شدن نفت و کودتاي ٢٨ مرداد در سال ١٣٣٢، در سطح جامعه مطرح شود. طرفداران آيت‌الله کاشاني ترجيح دادند سکوت کنند و مخالفان و منتقدان، برعکس تلاش مي‌کنند هم نقشي را كه سعي شده از كاشاني ساخته شود، نادرست بدانند و هم نسبت به بي‌وفايي و ناسپاسي که برخي متقابلا در حق دکتر مصدق مرتکب مي‌شوند، اعتراض كنند. امسال اين تقابل وارد مراحل ديگري هم شد كه نگارنده برخلاف ميل باطني، ناگزير به نگارش اين مطلب شدم. کساني که اين فرصت را داشته‌ و نگاهي هرچند اجمالي به اسنادي كه به‌تازگی درباره كودتا منتشر شد، انداخته‌‌اند، معتقدند مطالب جديدي دربر نداشته و عمدتا شامل جزئيات مطالبي است که از قبل مي‌دانسته‌ايم. به عنوان مثال، همين نکته‌اي که پيرامون ارتباط آيت‌الله کاشاني گفته شده، به‌هيچ‌وجه نکته جديدي نيست. در‌واقع اختلافات آيت‌الله کاشاني و دشمني ايشان با دکتر مصدق، آن‌قدر عميق شده بود که مشاراليه هيچ مخالفتي با برکناري او نداشت؛ چه برسد به ايستادگي در مقابل کودتا. در‌واقع ايشان از کودتا و اساسا هر مکانيسم ديگري که منجر به برکناري مصدق از قدرت مي‌شد، کاملا هم استقبال مي‌كرد. چند روز بعد از کودتا، در مصاحبه با يکي از مطبوعات هم، مصدق را به واسطه «نپذيرفتن حکم برکناري‌اش از نخست‌وزيري از سوي شاه و ساير اقدامات ديگرش، خائن خوانده و مستحق مجازات اعدام مي‌داند». درباره نقش آمريکايي‌ها و انگليسي‌ها هم هيچ اما‌ و ‌اگر يا ترديدي وجود ندارد که بگوييم اسناد جديد بر معلومات ما مي‌افزايند. به بيان ديگر، نه درباره نقش محوري آمريکا و انگلستان در طرح‌ريزي کودتا ترديد يا ابهامي وجود دارد و نه درباره کنارآمدن شمار ديگري از ياران سابق دکتر مصدق با کودتا. اشکال اساسي در جاي ديگري است؛ اينکه همواره در قبال کودتاي ٢٨مرداد، برخوردي سياسي به معناي ايدئولوژيک صورت گرفته است. قبل از انقلاب، «٢٨مرداد» يک روز ملي و حماسي بود؛ تعطيلي رسمي بود و همواره هم شماري از زندانيان به تقاضاي مسئولان و موافقت شاه، مورد عفو ملوکانه قرار گرفته و از زندان آزاد مي‌شدند. در خيابان‌هاي شهرهاي بزرگ «طاق‌نصرت» بسته مي‌شد و ارکستر زنده، شيريني، شربت و جشن و سرور عمومي برپا مي‌شد. يکي پس از ديگري، مسئولان کشوري درباره اهميت تاريخي سالروز «قيام ملي ٢٨مرداد» سخنراني کرده و مقالات زيادي درباره اهميت و جايگاه رويداد تاريخي «قيام ملي ٢٨مرداد» در روند مبارزات ضداستعماري مردم ايران و اتحاد، انسجام و همبستگي‌ آنها به هدایت اعليحضرت، چاپ مي‌شدند و اينکه در نتيجه آن «قيام مردمي»، ايرانيان توانستند پس از نيم‌قرن که نفت تيول و در انحصار انگليسي‌ها بود، مديريت و اداره آن صنعت عظيم را به‌تدريج خود به دست بگيرند و ساير مطالب ديگر درباره بزرگداشت آن روز تاريخي و نقش شاه در هدایت آن حرکت تاريخي ملت بزرگ ايران. بعد از انقلاب، از اين رخداد به عنوان واقعه سياه، خنجري از پشت بر ملت ايران و... ياد شد. از سويي ديگر، ٢٨مرداد تبديل شد به ابزار و شاهد زنده‌اي برای حقانيت موضوع «آمريکاستيزي» و حجتي بر اثباتِ نشان‌دادن خوي تجاوزگري غرب. امسال هم اين روند پررنگ‌تر دنبال شد و سخنان برخي منتسبان به كاشاني عليه دكتر مصدق، جنبه روشن‌تري پيدا كرد. دليل نگارش اين مطلب، اين است كه نه قبل و نه بعد از انقلاب، کمتر تلاشي «غيرسياسي» و «غيرايدئولوژيک» پيرامون بررسي ابعاد واقعي رويداد تاريخي ملي‌شدن نفت و سرانجام تلخ آن در قالب کودتاي ۲۸مرداد صورت گرفته است.

دکتر مصدق پس از کسب تجربه و شناخت نسبت به ماهیت واقعی آمریکایی‌ها که به قیمت از دست رفتن زمان و صرف شدن آن در مسیر مذاکره و حضور در آمریکا تمام شده بود، جمله معروفی از خود به یادگار گذاشت و آن عبارت است از: «باید بر سر درب وزارت خارجه آمریکا تابلوی کنسولگری انگلیس نصب شود.» این جمله به وضوح یکی بودن سیاست‌های استعماری انگلیس و آمریکا و پیروی دولتمردان آمریکایی از انگلیسی را می‌رساند.

ما دست بیگانگان را در ارتباط با حوادث تاریخی باز گذاشته ایم یعنی اجازه جولان داده ایم که بیگانه زمینه هدایت اذهان ما را در دست بگیرد یعنی دست او را باز می گذاریم در مطبوعات و در جاهای مختلف بتواند مدیریت اذهان نماید. این یک خطای بسیار بزرگ است.

یکی از ترفندهای دشمن این است که مردم را از آینده ناامید کنند. وقتی جامعه‌ای نسبت به آینده ناامید شود، هر اتفاقی ممکن است از آن به بعد رخ دهد. از دیگر روشهای غربی‌ها علیه نظام این است که مردم را نسبت به مسئولین و مدیران اصلی نظام بی اعتماد کنند .همچنین باید نسبت به مسئله نفوذ حساس بود و آگاهی بخشی در جامعه نسبت به این موضوع صورت گیرد.

اسناد وزارت خارجه آمریکا که به تازگی از حالت محرمانه خارج شده‌اند نقش لندن را در کودتا علیه دولت مصدق در ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ مورد تأکید قرار می‌دهند.

هركسي اعتماد كرد به آمريكا، ضربه‌اش را خورد / همانها نهضت ملي نفت را به انحراف کشاندند و مجدداً سلطه‌‌ي بر منابع طبيعي و مادي ما را به دست گرفتند / همانها در يک مدت طولاني، ديکتاتوري محمدرضا را بر اين کشور تثبيت کردند و از آن با همه‌‌ي وجود حمايت کردند / مذاكره‌ي با آمريكا مشكلي را حل نمي‌كند؛ كجا اينها به وعده‌هاي خودشان عمل كردند؟

دشمن فهميد كه راز پيروزي ملت ايران چيست؛ لذا درصدد برآمد تا سياسيون و سردمداران دولتي را از روحانيت و دين جدا كند. / در 28 مرداد كاشاني منزوي و خانه‌نشين بود / عدم حضور کاشانی در صحنه موجب شد كه مردم نيز در صحنه حضور نداشته باشند؛ لذا كودتاچي‌هاي مأمور مستقيم امريكا توانستند بيايند و به‌راحتي بخشي از ارتش را به تصرف درآورند و كودتا كنند. / يك مشت اوباش و الواط تهران را هم راه انداختند و مصدق را سرنگون كردند.