آيا سند برجام خالي است؟

صورت مسائل كشور چيست؟ تا ما آنها را خوب ننويسيم و خوب درك نكنيم نمي‌توانيم آن را حل كنيم. ما در ساحات اقتصاد، فرهنگ، سياست و مسائل اجتماعي مسائل زيادي داريم اگر حل آن را به تابعي از متغير رقابت‌هاي سياسي تبديل كنيم هيچ مسئله‌اي حل نخواهد شد. يكي از مسائلي كه امروز گرفتار آن هستيم مسئله سياست خارجي و مناسبات ما با آمريكاست. در دل اين مسئله، برجام نقطه كانوني است.

هيچ كس در ايران مخالف مذاكره با قدرتهاي جهاني براي حل مناقشات هسته‌اي نبوده و نيست. به همين دليل در دولت‌هاي هشتم، نهم و دهم نيز مذاكرات با 1+5 در بحراني ترين روزها ادامه داشت و هيچگاه قطع نشد. پس اين نسبت به منتقدين كه اينها مخالف مذاكره هستند انصاف نيست.

نكته دوم كسي با اصل موضوع برجام نيز كه محصول ماه‌ها مذاكره با طرف‌هاي درگير به ويژه آمريكا بود نيز مخالف نيست. اين مذاكرات با اشراف مقام معظم رهبري و تعيين چارچوب‌هاي دقيق پيش رفت و به سرانجام رسيد و نهايتا طي نامه‌اي از سوي معظم له به رئيس جمهور درباره اجراي برجام عملياتي شد، بنابر اين هيچ كس هم با اين معاهده، تفاهم‌نامه، قرارداد و هر نامي كه مي‌توان برآن نهاد مخالف نيست.

حتي كسي هم با مذاكرات با غرب در حوزه هاي گوناگون با اذن رهبري در شرايط خاص خود مخالف نيست. آنچه مورد نقد منتقدان است نحوه عمل، نوع برخورد و عدم رعايت قواعد علمي مذاكرات ديپلماتيك و نوعي خودشيفتگي توام با وادادگي در برابر دشمن يعني آمريكا است. به هرحال در برجام ما تعهداتي بايد انجام مي‌داديم كه انجام داديم . اما چه دليلي وجود داشت كه فراتر از آن عمل ‌كرديم! به طوري كه رئيس آژانس بين المللي اتمي بگويد؛ ايران فراتر از تعهدات خود عمل كرد. مسئله بعدي بدعهدي غرب به ويژه آمريكاست كه يك جريان رسانه‌اي مرموز در كشور اصرار دارد آن را لاپوشاني كند.

وقتي رئيس كل بانك مركزي ايران در شوراي روابط خارجي آمريكا در مصاحبه با بلومبرگ و المانيتور تصريح مي‌كند؛ «برجام هيچ دستاوردي براي ما نداشته است» چرا عده‌اي اصرار دارند با كوچك كردن كارهاي بزرگ دولت قبل در زمينه هسته‌اي و توفيق نسبي در دورزدن تحريمها و بزرگ كردن هيچ، بدعهدي آمريكا را پنهان و ضعف‌هاي كاركرد ديپلماسي دولت را مخفي كنند. با مخفي كردن ضعف‌هاي ديپلماسي خارجي و بزك كردن آمريكا مسئله‌اي حل نمي‌شود فقط صورت مسئله را پاك مي‌كند و حل آن را پيچيده‌تر مي كند.

در نامه‌اي كه مقام معظم رهبري درباره اجراي برجام خطاب به رئيس جمهور محترم صادر فرمودند تاكيد كردند؛ پذيرش مذاكرات از سوي ايران اساسا با هدف لغو تحريم‌هاي ظالمانه اقتصادي و مالي صورت گرفته ... لذا هرگونه اظهاري مبني بر اينكه ساختار تحريم‌ها باقي بماند به منزله نقض برجام است.

آمريكايي‌ها امروزها هم اظهار مي‌كنند ساختار تحريم‌ها را حفظ خواهند كرد و هم عمل مي‌كنند و هم تهديد مي‌كنند. اساسا متن برجام را كنار گذاشتند و شاخ و شانه عليه ملت ما مي‌كشند.

مقام معظم رهبري در همين نامه تصريح مي‌كنند؛ "وضع هرگونه تحريم در هر سطح و به هر بهانه‌اي از جمله بهانه تكراري و خودساخته تروريسم و حقوق بشر توسط هر يك از كشورهاي طرف مذاكره نقض برجام محسوب مي‌شود و دولت موظف است طبق بند 3 مصوبه مجلس اقدام هاي لازم را انجام دهد و فعاليت‌هاي برجام را متوقف كند."

خوب اين كلمات و جملات واضح است. اصلا آمريكايي‌ها برجام را اجرا نكردند تا به مراحل بعدي برسد. وزيرخارجه ما همين چند روز پيش گفته بود "ما 30 ماه مذاكره نكرديم كه حالا تنها سندي خالي داشته باشيم"(1)

مفهوم اين سخن چيست؟ يعني ما سندي را كه امضا كرديم براي حريف پر است اما براي ما خالي؟ آيا اين است مذاكرات برد - برد.

اشتباه نشود لبه تيز تيغ منتقدين به سمت آمريكا است نه دولت و مسئولين، كما اينكه موضع رئيس بانك مركزي و وزير امور خارجه هم حكايت از گله و شكايت از آمريكا دارد.

در اين معركه همه بايد به صورت يك مشت درآييم و به دهان آمريكا بكوبيم و اگر نقض برجام صورت گرفته شجاعانه آنها را از طريق همان راهكارهاي برجام دنبال كنيم.

متاسفانه برخورد رئيس جمهور با اين مسئله سطحي و حاكي از نوعي ساده لوحي است. آقاي رئيس جمهور در سفر به سمنان هيچ گله و شكايتي از نقض برجام ندارد و لبه تيغ تيز حمله خود را به سمت منتقدين گرفته است.

اولا مي‌گويد زمان انتقاد از برجام قبل از تصويب آن بود. ثانيا مي‌گويد: امروز زمان برخي نقدها و بيان‌ها نيست.

قبل از برجام هم نقد مي‌كرديم، منتقدين مورد بي‌مهري بودند و با عباراتي موهن چون بي‌سواد، كاسب تحريم، برو به جهنم و... نواخته مي‌شدند!

بعد از برجام هم ايشان مي‌فرمايند زمان نقد نيست. اساسا اگر دوز نقد و كيفيت و زمان آن را دولت تعيين كند پس تكليف آزادي بيان چه مي‌شود؟ نمي‌شود دولتي با استانداردهاي ليبرال سر كار بيايد و جلوي نقد، آن هم نقدي كه پاي منافع و مصالح ملي در ميان است را بگيرد.

نمي شود رئيس جمهور هيچ موضعي در برابر لات بازي‌هاي ديپلماتيك آمريكا نگيرد و مدام چماق مذمت و اهانت را بر سر منتقدين بكوبد ولو آنكه اين منتقدين از درون دولت باشد.

نقدهاي مطرح شده در مورد اجراي برجام مشفقانه، شفاف و موردي و دقيق است. چرا وقتي رئيس جمهور محترم در مقام پاسخ به نقدها برمي‌آيد مي‌گويد؛ 3 ماه از برجام گذشته نه 30 سال! اين سخن ناظر به پاسخگويي به كدام سوال منتقدان است. چه كسي گفته 30 سال از برجام گذشته و هيچ اتفاقي نيفتاده است!

رئيس جمهور مي‌گويد: "نقد دولت گاهي لازم است اما آشوب و هرج و مرج رسانه‌اي را ملت نمي پسندد. رسانه‌ها اخلاق را مد نظر قرار دهند" متهم كردن منتقدين به آشوب و هرج و مرج انصاف نيست. سانسور سخنان رئيس كل بانك مركزي در آمريكا در رسانه‌هاي طرفدار دولت و حتي روزنامه ايران ارگان دولت رعايت اخلاق رسانه اي نيست! و با "قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات" نمي خواند.

رئيس جمهور در ادامه برخورد با منتقدين در سمنان مي‌گويد: برخي مي خواهند القا كنند ملت ايران پيروز نيست، آمريكا پيروز است، صهيونيست‌ها پيروز هستند. كجا رفت تعصب ملي؟ كجا رفت غيرت ديني؟ چه كسي گفته ملت پيروز نيست. ملت نزديك به 4 دهه رخ به رخ با آمريكا جنگيده و يك لحظه هم از مقاومت فروگذار نكرده است. ملت يك صدا بيش از سه دهه است فرياد مرگ بر آمريكا و مرگ بر اسرائيل از زبانش نيفتاده است.

اگر گفته شود آمريكا بدعهد است نمي‌شود به او اعتماد كرد، معنايش اين است آمريكا و صهيونيست پيروز است. اين چه منطقي است كه از تريبون‌هاي رسمي كشور آن هم توسط بالاترين مقام اجرايي تبليغ و ترويج مي‌شود! اگر رئيس كل بانك مركزي برود در آمريكا شجاعانه اعلام كند تحريم‌هاي پولي، مالي و بانكي برداشته نشده است و آمريكا برجام را نقض كرده، تعصب ملي و غيرت ديني ما بر باد مي‌رود؟ با اين بيان دولت مي‌خواهد شكاف فهم ملت از برجام را با فهم خود پر كند؟

رئيس جمهور به جاي مذمت منتقدين فكر اجراي دقيق برجام و مطالبات رهبري و مجلس در اين باره باشد. همانطور كه وزير محترم خارجه گفت؛ برجام يك سند "خالي" نيست مكانيسم‌هاي قانوني در آن براي اجرا وجود دارد، بايد از آن طريق آمريكا را مجبور به اجراي تعهدات خود كرد و اگر نكرد برگرديم به ما قبل برجام. شرط برگشت به ماقبل برجام جدي گرفتن اقتصاد مقاومتي و تغيير ادبيات ديپلماسي خارجي دولت در مواجهه با دشمن ترين دشمنان ملت يعني استكبار جهاني و شيطان بزرگ آمريكا است و ملت در آن صورت يكپارچه پشتيبان دولت خواهد بود و منتقدين در صف مقدم اين حمايت قرار دارند.

پي‌نوشت:

1- ظريف در ديدار موگريني كيهان 31/1/95

http://www.resalat-news.com/Fa/?code=227628

ش.د9500546