عربستان، كويت، بحرين، امارات و عمان يك تور خاورميانه‌اي تمام عيار را براي فيليپ هاموند، وزير امور خارجه انگليس رقم زده است. دستور كار هم مشخص است: ابتدا پرونده يمن در اولويت است و سپس هم جنجال‌هاي سوريه. رياض، نخستين ميزبان مهماني از لندن خواهد بود. دومينوي مذاكرات صلح يمن در كويت ادامه دارد و هاموند هنگام حضور در كويت با اسماعيل ولد شيخ احمد، نماينده ويژه سازمان ملل در يمن نيز ديدار و گفت‌وگو خواهد كرد. انگليسي‌ها مي‌گويند از روند صلح در يمن حمايت مي‌كنند، هرچند در يك سال گذشته همزمان با كشته شدن صدها شهروند غيرنظامي در يمن، صداي كشورهاي اروپايي در مذمت حملات بي‌امان سعودي‌ها به مناطق غيرنظامي بلند نشد.
فيليپ هاموند پيش از آنكه لندن را به مقصد رياض ترك كند، گفت: به هرجا مي‌نگريم، شاهد خطرناك‌تر و بي‌ثبات‌تر شدن جهان هستيم. انجام تعهدات بين‌المللي، يك اصل بنيادين براي حفظ امنيت و ثبات انگليس است. روابط مستحكم انگليس با كشورهاي حوزه خليج فارس ما را قادر مي‌كند كه درباره چالش‌هاي منطقه‌اي و تهديدات مشتركي كه با آنها مواجه هستيم، با يكديگر همكاري كنيم. اين همكاري‌ها در موضوعات افراط‌گرايي خشونت آميز، تروريسم و شرايط شكننده اقتصادي است. بحران يمن، نخستين مساله در دستور كار سفر من است. سقوط دولت يمن گزينه پيش روي ما نيست. انگليس به همكاري‌هاي خود با تمام طرف‌هاي درگير در اين بحران براي يافتن يك راه‌حل سياسي جامع ادامه خواهد داد. فيليپ هاموند به سنت سياستمداران اروپايي پيش از آنكه به منطقه برسد در مقاله‌اي در روزنامه الحيات تلاش كرد مواضع انگليس در خصوص بحران يمن را با وقايع به روز رساني كند.
وي در اين مقاله با بيان آنكه براي پايان بحران كنوني در يمن و تحقق آينده‌اي مسالمت آميز براي اين كشور طرف‌هاي درگير بايد به راه‌حلي سياسي و دايم دست يابند، نوشت: طرف‌هاي شركت‌كننده در مذاكرات كنوني كويت در برابر بهترين فرصت براي تحقق اين امر قرار دارند. طبيعتا مذاكرات صلح با چالش‌هاي بسياري همراه است. برخي گزارش‌هاي منفي و غير دقيق از مذاكرات و شايعه پراكني‌ها و تخمين‌ها در نهايت كمكي به هدف مذاكره نمي‌كند، بلكه نشان‌دهنده عدم احترام به روند مذاكراتي است كه با نظارت سازمان ملل آغاز شده است. رييس دستگاه ديپلماسي انگليس در پايان با تاكيد دوباره بر حمايت كشورش از مردم يمن گفت: زماني بهتر از اكنون براي صلح وجود ندارد و در آستانه آغاز ماه رمضان فرصت مناسبي براي پيشرفت در روند مذاكرات است و اين مسووليت بر دوش تمامي كساني است كه زمام امور يمن را در دست دارند. عبور از پل اختلافات باقي مانده آسان نخواهد بود اما تنها راه براي دستيابي به راه‌حلي دايمي و صلحي پايدار است.
به بهانه سوريه و يمن به كام اتهام‌زني به ايران
ديدار با ملك سلمان، پادشاه سعودي، گفت‌وگو با عادل الجبير، وزير امور خارجه عربستان و نشست مشترك با وزراي امور خارجه عضو شوراي همكاري خليج فارس از جمله برنامه‌هاي هاموند در رياض بود. بحران‌هاي سوريه، ليبي، عراق و يمن پرونده‌هايي بودند كه روي ميز وزراي امور خارجه قرار گرفتند. الجبير پس از اين نشست خبري به خبرنگاران گفت: مواضع عربستان و بريتانيا در مساله بحران سوريه به هم نزديك است و هر دو طرف بر لزوم مقابله با تروريسم به ويژه داعش تاكيد كرده‌اند. ايران نيز به فاكتور ثابت گفت‌وگوهاي وزير امور خارجه عربستان با همتاهاي اروپايي و امريكاي‌اش بدل
شده است. الجبير تاكيد كرد كه در ديدار با هاموند روابط كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس با ايران و اتهاماتي كه اين كشورها به ايران درباره دخالت در امور داخلي خود وارد مي‌كنند را بررسي كرده است. فيليپ هاموند نيز تاكيد كرد كه در ديدارهايش با مسوولان سعودي پيامدهاي مختلف گفت‌وگوهاي صلح در خاورميانه و ساز و كار پيشبرد آن را بررسي كرده است.
وي اعلام كرد كه در ديدارهايش در جده مساله بحران يمن را بررسي كرده و از نقش عربستان و شوراي امنيت در زمينه حل بحران اين كشور تقدير كرده است. هاموند درباره ايران نيز گفت: مساله توافق هسته‌اي با ايران را با همتاي سعودي خود بررسي كرده‌ايم. با وجود اينكه درباره اين مساله با ايران به توافق رسيده‌ايم اين به اين معنا نخواهد بود كه ديگر اقدامات اين كشور را بررسي نخواهيم كرد و از تحركات اين كشور در خاورميانه چشم پوشي خواهيم كرد. ايران تاكنون به تعهدات خود در زمينه توافق هسته‌اي پايبند بوده است و ما نيز از سوي ديگر مي‌خواهيم با رفع تحريم‌ها و عادي سازي روابط به تعهدات خود عمل كنيم.
تجارت تسليحاتي يك ميليارد پوندي با عربستان
در جريان بحران سياسي يمن كه از سپتامبر ٢٠١٤ آغاز شده است، ٣٢٠٠ نفر شهروند غيرنظامي جان خود را از دست داده‌اند و آمار زخمي‌ها نيز ٥٧٠٠ نفر اعلام شده است. هاموند در شرايطي بحث در خصوص يمن را اصلي‌ترين سوژه سفر خود خوانده است كه نشريه آبزرور در گزارش جامعي كه اخيرا منتشر كرده است پرده از سودهاي كلان لندن از فروش تسليحات به كشورهاي ناقض حقوق بشر به خصوص عربستان سعودي برداشته است. بر اساس گزارش اين نشريه، دولت انگليس در سال گذشته ميلادي براي ٣٠ كشور جهان مجوز فروش سلاح‌هايي مانند موشك، بمب و نارنجك صادر كرده است كه ٢١ كشور در اين ليست بر اساس اعلام وزارت خارجه انگليس متهم به نقض حقوق بشر، ارتكاب جرايم جنگي و سركوب اعتراضات بوده‌اند.
از كشورهايي كه انگليس مجوز فروش تسليحات به ميزان بيش از سه ميليارد پوند را داده است، مي‌توان به عربستان سعودي كه متهم به انجام جرايم جنگي در يمن است، بحرين، متهم به سركوب معترضان تظاهرات پس از بهارعربي توسط سربازان دولتش، بروندي، متهم به نقض گسترده حقوق بشر و مالديو دچار بحران داخلي اشاره كرد. بيشترين افزايش فروش به عربستان سعودي تعلق دارد. بزرگ‌ترين صادرات تسليحاتي انگليس به عربستان به ارزش ٧ /١ ميليارد پوند بوده است كه در ماه مه ٢٠١٥ توافق شده است. در ماه جولاي انگليس صادرات موشك‌هاي هوا به هواي بالستيك به ارزش ٩٩٠ ميليون پوند را تصويب كرده و در ماه سپتامبر بمب‌هاي زميني به مبلغ ٦٢ ميليون پوند فروخته شده است. هر سه فروش پس از آغاز بمباران‌هاي يمن در ماه مارس ٢٠١٥ انجام گرفته است.
در اين بمباران‌ها به طور گسترده قوانين حقوق بشري نقض شده و تاكنون بسياري از غيرنظاميان كشته شده‌اند. اندرو اسميت، عضو كمپين ضد تجارت اسلحه (CAAT) در اين باره مي‌گويد: اين ارقام كاملا روشن مي‌كند كه دولت در حرف يك چيزي مي‌گويد اما در عمل برعكس آن رفتار مي‌كند. اين تسليحات به كشورهايي فرستاده مي‌شود كه وزارت خارجه انگليس برخي از آنها را به عنوان مستبدترين رژيم‌ها در سراسر جهان معرفي كرده است. وضعيت انساني در بسياري از اين كشورها در حال وخيم‌تر شدن است. اما با اين حال ميزان فروش تسليحات در حال رشد است. آنها نه تنها به سوءاستفاده‌كنندگان از حقوق بشرتسليحات نظامي مي‌فروشند بلكه از آنها حمايت سياسي هم مي‌كنند.
چندي پيش سازمان غيردولتي كمپين ضد تجارت اسلحه، از تصميم دولت انگليس براي صادرات تسليحات به عربستان رسما به دادگاه عالي شكايت كرد. اين پرونده يكي از چالش برانگيزترين پرونده‌ها درباره سيستم صادرات تسليحات از سال ١٩٩٧ در انگليس بوده است.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=44920
ش.د9500386