گزارش برجام يكسونگر بود

روز برجامی بهارستان با همه هیاهو و بگو مگوهای گاه و بیگاهش به‌رغم ارائه گزارش نهایی کمیسیون بررسی برجام و سپس ارائه طرح دوفوریتی «اقدام متناسب دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» با وجود برگزاری جلسه غیرعلنی یک‌ساعته و‌ ساعت‌ها چانه‌زنی که مشخص شد قبل از ارائه طرح دوفوریتی میان چهره‌های شاخص دو فراکسیون اصلی مجلس به انجام رسیده و تاکید لاریجانی مبنی بر تسریع در تعیین تکلیف و تصمیم‌گیری مجلس پیرامون برجام، در نهایت پایان مشخص و جمع‌بندی ملموسی نداشت و در نهایت یک فوریت طرح «اقدام متناسب ...» از تصویب نمایندگان گذشت تا طرح برای بررسی بیشتر به کمیسیون مربوطه ارجاع داده شود.

از نکات جالب توجه جلسه روز گذشته مجلس، خلف وعده فراکسیون اصولگرایان و اعتراض کاظم جلالی رئیس فراکسیون رهروان ولایت به این عملکرد، جدال لفظی میان علی لاریجانی و حمید رسایی و بالاخره تجمع جمع زیادی از نمایندگان در جایگاه هیات‌رئیسه در اعتراض به خدشه‌دار بودن رای‌گیری پیرامون طرح دوفوریتی ارائه شده بود. شاید مهم ترین خبر و تنها دستاورد جلسه روز گذشته مجلس را که برای اولین بار اعلام عمومی شد بتوان خبر اعلامی از سوی علاءالدین بروجردی دانست، آنجا که وی عنوان داشت که شورای عالی امنیت ملی برجام را تایید کرده است!

گزارش فاقد اجماع کمیسیون برجام

پیش‌تر عباسعلی منصوری آرانی عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام نسبت به ارائه گزارش یکسویه از سوی کمیسیون اخطار داده و تاکید کرده بود که اگر نظرات همه اعضا در گزارش کمیسیون ملحوظ نشود و گزارش با رویکردهای سیاسی ارائه شود، موافقان توافق انشعاب کرده و تن به این اقدام یکطرفه نخواهند داد. بر این اساس شنبه‌شب و در آستانه ارائه گزارش کمیسیون به صحن علنی و نهایی شدن گزارش کمیسیون، سه تن از اعضای کمیسیون برجام در اعتراض به گزارش ارائه شده جلسه کمیسیون برجام را ترک کردند، مسعود پزشکیان، عباسعلی منصوری آرانی و غلامرضا تاجگردون سه نماینده موافق برجام بودند که در اعتراض به گزارش 20صفحه‌ای کمیسیون برجام جلسه کمیسیون را ترک کردند. با این وجود صبح دیروز و پس از جلسه غیرعلنی یکساعته، مجلس جلسه رسمی خود را آغاز کرد و منصور حقیقت‌پور گزارش کمیسیون برجام را در صحن علنی به مدت ۵۰ دقیقه قرائت کرد.

طرح دو فوریتی اجرای برجام

بلافاصله پس از قرائت گزارش کمیسیون برجام، طرح دو فوریتی «اقدام متناسب دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» که با امضای ۷۵ نماینده مجلس تقدیم هیات‌رئیسه شد در دستور کار بررسی مجلس قرار گرفت. شماری از نمایندگان منتقد معترض بودند که چرا این طرح با این سرعت و خارج از نوبت در دستور کار مجلس قرار گرفته، آنان همچنین معترض بودند که در این طرح توجهی به گزارش کمیسیون بررسی برجام نشده و از اساس فرصتی هم برای بررسی گزارش ارائه شده نبوده است، نکته‌ای که البته پاسخ موافقان طرح را در پی داشت.

در مجلس و پشت صحنه چه گذشت

از قبل هم مشخص بود که مساله مهمی چون برجام آن هم با وجود منتقدان پرهیاهو، بحث‌های داغ و پرتنشی را ایجاد کند. شاید برای کاهش همین تنش‌ها و در راستای هماهنگ‌سازی نهایی دو فراکسیون اصلی، لاریجانی جلسه یکساعته غیرعلنی را تدارک دید اما این ترفند هم افاقه نکرد. البته هنگام بحث پیرامون طرح دو فوریتی و در جدال کلامی میان رسایی و لاریجانی بخش‌هایی از محتوای مباحث جلسه غیر علنی نیز هویدا شد. پس از ارائه طرح دوفوریتی، علاء الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس که از او به عنوان طراح طرح دوفوریتی نام برده می‌شود گفت طرح ارائه شده با رایزنی چند روزه میان هر دو فراکسیون مجلس تهیه شده و در گزارش کمیسیون برجام هم به ارائه طرح دوفوریتی اشاره شده و با توجه به تایید شورای عالی امنیت ملی و طی روند قانونی در کشورهای مقابل، اکنون نوبت مجلس است که در این زمینه تصمیم‌گیری کند.

احمد توکلی نیز در موافقت با طرح مذکور سخن گفته و با اشاره به اینکه وی اولین نطق مخالف برجام در مجلس را داشته تاکید کرد که این طرح مورد موافقت هر دو فراکسیون است و اصلاح‌طلبان نیز با آن مخالف نیستند و در راستای جلوگیری از دودستگی باید به طرح رای موافق داد. علی لاریجانی رئیس مجلس نیز در موافقت با طرح ارائه شده گفت که به‌رغم برخی سخنان این طرح با توجه به گزارش کمیسیون بررسی برجام بوده که در آن بر ارائه طرح دو فوریتی تاکید شده است. وی همچنین گفت کمیته شش‌نفره از دو فراکسیون اصلی هر کدام سه‌نفر تشکیل و طی روزهای پنجشنبه و جمعه چند جلسه داشتند و در روز شنبه نیز با حضور وی مباحث جمع بندی شده است. وی تاخیر در بررسی برجام را نه به نفع کشور که ضرر برای آن دانست. حمید رسایی اما در مخالفت با طرح ارائه شده، با انتقاد از دولت که در قالب ارائه لایحه، برجام را به مجلس نفرستاده، ارائه طرح پیرامون برجام را دارای اشکال قانونی دانست. وی مدعی شد که مردم نمی‌دانند واقعیت برجام چیست.

رسایی گفت که دولت، طرح مجلس را همانگونه که لایحه نداد، اجرایی نخواهد کرد و تنها امضای مجلس پای طرحی می‌خورد که به نفع ملت و کشور نیست. عضو جبهه پایداری و از منتقدان دولت در مجلس، رای پیرامون طرح برجام را مشروع ندانست و مدعی شد که طرح مذکور به تایید فراکسیون اصولگرایان نرسیده و امضای حدادعادل، بذرپاش و زارعی پای آن نیست. رسایی طی تذکری به لاریجانی گفت که وی در جلسه غیرعلنی یکساعته در تایید طرح سخن گفته است و لاریجانی پاسخ داد که وی طرح را توضیح داده است. رسایی در ادامه تاکید کرد: توضیحات لاریجانی در راستای تایید نمایندگان بوده و وی اجازه ارائه طرح‌های دیگر را برخلاف عدالت و قانون نداده است. لاریجانی اما در واکنش به این سخنان رسایی گفت که چرا سخنانی می‌گوید که در جلسه مطرح نشده است.

وی تاکید کرد که رسایی و حسینیان نیز در جلسه غیرعلنی سخنان خود را مطرح کرده‌اند اما رسایی در ادامه این کشاکش لفظی با کمی عقب نشینی گفت: به‌رغم این صحبت‌ها اجازه توزیع و تکثیر طرح‌های دیگر را ندادید، و در ادامه تاکید کرد که سخنانی به دفتر رهبری منتسب شد که باید مورد رسیدگی قرار گیرد. لاریجانی در پاسخ گفت: ما چیزی را به رهبری منتسب نکردیم در این رابطه شما و مجلس باید تصمیم‌گیری کنید.رسایی مجدد خطاب به لاریجانی اظهار کرد: شما در جلسه غیرعلنی گفتید که از دفتر رهبری زنگ زدند که چرا زودتر تصمیم‌گیری نمی‌کنید و لاریجانی پاسخ داد: تماس از دفتر آقا بوده و حتی آیت‌ا... مکارم نیز نامه نوشتند و خودتان هم دیدید. همه منتظرند که شما تصمیم بگیرید. لاریجانی در نهایت اخطار رسایی در خصوص عدم ارائه لایحه دولت بر اساس اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی و اشکال به ارائه طرح مجلس در این زمینه را وارد ندانست.

در نهایت...

سخنان رئیس فراکسیون رهروان ولایت اما از پشت‌پرده خلف‌وعده فراکسیون اصولگرایان در خصوص ارائه طرح دوفوریتی نیز از نکات جالب توجه جلسه روز گذشته مجلس بود. کاظم جلالی گفت که جلسه فراکسیون رهروان با حضور لاریجانی تشکیل شده و در خصوص پیش‌نویس بحث شده و در راستای هماهنگی میان هر دو فراکسیون اصلی برای ارائه طرح مشترک با زاکانی تماس گرفته می‌شود و وی تاکید می‌کند که در خصوص پیش‌نویس مذاکراتی انجام شده و اعضای فراکسیون مقابل خواستار دیدار با لاریجانی هستند. در همین راستا لاریجانی در جلسه علنی مجلس حضور پیدا نکرده و ساعت 8:30 صبح همان روز در دفتر لاریجانی جلسه‌ای با حضور حداد عادل ، زاکانی، زارعی،‌بذرپاش، ‌دهقان، نقوی‌حسینی،‌ نبویان و جلالی تشکیل می‌شود.

در این جلسه لاریجانی تاکید می‌کند که اگر فراکسیون اصولگرایان معتقد به رد برجام هستند با آن‌ها همراه نیستیم که در این صورت این فراکسیون می‌تواند طرح رد بیاورد و ما نیز طرح جداگانه‌ای ارائه دهیم اگر هرکدام از این طرح‌ها رای بیاورد همان ملاک عمل قرار می‌گیرد. نبویان تنها نماینده‌ای بوده که در این جلسه از طرح رد برجام سخن گفته و از آنجا که دیگران مخالفت نمی‌کنند، کمیته ۳+۳ متشکل از نمایندگان هر دو فراکسیون تشکیل شده و در روزهای پنجشنبه و جمعه چندین جلسه هماهنگی برگزار می‌کنند. در نهایت روز شنبه نیز جلسه‌ای سه ساعته با حضور لاریجانی برای حل اختلافات تشکیل می‌شود اما در کمال تعجب و هنگامی که قرار می‌شود سه نماینده فراکسیون اصولگرایان یعنی زاکانی، بذرپاش و زارعی پای طرح را امضا کنند، آنان می‌گویند که پس از ارائه گزارش کمیسیون برجام، طرح مطرح شود.

نکته‌ای که مورد اعتراض توکلی به عنوان نماینده حاضر در برخی جلسات هم قرار می‌گیرد. این خلف وعده و عدم امضا در روز گذشته مورد اشاره رسایی هم قرار گرفته و او عدم امضای سه نماینده را دلیل بر مخالفت فراکسیون اصولگرایان عنوان کرد، نکته‌ای که با واکنش لاریجانی هم روبرو شد و او روند جلسات مشترک را تشریح کرد و حداد عادل نیز به عنوان رئیس فراکسیون با تکان دادن سرش آن را تایید کرد. اما در نهایت آنچه رقم خورد خلف وعده‌ای دیگر و تعویق بررسی طرح مهم برجام در مجلس بود که علت آن مشخص نیست.

پنج تن از اعضاي كميسيون ويژه بررسي برجام با صدور بيانيه‌اي متن گزارش قرائت شده برجام در جلسه علني دیروز مجلس را داراي جهت‌گيري سياسي و تنظيم شده بر اساس گفتماني دانستند كه از ابتدا مخالف برجام بودند. پنج تن از اعضاي كميسيون ويژه بررسي برجام با صدور بيانيه‌اي خطاب به ملت ايران متن گزارش برجام كه در جلسه علني دیروز مجلس شوراي اسلامي قرائت شد را گزارشي يكسونگر خواندند و تاكيد كردند: بيانيه قرائت شده منطبق بر منافع ملت نبوده وآثار بسيار مثبت برجام كه مي‌تواند راهگشاي بسياري از مشكلات جاري كشور باشد را ناديده گرفته است. خانه ملت نوشت؛متن كامل بيانيه علاءالدين بروجردي، منصور حقيقت پور، غلامرضا تاجگردون، مسعود پزشكيان و عباسعلي منصوري آراني از اعضاي كميسيون ويژه بررسي برجام به شرح زير است:

ملت شريف ايران- امروز گزارش بررسي برجام توسط كميسيون ويژه در صحن علني مجلس قرائت گرديد. وظيفه خود مي‌دانيم در جهت تنوير افكار عمومي و بيان واقعيت‌هاي موجود نكاتي چند كه طرح آن ضرورت دارد به استحضار رسانده شود. شاكله اعضاي كميسيون كه براساس توافق نسبي فراكسيون‌هاي سياسي مجلس شكل گرفت از ابتدا بيانگر ورود جريان يكسويه در شكل‌گيري، تنظيم گزارشات و مدعوين بود به نوعي كه بنا بر اصرار و اعمال رئيس محترم كميسيون به شكل پديده جديدي كه دون شأن مجلس بود گزارشات و نهايتا متن نهايي به اذعان رئيس محترم كميسيون خارج از مجلس تدوين گرديد. حسب مصوبه كميسيون مقرر گرديد كميسيون گزارشات كميته‌هاي پنج گانه تخصصي را استماع، بحث و نقطه نظرات اعضا را اعمال نمايد.

با وجود طرح گزارشات كميته‌ها كه نسخه‌اي از آن موجود است روايت نهايي تنظيم شده توسط رياست محترم كميسيون كه در جلسه نهايي تقديم صحن كميسيون گرديد خلاف جريان قبلي بوده و تنظيم شده براساس گفتمان کساني بود كه از ابتدا مخالف برجام بودند. متاسفانه به دليل سوگيري حاكم بر كميسيون به تذكرات دلسوزانه اعضا توجه نشد و گزارش يكسونگر كه خارج از كميسيون تدوين شده بود به رأي اعضاي حاضر در كميسيون (سه نفر از اعضا به دليل اعتراض جلسه را ترك كرده بودند) گذاشته شد كه نهايت با شش رأي مثبت و چهار رای منفي به تصويب رسيد.

ما امضا‌كنندگان زير اعتقاد داريم بيانيه قرائت شده منطبق بر منافع ملت نبوده وآثار بسيار مثبت برجام كه مي‌تواند راهگشاي بسياري از مشكلات جاري كشور باشد ناديده گرفته شده است. در جهت بيان واقعيت‌هاي برجام ضمن رد گزارش ارائه شده به پيوست گزارش آثار مثبت يا دستيافت‌هاي برجام را تقديم ملت شريف ايران مي‌نماييم و از عموم سياسيون و ملت ايران درخواست می‌نماييم حسب فرمايش مقام معظم رهبري كه برجام بايستي عامل وحدت جامعه شود عمل نمايند؛ علاءالدين بروجردي، منصور حقيقت پور، غلامرضا تاجگردون، مسعود پزشكيان و عباسعلي منصوري آراني. گفتني است امضا‌كنندگان اين بيانيه، در گزارشي 165 دستاورد جمهوري اسلامي ايران در برنامه جامع اقدام مشترك را مورد تاكيد قرار دادند.

گزارش 165 دستاورد برنامه جامع اقدام مشترک

متن گزارش آثار مثبت و دستيافت‌هاي جمهوري اسلامي ايران در برنامه جامع اقدام مشترك به شرح زير است: 165 دستاور جمهوري اسلامي ايران در برنامه جامع اقدام مشترك.

الف) كلان

بين‌المللي

1- براي نخستين بار در تاريخ معاصر، تمامي قدرت‌هاي به ظاهر درجه اول دنيا، با وجود تضادهاي داخلي خود، با يك كشور ديگر، كه از ديد آنها يك قدرت متوسط است، از موضع برابر به مذاكره مي‌نشينند. 2- براي نخستين بار در تاريخ معاصر و در پي يك چالش سنگين 12ساله آمريكا و جهان غرب تمامي سياست‌هاي تهديدي و تحريمي خود را شكست خورده اعلام كرده و به خواسته‌هاي ايران تن در مي‌دهند. 3- براي نخستين بار در تاريخ شوراي امنيت، شش قطعنامه الزام آور ذيل فصل هفتم منشور بدون حتي يك ساعت اجرا به صورت يك جا لغو مي‌شوند. 4- براي نخستين بار در تاريخ سازمان ملل متحد يك كشور تنها از طريق مذاكره خارجي ذيل فصل هفت منشور بدون جنگ و درگيري قرار می‌گیرد. 5- براي نخستين بار در تاريخ شوراي امنيت، اين شورا غني‌سازي توسط يكي از كشورهاي در حال توسعه عضو ملل متحد را رسما و صراحتا مورد پذيرش قرار مي‌دهد.

6- اما براي چندمين بار در تاريخ جمهوري اسلامي ايران اراده ملت بزرگ و دلاور ايران برخواست و اراده آمريكا و ساير قدرت‌هاي بزرگ جهاني غلبه مي‌نمايد. سياست جمهوري اسلامي ايران مبني بر «ادامه غني‌سازي و عدم تعليق حتي براي يك روز، آب سنگين براي راكتور اراك، و ادامه كار فردو» بر كرسي مي‌نشيند و سياست آمريکا و غرب مبني بر «غني‌سازي صفر، عدم وجود راكتور آب سنگين، و تعطيلي فردو» شكست مي‌خورد. 7- و بايد اضافه كرد شكست پروژه ايران هراسي و تهديد‌سازي از ايران در سطح بين‌المللي8- و شكست پروژه امنيتي‌سازي ايران و در نتيجه از بين رفتن زمينه تهديد و برخورد نظامي، 9- و ارتقاي تصوير جمهوري اسلامي در سطح بين‌المللي به عنوان يك قدرت تاثيرگذار و برخوردار از منطق و عقلانيت سياسي.

منطقه‌اي

10- براي نخستين بار ايجاد شكاف عميق بين آمريكا و رژيم صهيونيستي درباره ايران، شكاف بين اين دو حتي در مسائل غير مرتبط با ايران نيز پديده‌اي نادر به شمار مي‌رود. 11- براي نخستين بار چالش و تعارض علني و بي‌پرواي رئيس‌جمهور آمريكا و نخست وزير رژيم صهيونيستي به صورت علني، كه منجر به بي‌اعتبار شدن شخص نتانياهو حتي در بين صهيونيست‌ها گرديد. 12- شكست لابي صهيونيسم براي نخستين مرتبه در كنگره آمريكا؛ فقط گروه موسوم به ايپك بيش از 40 ميليون دلار براي رد توافق در كنگره آمريكا هزينه كرد. 13- تثبيت و تحكيم اقتدار منطقه‌اي جمهوري اسلامي به واسطه پذيرش و اذعان به توانايي‌هاي ايران توسط قدرت‌ها. 14- به رسميت شناخته شدن نقش و نفوذ منطقه‌اي ايران در پي مذاكرات موفقيت آميز هسته اي.

15- اثبات توانايي‌هاي سياسي و ديپلماتيك نظام جمهوري اسلامي براي حل بحران‌هاي عميق منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي بر اساس منافع ملي كشور. 16- خوشحالي و اميدواري و ايجاد اعتماد به نفس در دوستان و متحدان منطقه‌اي ايران. 17- باز شدن زمينه همكاري گسترده‌تر با شركاي سنتي ايران مثل روسيه، چين و هند به دليل برداشته شدن موانع ناشي از تحريم ها.

ملي

18- حفظ و تحكيم عزت و غرور ملي با به سرانجام رسيدن و تحقق شعار اصولي «انرژي هسته‌اي حق مسلم ماست». 19- از بين رفتن تحريم‌ها و هزينه‌هاي اقتصادي و مالي ناشي از آنها.20- ايجاد زمينه لازم براي تقويت توانايي‌ها و ظرفيت‌هاي اقتصادي و علمي جمهوري اسلامي در راستاي سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي.21- مشخص شدن ديپلماسي به عنوان يكي ديگر از ابزارهاي قدرت جمهوري اسلامي ايران، در كنار توانايي‌هاي سياسي، دفاعي و منطقه اي. 22- تقويت روحيه اعتماد به نفس و حس افتخار ملي. 23- تقويت انسجام و وحدت ملي و ارتقاي همبستگي عمومي به واسطه اثبات درستي مواضع هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران. 24- ارتقاي بلوغ سياسي و مداراي اجتماعي به واسطه رواج مباحثه فراگير ملي و فراهم شدن فضاي استثنائي براي بحث ملي بين موافقان و منتقدان در فضاي سازنده. 25- ايجاد زمينه لازم براي مقابله با فسادهاي اداري و مالي ناشي از تحريم‌ها و تقويت عدالت اجتماعي.

ب) برنامه هسته‌اي:

26- شوراي امنيت سازمان ملل متحد و قدرت‌هاي جهاني برنامه هسته‌اي صلح‌آميز جمهوري اسلامي ايران را به رسميت مي‌شناسند. 27- شوراي امنيت سازمان ملل متحد و قدرت‌هاي جهاني اعمال حقوق هسته‌اي ملت ايران به شمول غني‌سازي و آب سنگين را در چارچوب معاهدات بين‌المللي محترم مي‌شمارند. 28- برنامه هسته‌اي ايران كه با قلب حقايق و به ناحق به عنوان تهديدي براي صلح و امنيت بين‌المللي معرفي شده بود اكنون به موضوعي براي همكاري بين‌المللي با ساير كشورها در قالب استانداردهاي بين‌المللي تبديل مي‌گردد.

29- ايران به عنوان يك قدرت داراي فناوري هسته‌اي و برخوردار از برنامه هسته‌اي صلح‌آميز از جمله چرخه كامل سوخت و غني‌سازي، توسط سازمان ملل متحد مورد شناسايي قرار مي‌گيرد. 30- با صدور قطعنامه جديد ذيل ماده 25 منشور ملل متحد برنامه هسته‌اي ايران در كليت خود از ذيل فصل هفت منشور خارج و تحول ماهوي در نحوه برخورد شوراي امنيت با برنامه هسته‌اي ايران ايجاد گرديد. 31- زير ساخت هسته‌اي ايران حفظ خواهد شد. همه تاسيسات و مراكز هسته‌اي ايران به كار خود ادامه خواهند داد، بر خلاف خواسته‌هاي اوليه طرف مقابل هيچ كدام نه برچيده مي‌شوند نه تعطيل.

32- فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه برنامه هسته‌اي ايران در تمامي حوزه‌ها از جمله غني‌سازي بدون محدوديت و بر اساس نيازهاي كشور و برنامه‌هاي سازمان انرژي اتمي ادامه خواهد يافت. 33- ايران به عنوان يك توليد‌كننده محصولات هسته‌اي به‌ويژه دو محصول راهبردي «اورانيوم غني شده» و «آب سنگين» وارد بازارهاي جهاني خواهد شد و تحريم‌ها و محدوديت‌ها عليه صادرات و واردات مواد هسته‌اي كه بعضا 35 سال در جريان بود، بي‌تاثير مي‌گردد. 34- در حوزه انرژي صلح‌آميز هسته‌اي راكتورهاي تحقيقاتي و طيف وسيعي از پيشرفته‌ترين حوزه‌هاي صنعت هسته‌اي ايجاد مي‌گردد.

ج) غني‌سازي

35- سياست جلوگيري از غني‌سازي ايران شكست خورده و برنامه غني‌سازي ايران بدون يك روز توقف يا تعليق ادامه مي‌يابد. 36- هيچ سانتريفيوژي از بين نخواهد رفت و تمامي سانتريفيوژهاي اضافي براي استفاده در مراحل بعدي به‌طور سالم در مكان امن و حفاظت شده در نطنز انباز خواهند شد. 37- جمهوري اسلامي ايران بر اساس يك طرح مدون و دقيق علمي و فني در هشت‌سال نخست برنامه جامع اقدام مشترك با پذيرش برخي محدوديت‌ها تمام پايه‌هاي علمي و كاربردي لازم را براي حركت به سمت غني‌سازي صنعتي و تجاري با بهره وري ايجاد خواهد كرد. 38- پس از طي دوره هشت‌ساله محدوديت، ظرفيت غني‌سازي ايران بر اساس برنامه‌ريزي‌هاي سازمان انرژي اتمي براي تكميل، توليد و راه‌اندازي سانتريفيوژهاي پيشرفته توسعه خواهد يافت.

39- برنامه هسته‌اي بلندمدت كشورمان با چشم‌انداز واقع بينانه براي حصول به غني‌سازي صنعتي به گونه‌اي كه در يك فاصله 15 ساله قادر به تامين سوخت حداقل 5 نيروگاه هسته‌اي باشد تدوين خواهد شد. 40- اين برنامه كه نمايانگر اهداف مراحل اجرايي و جدول زماني براي رسيدن به اين اهداف است در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ثبت خواهد شد. 41- يك برنامه تحقيق و توسعه پيشرفته، جهت‌گيري برنامه هسته‌اي ايران به سمت اهداف اعلام شده را تضمين خواهد نمود. 42- كار تحقيق و توسعه بر روي كليه سانتريفيوژ كليدي و پيشرفته ايران از جمله IR4- IR5-IR6-IR8 ادامه مي‌يابد. 43- سانتريفيوژ‌هاي پيشرفته IR6ايران با ظرفيت 10 برابر سانتريفيوژهاي كنوني از ابتداي اجراي توافق در يك شيب معقول علمي در زنجيره‌هاي مياني تحقيق و توسعه تكميل و از سال هشتم به توليد تدريجي خواهد رسید.

44- سانتريفيوژ‌هاي پيشرفته IR8ايران با ظرفيت اسمي حداقل 20 برابر سانتريفيوژهای كنوني كه در دو سال اخير طراحي شده‌اند، در كمتر از يك سال از اجراي توافق وارد مرحله آزمايشات فني با گاز مي‌شوند و مراحل تحقيق و توسعه آنها در زنجيره‌هاي مياني بر اساس دقيق‌ترين استاندارهاي كاربردي تكميل شده و از سال هشتم وارد مرحله توليد تدريجي خواهند شد. 45- ظرفيت غني‌سازي ايران در حد 6104 ماشين سانتريفيوژ IR1براي مدت 10 سال بوده و سپس در فاصله حداكثر 5 سال به ظرفيت صنعتي طراحي شده خواهد رسدي. از اين تعداد 5060 ماشين در نطنز به غني‌سازي مي‌پردازند. 46- سانتريفيوژ‌هاي مازاد در انبارهاي زيرزمين نگهداري شده و براي جايگزيني سانتريفيوژهاي از رده خارج شده مورد استفاده قرار خواهد گرفت. 47- به غير از 300 كيلو مواد غني شده كه به عنوان ذخيره نگهداري خواهد شد مازاد توليد براي 15 سال حسب تشخيص ايران.

الف- در قبال دريافت معادل اورانيوم طبيعي در بازارهاي بين‌المللي به فروش خواهد رسيد يا

ب- به مجتمع سوخت واجد استانداردهاي بين‌المللي تبديل خواهد شد يا

ج- به اورانيوم طبيعي رقيق تبدیل خواهد شد.

48- ايران به عنوان صادر‌كننده اورانيوم غني شده مورد شناسايي قرار گرفته و وارد بازارهاي بين‌المللي اين كالاي استراتژي خواهد شد. 49- كشورهاي 1+5 ايران را در دستيابي به فناوري پيشرفته براي رسیدن به استانداردهاي جهاني سوخت كمك خواهند كرد. 50- ايران به تدريج به توليد‌كننده سوخت هسته‌اي تبديل مي‌گردد. مجتمع‌هاي سوخت توليد شده در ايران از شمول 300كيلو‌گرم ذخيره خارج هستند. 51- ايران سطح غني‌سازي خود را در حد 67/3 درصدكه مناسب براي سوخت راكتورهاي هسته‌اي قدرتي و تحقيقاتي است تا 15 سال حفظ خواهد كرد و پس از آن با توجه به نيازهاي روز خود تصميم خواهد گرفت.

52- سوخت مورد نياز راكتور تحقيقاتي تهران از ذخاير اكسيد 20 درصد موجود در ايران تامين خواهد شد و در صورت اتمام اين ذخاير با تعهد كشورهاي 1+5 سوخت مزبور يا اكسيد اورانيوم 20 درصد از بازارهاي بين‌المللي تامين خواهد شد. 53- تاسيسات نطنز با داشتن ظرفيت لازم براي نيازهاي غني‌سازي صنعتي ايران متناسب با توسعه سهم برق هسته‌اي در سبد انرژي كشور در افق 15 سال آينده تمامي نيازهاي غني‌سازي ايران را تامين خواهد كرد.

اراك

54- راكتور آب سنگين اراك كماكان ماهيت آب سنگين خود را حفظ خواهد كرد و خواسته‌هاي اوليه براي برچيده شدن يا تبدیل آن به راكتور آب سبك به كنار گذاشته شده‌اند. 55- اين راكتور مدرن‌سازي شده و در قالب يك مشاركت بين‌المللي با همكاري صاحبان پيشرفته‌ترين و امن‌ترين فناوري‌هاي روز جهاني قابليت‌هاي بيشتر و آزمايشگاه‌ها و تاسيسات جديد به آن اضافه خواهد شد.56- با باز طراحي قلب اين راكتور قابليت‌هاي جديد شامل تست سوخت، تست مواد ساختاري، توليد انواع رادياتورها و راديو ايزوتوپ‌هايي كه مستلزم شارنوترونيك بسيار بالا هستند به قابليت‌هاي اين راكتور اضافه خواهد شد.

57- طراحي جديد ضمنا باعث خواهد شد تا مواد راديو اكتيو با قابليت استفاده در مصارف غير صلح‌آميز در سوخت مصرف شده به مقدار قابل ملاحظه‌اي كاهش يابد. 58- كشورهاي 1+5 براي توليد سوخت راكتور مدرن اراك مطابق با آخرين استاندارهاي بين‌المللي با ايران از طريق انتقال تكنولوژي همكاري خواهند كرد. 59- قلب جديد راكتور با طراحي دانشمندان ايراني و در قالب يك همكاري بين‌المللي كه تحت مديريت ايران خواهد بود ساخته خواهد شد. 60- با توجه به معضلات زيست محيطي و هزينه بالاي نگهداري سوخت مصرف شده راكتور آب سنگين اراك به خارج از كشور فرستاده خواهد شد. 61- كارخانه توليد آب سنگين در اراك به كار خود ادامه خواهد داد.

62- توليدات مازاد بر نياز اين كارخانه به بازارهاي جهاني و به قيمت‌هاي جهاني عرضه خواهد كرد. بدين‌ترتيب ايران به عنوان يكي از معدود توليد‌كنندگان آب سنگين در جهان وارد بازارهاي بين‌المللي مي‌شود. 63- در حوزه بازفراوري ايران به جداسازي راديوايزوتوپ‌هاي صنعتي و پزشكي از نمونه‌هاي تابش ديدن اورانيوم غني شده ادامه خواهد داد. 64- ضمن حفظ راكتور آب سنگين اراك طي 15سال آتي ايران راكتور‌هاي تحقيقاتي مدرن ديگري بر پايه آب سبك خواهد داشت.

فردو

65- ارزش و ظرفيت راهبردي تاسيسات فردو به عنوان تضميني براي صيانت از ساير تاسيسات هسته‌اي كشور به‌طور كامل حفظ خواهد شد. 66- در عين حال فردو همچنان به عنوان يك تاسيسات هسته‌اي باقي خواهد ماند. 67- اين تاسيسات تحت عنوان مركز هسته‌اي فيزيك و فناوري به امور تحقيق و توسعه هسته‌اي در حوزه‌هاي مختلف و نيز توليد ايزوتوپ‌هاي پايدار براي مصارف پركابرد صنعتي و پزشكي (راديو داروها) خواهد پرداخت. 68- تعداد 1044 دستگاه سانتريفيوژ IR1با تمامي زيرساخت‌هاي ضروري در فردو حفظ مي‌شود كه دو زنجيره آن به صورت روشن و در حال چرخش خواهند بود. 69- سانتريفيوژ‌هاي مازاد براي جايگزيني سانتريفيوژ‌هاي از رده خارج شده در مكان امن و حفاظت شده در نطنز نگهداري خواهد شد. 70- همكاري دو جانبه با كشور روسيه براي توليد ايزوتوپ‌هاي پايدار از طريق سانتريفيوژ كه يك فناوري جديد در كشور خواهد بود در فردو صورت مي‌گيرد.

و) همكاري‌هاي صلح‌آميز بين‌المللي

71- كشورهاي عضو 1+5 در پروژه‌هاي فناوري صلح‌آميز هسته‌اي در ايران كه از جمله شامل موارد زير مي‌شود مشاركت خواهند كرد. 72- ساير كشورها علاقه‌مند نيز امكان مشاركت در اين پروژه‌ها را دارند. 73- قطع نامه شوراي امنيت همكاري كشورها با ايران در اين حوزه را تشويق و ترغيب كرده است. 74- نيروگاه هسته‌اي قدرتي ايمن همراه با فناوري‌هاي مربوطه. 75- راكتورهاي تحقيقاتي مدرن همراه با فناوري‌هاي مربوطه. 76- مدرن‌سازي راكتور آب سنگين اراك. 77- توليد سوخت هسته‌اي از جمله سوخت‌هاي مدرن.

78- تحقيق و توسعه روي فناوري‌هاي پيشرفته هسته‌اي همچون گداخت هسته‌اي انواع شتاب‌دهنده‌ها، فيزيك پلاسما. 79- پزشكي هسته‌اي و راديو داروها از جمله شامل تاسيس مركز منطقه‌اي فوق مدرن پزشكي هسته‌اي فناوري ليزر براي كاربردهاي پزشكي و... . 80- توسعه نيروي انساني.

81- نظام ايمني هسته اي. 82- پادمان و امنيت هسته اي.83- مديريت پسماند‌هاي حاصل از فعاليت‌هاي هسته اي. 84- حفاظت از محيط زيست. 85- ساير پروژه‌هاي متصور در حوزه فناوري صلح‌آميز هسته اي.

ز) شفاف‌سازي

86- اجراي پروتكل الحاقي توسط ايران به صورت داوطلبانه خواهد بود و تنها در صورت ايفاي تعهدات طرف مقابل در مراحل بعدي آن را براي تصويب به مجلس محترم شوراي اسلامي تسليم خواهد كرد. 87- ايران مطابق با قوانين خود و وفق مفاد موافقتنامه جامع پادمان، تسهيلات بيشتري براي كار آژانس قائل خواهد شد ولي آژانس اجازه استفاده از دوربين‌هاي آنلاين يا هر ابزاري كه مستلزم انتقال آنلاين اطلاعات تاسيسات هسته‌اي ايران به خارج از كشور باشد را به هيچ‌وجه نخواهد داشت. 88- دسترسي آژانس به مراكز اعلام نشده تنها به صورت مديريت شده و پس از طي روند طولاني مندرج در برجام تامين خواهد شد و مبتني بر احترام به حاكميت و رعايت ملاحظات حفظ اسرار نظامي و امنيتي كشور خواهد بود.

89- هرگونه اختلاف نظر احتمالي بين ايران و آژانس به جاي آنكه به شوراي حكام آژانس ارجاع داده شود در يك بازه زماني منطقي از طريق كميسيون مشترك متشكل از ايران و اعضاي 1+5 حل و فصل خواهد شد. 90- نه به آژانس و نه به هيچ فرد و نهاد ديگري اجازه اقدامات خارج از رويه‌هاي معمول، قوانين و مقررات پروتكل‌هاي بين‌المللي و بازرسي از مراكز نظامي ايران داده نخواهد شد. 91- نه به آژانس و نه به هيچ فرد و نهاد ديگري اجازه كوچك‌ترين دسترسي يا نظارت به مراكز موشكي يا سيستم‌هاي موشكي ايران داده نشده و نخواهد شد. 92- ابهام‌هاي مطروحه نسبت به گذشته برنامه هسته‌اي صلح‌آميز ايران، در يك چارچوب محدود و مورد توافق با آژانس حداكثر تا پايان سال 2015 ميلادي حل و فصل خواهد شد.

ح)

93- كليه قطعنامه‌هاي تحريمي ناعادلانه شوراي امنيت ملل متحد (1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929، 2224) كه ايران را تحت ماده 41 فصل هفت منشور قرار داده بودند، از طريق صدور يك قطعنامه جديد به يك‌باره لغو گرديدند. 94- قطعنامه جديد «برنامه جامع اقدام مشترك» را مورد تاييد قرار داده و نوعي الزام حقوقي بين‌المللي براي آن ايجاد كرده است. 95- شوراي امنيت صراحتا اعلام نمود كه رويكرد خود را نسبت به موضوع هسته‌اي ايران به‌طور اساسي تغيير داده و برداشت گذشته از اين برنامه به عنوان «تهديد عليه صلح و امنيت بين‌المللي» را كنار گذاشته است. 96- كليه تحريم‌هاي اقتصادي و مالي تحميل شده عليه كشورمان در قطعنامه‌هاي گذشته به‌طور كامل لغو گرديد.

97- مبنا و مستمسك اصلي تحريم‌هاي بين‌المللي و يكجانبه عليه ايران يعني درخواست براي تعليق غني‌سازي، برچيده شدن سايت فردو، تعطيلي سايت اراك، توقف برنامه آب سنگين و تمامي فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه غني‌سازي كه به موجب قطعنامه‌هاي قبلي ممنوع شده بود، به‌طور كامل از سوي شوراي امنيت ملغي شده است. 98- مجوز‌هاي گسترده‌اي در قالب قطعنامه‌هاي تحريمي شوراي امنيت براي اعمال تحريم‌ها و اقدامات محدود‌كننده يكجانبه به كشورها داده شده بود، كاملا به كنار نهاد شده است. 99- ممنوعيت صادرات اقلام دومنظوره به موارد مربوط به تامين، فروش و انتقال مواد و فناوري‌هاي هسته‌اي حساس به ايران برداشته شده و امكان خريد قانوني اقلام و نيازهاي صنعت هسته‌اي كشور كه قبلا به دليل تلقي شوراي امنيت از برنامه هسته‌اي ايران به عنوان يك نگراني اشاعه‌اي ممنوع شده بود، از طريق كميسيون مشترك فراهم و تسهيل خواهد شد.

100- تحريم تسليحاتي ايران لغو و با برخي محدوديت‌ها جايگزين خواهد شد به نحوي كه امكان واردات يا صادرات اقلام دفاعي به صورت موردي فراهم خواهد گرديد. اين محدوديت‌ها نيز بعد از پنج‌سال به طول كامل لغو خواهد شد. جمهوري اسلامي ايران صراحتا اعلام كرده است كه به سياست هميشگي خود درباره اتخاذ اقدامات لازم جهت حفظ صلح و امنيت در منطقه ازجمله در مقابله با تروريسم ادامه خواهد داد. 101- توسعه برنامه دفاعي موشكي كشور كه قبلا در قالب ماده 41 از فصل هفتم منشور به شكل الزام آور منع شده بود، به شكل يك محدوديت غيرالزام آور و صرفا در رابطه با موشكهاي طراحي شده براي حمل كلاهك‌هاي هسته‌اي كه جمهوري اسلامي ايران هيچگاه به دنبال آن نبوده و نخواهد بود، در يك بازه زماني معين تعديل خواهد گرديد، جمهوري اسلامي ايران اعلام كرده است كه به سياست هميشگي خود درباره تحريم تسليحاتي ادامه خواهد داد.

102- افراد و نهادهايي كه به بهانه ارتباط با برنامه هسته‌اي ايران مورد تحريم قرار گرفته‌اند از فهرست تحريمي خارج خواهند شد. 103- تحريم تحصيل دانشجويان ايراني در رشته‌هاي مرتبط با انرژي هسته‌اي به‌طور كامل لغو گرديد. 104-‌سازو كاري براي حل اختلافات پيش آمده و تشخيص عدم پايبندي عمده برجام توسط هريك از طرف‌ها و تبعات ناشي از آن، ايجاد شده است به گونه‌اي كه ايران و 1+5 به صورت برابر امكان بازگشت به شرايط پيش از برجام را در صورت عدم اصلاح موارد عدم پايبندي خواهند داشت. 105- بين مفاد قطعنامه جديد و مفاد برجام به صورت روشن تمايز وجود دارد و نقض قطعنامه به معناي نقض برجام (كه تبعات خود را دارد) نخواهد بود.

106- به‌طور بي‌سابقه‌اي شوراي امنيت موضع قاطعانه جمهوري اسلامي ايران مبني بر اينكه درصورت اعمال مجدد تحريم‌هاي شوراي امنيت، اقدامات داوطلبانه خود را كلا يا جزئا متوقف خواهد نمود، به رسميت شناخته و در قطعنامه صراحتا آورده است. 107- قطعنامه جديد داراي يك نقشه راه است كه به صورت بي‌سابقه‌اي در قطعنامه‌هاي شوراي امنيت، لغو خود را نيز پيش بيني نموده و صراحتا آورده است كه مفاد اين قطعنامه پس از ده سال لغو خواهد شد. 108- و بالاخره در يك اقدام نادر در قطعنامه‌هاي شوراي امنيت قدرت‌هاي بزرگ در قطعنامه جديد خود بخشي از موضوع قطعنامه شده و براي خود تعهد ايجاد كرده‌اند.

ط) تحريم‌هاي يك جانبه آمريكا و اتحاديه اروپايي:

كليات

109- فروريختن شاكله و ساختار تحريم‌هاي آمريكا و اتحاديه اروپايي با از بين رفتن پايه مشروعيت آنها (قطعنامه‌هاي تحريمي و فصل هفتي شوراي امنيت) و شكسته شدن فضاي رواني بين‌المللي كه عليه ايران ايجاد كرده بودند. 110- تمامي تحريم‌هاي اقتصادي و مالي در حوزه‌هاي بانكي، مالي، نفتي، گازي، پتروشيمي، تجاري، بيمه، حمل و نقل وضع شده توسط اتحاديه اروپايي و آمريكا كه به بهانه برنامه هسته‌اي ايران وضع شده است، در ابتداي اجراي توافق به‌طور يك جا لغو مي‌شوند. 111- ممنوعيت يا محدوديت همكاري‌هاي اقتصادي با ايران در تمامي عرصه‌ها ازجمله سرمايه‌گذاري در صنايع نفت و گاز و پتروشيمي، و ساير زمينه‌ها مرتفع خواهد شد. 112- ده‌ها ميليارد دلار از درآمدهاي ايران كه طي چند سال گذشته به دليل تحريم‌هاي ظالمانه در خارج از كشور مسدود شده است آزاد خواهد شد.

113- بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران، كشتيراني جمهوري اسلامي، شركت ملي نفت ايران، شركت ملي نفت كش و شركت‌هاي تابعه، ايران اير و بسياري از ديگر نهادها، بانك‌ها موسسات كشورمان (در مجموع حدود 800 شخص حقيقي و حقوقي) از شمول تحريم‌ها خارج مي‌شوند. 114- دسترسي بيشتر ايران به حوزه‌هاي تجاري،مالي و انرژي تسهيل خواهد شد. 115- براي نخستين بار پس از سه دهه تحريم غيرعادلانه، ممنوعيت خريد هواپيماي مسافربري مرتفع و امكان بازسازي ناوگان هوايي كشور و ارتقاي ايمني پروازها فراهم خواهد گشت. 116- ايالات متحده و اتحاديه اروپايي تعهد داده‌اند از اعمال مجدد تحريم‌هاي لغو شده، كه به منزله نقض تعهدات آنها در برجام تلقي خواهد شد، خودداري نمايند.

بخش بانكي، مالي و بيمه

117- كليه اموال و وجوه متعلق به دولت ايران، بانك مركزي و ساير اشخاص حقيقي و حقوقي كه نزد موسسات مالي خارجي مسدود گرديده، بدون هيچ قيد و شرطي مي‌تواند مورد استفاده صاحبان اين اموال و وجوه قرار گيرد. 118- رفع تحريم از انتشار و فروش اوراق قرضه. 119- رفع تحريم از انتشار و فروش اوراق قرضه‌اي كه با ضمانت دولت ايران صادر گرديده است.

120- رفع تحريم از دريافت وام‌هاي خارجي از موسسات بين‌المللي از قبيل بانك جهاني يا ساير بانك‌هاي خصوصي. 121- رفع تحريم از تهاتر معاملات دلاري از طريق بانك‌هاي غيرآمريكايي. 122- رفع تحريم از دريافت ضمانت‌هاي صادراتي از موسسات مربوطه. 123- امكان ايجاد روابط كارگزاري براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني.124- امكان استفاده از خدمات پيام رساني شامل سوئيفت براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني. 125- امكان تاسيس نمايندگي، شعبه يا شركت‌هاي تابعه براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني. 126- امكان افتتاح اعتبارات اسناد و بروات اسنادي و صدور ضمانتنامه‌هاي بانكي براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني.

127- امكان سرمايه‌گذاري در سهام موسسات مالي و بانكي خارجي و ايجاد مشاركت با آنها براي بانك‌ها و موسسات ايراني. 128- امكان فروش و واگذاري سهام به موسسات مالي و بانك‌هاي خارجي باتوجه به قوانين داخلي براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني. 129- امكان نقل و انتقال ارز به داخل و خارج كشور يا به حساب خود بانك براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني.130- امكان خريد و فروش اوراق قرضه بين‌المللي يا ساير اوراق تجاري بين‌المللي به حساب خود يا به حساب مشتريان بانك‌ها براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني.131- امكان دريافت وام‌ها و تسهيلات اعتباري خارجي براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني.

132- امكان انجام ساير عمليات مالي و بانكي و عمليات مرتبط بانكي با هريك از موارد فوق براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني.

ب- معاملات بيمه‌اي

133- امكان انعقاد قراردادهاي بيمه و بيمه‌هاي اتكايي به حساب خود يا به حساب مشتريان خود براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني. 134- امكان فروش و واگذاري سهام خود به موسسات بين‌المللي بيمه‌اي باتوجه به قوانين داخلي براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني. 135- امكان سرمايه‌گذاري در سهام موسسات بين‌المللي بيمه‌اي و ايجاد مشاركت با انها براي بانك‌ها و موسسات مالي ايراني. 136- امكان ساير عمليات بيمه‌اي مرتبط با هريك از موارد فوق.

ج- بخش نفت، گاز و پتروشيمي

137- رفع تحريم از فروش، صادرات، سوآپ و حمل نفت خارج، محصولات نفت، گاز طبيعي و محصولات پتروشيمي. 138- رفع تحريم از خريد، تامين و حمل تجهيزات عمده و كليدي، تكنولوژي، كمك‌هاي فني، آموزش مورد نياز بخش نفت، گاز و پتروشيمي شامل اكتشاف، توليد و پالايش نفت و گاز طبيعي يا مايع. 139- رفع تحريم از دريافت وام و تسهيلات اعتباري جهت تامين وجوه مورد نياز اين بخش. 140- رفع تحريم از سرمايه‌گذاري و مشاركت توسط افراد و اشخاص حقوقي ايراني در صنايع نفت، گاز و پتروشيمي.

د- بخش كشتيراني، كشتي‌سازي و حمل و نقل دريايي

141- رفع تحريم از خريد يا فروش كشتي و ساير وسايل حمل و نقل دريايي. 142- رفع تحريم از خريد و فروش لوازم يدكي و تجهيزات كشتي‌ها و ساير وسايل حمل و نقل دريايي. 143- رفع تحريم از خريد و فروش، حمل تجهيزات كليدي و فناوري براي تعمير و نگهداري، طراحي و ساخت كشتي و ساير وسايل حمل و نقل دريايي. 144- رفع تحريم از تعمير و نگهداري يا بازسازي كشتي و ساير وسايل حمل و نقل دريايي. 145- رفع تحريم هرگونه عمليات مربوط به طراحي و ساخت كشتي‌هاي باري يا تانكرهاي نفتي.

146- رفع تحريم از تامين كشتي جهت ذخيره‌سازي يا انتقال نفت خام، مشتقات نفتي، گاز يا مشتقات آن، و محصولات پتروشيمي. 147- رفع تحريم از ارائه كليه خدمات مرتبط با ثبت پرچم، تعيين وضعيت (CLASSIFIVATION)، تعيين مشخصات فني، ثبت و شماره شناسايي در رابطه با تانكرهاي نفتي و كشتي‌هاي باري. 148- رفع تحريم از ارائه خدمات سوخت رساني، تداركات يا هرگونه خدمات بندري ديگر مربوط به كشتي‌هاي تحت مالكيت يا تجاري كه حامل كالاهاي غيرتحريمي هستند. 149- توقف كليه عمليات مربوط به بازرسي، توقيف يا انهدام كالاهاي غيرتحريمي.

ه- تجارت طلا، فلزات گرانبها

150- رفع تحريم از تجارت طلا و فلزات گرانبها.151- رفع تحريم از ساير خدمات از قبيل حمل و نقل، خدمات امنيتي و غيره. 152- رفع تحريم از دريافت تسهيلات جهت انجام معاملات مربوطه.

و- فلزات

153- رفع تحريم از تجارت (واردات و صادرات)، و حمل و نقل كليه فلزات ازجمله گرافيت و فلزات خام يا نيمه ساخته.

ز- نرم‌افزار

154- رفع تحريم از تجارت (واردات و صادرات) مستقيم يا غيرمستقيم نرم‌افزار و به روز رساني نرم افزارهاي يكپارچه‌سازي فرايند‌هاي صنعتي.

ح- آزادسازي منابع مالي و دارايي‌هاي اشخاص تحريم شده ايراني

155- حدود 1200 شخص حقيقي و حقوقي ايراني كه به بهانه همكاري يا ارتباط با برنامه هسته‌اي ايران توسط شوراي امنيت، آمريكا يا اتحاديه اروپايي تحت تحريم قرار گرفته‌اند، در دو مرحله از فهرست‌هاي مربوطه خارج و منابع مالي و دارايي‌هاي آنها آزاد خواهند شد. 156- مرحله اول در روز اجراي برجام است و شامل بيش از 800 شخص حقيقي و حقوقي مي‌شود.

و- تحريم‌هاي لغو شده غيرمرتبط با برنامه هسته‌اي

رفع تحريم هواپيمايي

157- امكان نوسازي ناوگان هوايي ايران با لغو ممنوعيت خريد و اجاره هواپيماهاي مسافربري از طريق صدور مجوزهاي لازم توسط آمريكا.

158- امكان خريداري هواپيماهاي مسافري آمريكايي و اروپايي. 159- ارتقاي ايمني و كارآمدي صنعت هوانوردي كشور.

رفع ممنوعيت همكاري شركت‌هاي وابسته آمريكايي با ايران

160- شركت‌هاي خارجي تابعه شركت‌هاي آمريكايي براساس مجوز كلي صادره از سوي دولت آمريكا مجاز به همكاري با ايران در زمينه‌هاي مختلف اقتصادي خواهند شد.

صادرات ايران به آمريكا

161- صادرات فرش از ايران به آمريكا، به عنوان يكي از بزرگ‌ترين بازرهاي فرش ايران، امكانپذير خواهد شد. 162- صادرات اقلام غذايي از ايران به آمريكا امكانپذير مي‌شود كه به‌ويژه براي بعضي از اقلام صادراتي ايران مثل پسته بازار بزرگي به شمار مي‌رود. 163- علاوه بر اين، آمريكا كليه تحريم‌هايي كه در سطوح ايالتي مانع از ايفاي تعهدات آمريكا در رفع تحريم‌ها شود را به نحو مقتضي رفع نمايد.

ي) هم‌زماني و تناظر اقدامات متقابل ايران و گروه 1+ 5

164- ابتدا شوراي امنيت اقدام به صدور قطعنامه جديد براي تاييد برجام و لغو قطعنامه‌هاي قبلي مي‌نمايد. سپس اتحاديه اروپايي و آمريكا تصميمات توافق شده براي لغو تحريم‌هاي مالي و اقتصادي مرتبط با هسته‌اي را اتخاذ خواهند نمود، سپس ايران اقدامات لازم براي اجراي تعهدات خود وفق برجام را آغاز مي‌نمايد. 165- اتحاديه اروپايي و آمريكا تمهيدات لازم براي اجرايي كردن تعهدات خود و تدوين دستورالعمل‌ها و آيين‌نامه‌هاي اجرايي لازم و توجيه مراجع ذي‌ربط دولتي و موسسات و بنگاه‌هاي اقتصادي را با مشورت ايران اتخاذ خواهند نمود.

http://armandaily.ir/?News_Id=129999

ش.د9402735