(روزنامه آرمان – 1394/10/07 – شماره 2936 – صفحه 7)
* با پايان يافتن مهلت ثبت نام انتخابات مجلس، گمانه‌زني‌ها درباره نتيجه رقابت بين دو جريان سياسي اصلي كشور در حال فزوني گرفتن است. تحليل شما در اين خصوص چيست؟ آيا به موفقيت اصلاح‌طلبان خوشبين هستيد؟
** به نظر مي‌رسد كه زمينه حضور اصلاح‌طلبان نسبت به دو سه دوره قبل بهتر و آماده‌تر باشد. به اين دليل كه آنان توانستند دولت كارآمدي را با حمايت‌هايشان بر سر كار آورند. البته حمايت‌هاي آيت‌ا... هاشمي‌رفسنجاني نيز انکارناپذیر است. اما در نهايت امر اين مردم بودند كه با اطمينان به نظر نيروها و اشخاص مرجع خود و با راي به آقاي روحاني، پيروزي سال ۹۲ را رقم زدند. تصور من اين است كه به اين علت كه مردم عملكرد قابل قبولي از دولت يازدهم ديده‌اند و نماي كلي اين است كه دولت توانسته است در عرصه سياست خارجي كه ما در سال‌هاي اخير دچار مشكل بوديم، توفيقاتي را با تصويب برجام و رفع تحريم‌ها كسب كند، همين امر سبب شده است كه به نيروهاي حامي دولت اقبال خوبي داشته باشند.
نكته ديگر اين است كه مردم شاهد بودند كه در دو دوره دولت گذشته چه صدماتي به كشور وارد شد. در واقع نقدي كه اصلاح‌طلبان به دولت‌هاي احمدي‌نژاد داشتند و مي‌گفتند كه او باعث شد آسیب‌هایی به کشور وارد شود، درست از آب درآمد. عملكرد نامناسب دولت‌هاي نهم و دهم باعث شده است كه مردم ديگر علاقه‌اي به كساني كه نزديكي‌هايي با آن جريان دارند، نداشته باشند.
البته اين به معناي آن نيست كه اصولگرايان اصلا راي ندارند. اما قطعا نسبت به مجلس فعلي از نمايندگان كمتري در مجلس آينده برخوردار خواهند بود. پيش بيني من اين است كه به دليل توفيقات دولت روحاني و نيز عملكرد نامطلوب احمدي‌نژاد كه خاستگاهش اصولگرايي بود و اصولگرايان حامي او به شمار مي‌رفتند، درصد توفيق آنها در انتخابات پايين خواهد بود. اين نكته را مي‌توان از اظهارنظرهاي توام با عصبانيت آنان نيز دريافت. شايد يكي از دلايلي كه قصد دارند به هر نحوي كه شده است به اجماع برسند و از ارائه دو ليست انتخاباتي پرهيز كنند، اين است كه به هر طريقي كه شده دامنه شكست‌شان را محدود كنند.
* شما پس از ثبت نام در انتخابات گفتيد كه احمدي‌نژاد باعث مي‌شود كه مجلس آينده از دست اصولگرايان خارج شود. اين سخن ناظر به چه واقعيات و تحليلي است؟
** به نظر من دوره احمدي‌نژاد در كشور تمام شده است. سخن من ناظر به ثبت نام نيروهاي نزديك به احمدي‌نژاد بود. اينكه اصولگرايان مي‌خواهند با احمدي‌نژادي‌ها ائتلاف كنند به نفعشان نخواهد بود. البته ائتلاف اصولگرايان به همين راحتي هم عملي نخواهد شد و آنها دچار مشكلات فراوانی هستند. همين حالا شاهديم كه آقاي لاريجاني از شركت در ائتلاف اصولگرايان سر باز زده و مي‌گويد به شكل مستقل در انتخابات شركت مي‌كند.
از طرف ديگر ما با جريان رهروان ولايت نيز روبه‌رو هستیم كه با احمدي‌نژادي‌ها زاويه دارد. با توجه به اين نكات به نظر مي‌رسد كه در انتخابات پيش‌رو شاهد ايجاد دو قطبي‌اي نيز نخواهيم بود. در واقع ما شاهد تغيير مسيري در بين اصولگرايان هستيم. اصولگرايان ميانه و مستقل در حال تبديل شدن به نيروي جديدي در بين اصولگرايان هستند و مي‌توانند با ايجاد فاصله و تمايزي براي خود آراي قابل توجهي نيز به دست آورند.
* به نظر شما عملكرد نامناسب احمدي‌نژاد تا چه اندازه در عدم اقبال مردم به اصولگرايان موثر بوده است؟
** احمدي‌نژاد با عملكردش باعث شده كه مردم اقبال چندانی به جريان اصولگرا نداشته باشند. اگر دولت احمدي‌نژاد كارآمد بود حالا كار براي اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان سخت بود. اما با توجه به ناكارآمدي آن، اين دسته از اصولگرايان شانس چنداني ندارند. در واقع اينها بايد بابت عملكرد احمدي‌نژاد به افكار عمومي پاسخگو باشند. ما شاهديم كه بعد از دوسال از اتمام كار دولت دهم كماكان آمارهايي از اقدامات آن در حال منتشر شدن است. قاعدتا اصولگرايان نمي‌توانند در انتخابات پيش رو مدعي باشند. اينها در واقع بدهكار مردم هستند و از اين موضع مي‌توانند سخن بگويند.
* راهبرد حاميان دولت براي انتخابات مجلس چه بايد باشد؟
** ائتلاف اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان در انتخابات ۹۲ موثر بود و حالا تكرار همان ائتلاف مي‌تواند نسخه شفابخشي براي تنگنا‌هاي بعدي باشد. چنانچه ظرفيت اين دو گروه بالا باشد، مي‌توانند باز هم به شكل‌هاي بهتري در كنار هم قرار گيرند و كشور را از ائتلاف خود منتفع كنند. من اميدوارم كه اين ائتلاف حفظ شود و با توافق و همپوشاني كامل در انتخابات پيش رو شركت كنند.
* درباره هجمه‌هاي كلامي كه اين روزها نسبت به آيت‌ا... هاشمي اوج گرفته است، چه ارزيابي‌اي داريد؟
** هجمه‌هایی كه به آيت‌ا... هاشمي و فرزندان ايشان مي‌شود ناشي از اين است كه از تاثير آقاي هاشمي بر نيروها و اوضاع سياسي كشور آگاهند. در واقع تفكر اعتدالگراي آيت‌ا... هاشمي از ايشان فراتر رفته و همه‌گستر شده است. مشي سياسي ايشان جايگاه تثبيت‌شده و اميدبخشي پيدا كرده است. ايشان در بين مراجع و روحانيون و نيروهاي مختلف سياسي و كارآفرينان و حتي در بين هنرمندان جايگاه خاصي دارند و رويكرد ميانه‌روانه ايشان با جاذبه‌هاي خاص آن باعث شده است كه برخي احساس خطر كنند.
البته اين هجمه‌ها نمي‌تواند خدشه‌اي به مسير آيت‌ا... هاشمي وارد كند، چرا كه ايشان مثل هميشه بر آرمان‌هاي خود استوار هستند و سعي مي‌كنند از دامنه نفوذ جريان‌هاي تندرو بكاهند. از ويژگي‌هاي جريان اعتدالگرا اين است كه با كسي سر دشمني ندارد و حرف خود را مستدل به پيشگاه مردم عرضه مي‌كند، اما تندروها مي‌خواهند با هجمه‌هاي غيراخلاقي كار خود را پيش ببرند كه موفق نخواهند شد.
* به نظر شما مشي سياسي آيت‌ا... هاشمي چه جايگاهی در بين نيروهاي سياسي دارد؟
** يكي از ايده‌هايي كه جريان اعتدالگرا در مجلس و خبرگان دارد اين است كه با حفظ آرامش فضايي را فراهم كند كه مردم با آرامش كامل در انتخابات شركت كنند، چرا كه مردم آگاهند كه شرايط كنوني و توافق با شش كشور قدرتمند جهان و رفع تحريم‌ها كه كشور را در مسير درستي قرار داده است، ثمره مشي اعتدالگرايانه است. در واقع با در نظر گرفتن منافع ملي و مشي ميانه‌رو بود كه اين اتفاق مبارك حاصل شد. به عقيده من امروز آيت‌ا... هاشمي است كه اين تفكر را در كشور نمايندگي مي‌كند.
او از منطقي پيروي مي‌كند كه منشأ آن دين اسلام است، چرا كه اسلام دين ميانه‌روي است. حالا همه جهانيان مي‌دانند كه نتيجه تفكر اعتدالي برآمدن دولتي اعتدالي در ايران است. در وحدت بين اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان و حتي مستقلان كه ثمره مباركي است هم آيت‌ا... هاشمي نقش تعيين‌كننده‌اي دارد. البته شخص آقاي هاشمي جايگاه فراجناحي دارند و سخنانشان بيشتر توصيه‌اي و ارشادي است.
* به نظر شما اهداف و برنامه‌هاي اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان در انتخابات مجلس چه بايد باشد؟
** چند نكته وجود دارد كه اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان بايد به آن تكيه كنند. يكي اينكه ما در داخل بايد شعارهاي عدالت، پيشرفت و رفاه را با هم پيش ببريم و هيچ كدام را فداي ديگري نكنيم. نكته دوم بايد تاكيد بر حل مسائل و معضلات اقتصادي و آسيب‌هاي اجتماعي به قانون‌گذاري‌هاي كارشناسانه باشد. بايد به دولت كمك كرد كه ارزش پول كشور را بالا ببريم و جايگاه اقتصادي خود را در منطقه ارتقا بخشيم. نكته سوم حاكميت قانون است. ناديده گرفتن قانون بزرگ‌ترين ضربه به كشور است. بايد به اصول شهروندي و حقوق مردم تاكيد فراوان شود. در حال حاضر بيشتر از رعايت حقوق شهروندان، رعايت حقوق افراد خاص مطرح است. احياي حقوق شهروندي بايد در سرلوحه كار قرار گيرد. بايد اصول بر زمين مانده قانون اساسي احيا شود. بايد حقوق ملت را از دولت مطالبه كرد.
* كميته‌اي تحت عنوان رايزني در شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان جهت گفت‌وگو و تعامل با شوراي نگهبان ايجاد شده است. شما اين رايزني‌ها را موثر مي‌دانيد؟
** من اميدوارم كه با رايزني‌هاي انجام شده نهاد نظارتي با گشودگي و قانوني برخورد كند. غيبت نيروهاي شايسته به كشور آسيب مي‌رساند. نبايد افراد از دايره نظام به دليل اختلافات سليقه‌اي كنار گذاشته شوند. بايد براي بهبود اوضاع كشور از همه ظرفيت‌هاي ممكن استفاده شود. خيلي از اين افراد كه ممكن است در معرض سخت‌گيري قرار گيرند، سابقه‌هاي درخشان انقلابي و مبارزه با رژيم ستمشاهي را در كارنامه خود دارند. به نظرم بايد با پيشه كردن رويكردي مداراجويانه عرصه را براي ورود همه نيروهاي سياسي باز گذاشت تا همه بتوانند خود را در معرض آراي مردم قرار دهند. ما به اين فرموده امام (ره) كه ميزان راي مردم است و این فرموده مقام معظم رهبری که راي مردم حق‌الناس است معتقديم. نبايد آناني را كه به قانون اساسي و اسلام و رهبري التزام دارند، از حضور محروم كنيم.
غالب كساني كه ثبت نام كرده‌اند اين التزام‌ها را دارند كه اگر نداشتند اساسا ثبت نام نمي‌كردند. به نظرم شوراي محترم نگهبان نيز مي‌تواند با رفتار قانوني و مدارا و گشودگي‌اي كه از خود نشان مي‌دهد، زمينه‌ساز برگزاري يك انتخابات پرشور را فراهم كند. مخصوصا از اين جهت كه اين دوره از انتخابات براي ما حكم يك پيچ تاريخي را دارد، چرا كه بسياري از اين نيروها سال‌ها در مصادر امور و در سمت‌هاي مديريتي بالاي كشور حضور داشته‌اند و حيف است اگر از توانايي‌هاي اين افراد استفاده نشود. معلوم نيست كه ما در دوره‌هاي بعد اين نيروها را با اين نشاط و انگيزه داشته باشيم.
بايد مردم را اميدوار كنيم كه مبادا بپرسند چرا كسي كه سال‌ها سابقه وزارت و معاونت و مسئوليت در كشور داشته است، حالا شايسته خدمت‌گذاري دانسته نشده است؟ بايد با استفاده از توان همه شايستگان بر بحران كارآمدي فائق آمد. ما در دو مجلس گذشته شاهد اين بوديم كه آقاي احمدي‌نژاد پياپي وزرايش را تعويض مي‌كرد. يكي از دلايل اين تعويض‌ها شايد پي بردن به عدم كارايي آنها توسط احمدي‌نژاد بود.
* در ماه‌هاي اخير شاهد حملات برخي از تندروها به جلسات سخنراني اصلاح‌طلبان بوده‌ايم. آيا احتمال مي‌دهيد اين رفتارها باز هم تكرار شود؟ عكس‌العمل اصلاح‌طلبان چه بايد باشد؟
** در دو ماه باقيمانده به انتخابات، اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان بايد از درگير شدن و واكنش نشان دادن به رفتار تندروها پرهيز كنند. ممكن است كه آنها باز هم مثل چند مورد ماه‌هاي گذشته دست به رفتارهاي تخريب‌گرايانه بزنند. اصلاح‌طلبان بايد خويشتن‌دار باشند، چرا كه جريان تندروی اصولگرا نشان داده است كه ظرفيت پذيرفتن شكست را ندارد.
آنها دولت را از دست داده‌اند و مردم نيز آنها را با عملكرد احمدي‌نژاد مي‌شناسند. به همين جهت نبايد به اينكه مردم دوباره به آنها راي دهند، اميدوار باشند. تندروهاي اصولگرا در ماه‌هاي اخير با به هم زدن مجالس سخنراني و تخريب شخصيت چهره‌هاي اصلاح‌طلب و اعتدالگرا ماهيت خود را نشان داده‌اند و مردم به خوبي اين رفتارها را رصد مي‌كنند. به نظر من باز هم بايد منتظر تحركات اين‌چنيني از اين جريان باشيم و با بالا بردن تحمل خود و قانونگرايي و خودداري از عكس‌العمل متقابل تن به بازي آنها ندهيم.
* براي گرم شدن فضاي انتخاباتي چه پيشنهادهايي را داريد؟
** فضاي مجازي كه البته كاملا انتخاباتي است و معمولا انتخابات مجلس همواره پرشور بوده است. البته نقش صدا و سيما و مطبوعات هم براي گرم كردن فضاي انتخاباتي بسيار مهم است. در حال حاضر كه براي تبليغات رسمي انتخاباتي منع قانوني وجود دارد و رسانه‌ها نيز محتاطانه عمل مي‌كنند. تصور مي‌شود كه بعد از اعلام تعيين صلاحيت‌ها شور سياسي ايجاد شود و مردم با حضور در انتخابات مجلس كه نهادي است كه مي‌تواند اشكالات ساختاري را رفع كند، سبب‌ساز انتخاباتي گرم و مجلسي كارآمد شوند.
* پيش‌بيني شما از نتيجه انتخابات چيست؟
** بايد منتظر ماند و ديد. آنچه كه مهم است اينكه ما بايد با تدبير مسائل اقتصادي و همين طور اهتمام به امر فرهنگ، كشور را در مسير پيشرفت قرار دهيم. جامعه ما با معضلاتی روبه‌رو است كه نياز به كار جدي مجلس و دولت براي رفع آنها وجود دارد. پيش‌بيني من اين است كه اصلاح‌طلبان و اعتداليون اكثريت را خواهند داشت و همين طور اصولگرايان ميانه‌رو نيز در مجلس دهم صاحب كرسي‌هايي خواهند بود. همه سلايق سياسي محترم هستند. ولي آنچه مهم است قدرت اقناع‌كنندگي جريان‌هاي سياسي است كه بتوانند مردم را به نفع تفكر و برنامه خود به صحنه بياورند. بايد رقابت سياسي را ارج نهاد، چرا كه قصد همه نيروها خدمت به كشور است. در نهايت اين راي مردم است كه تعيين‌كننده است. اما پيش‌بيني اين است كه مجلس آينده با اكثريت اصلاح‌طلب و اعتدالي تشكيل خواهد شد.
http://www.armandaily.ir/fa/Main/Detail/138574
ش.د9405142