(روزنامه آفتاب يزد – 1395/04/05 – شماره 4645 – صفحه 12)
مردم بریتانیا با رای به خروج از اتحادیه اروپا نه فقط دیوید کامرون و سیاستمداران انگلیسی حامی باقی ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا را شوکه کردند بلکه اتحادیه اروپا ، آمریکا و رسانه‌های جهان نیز از شنیدن نتایج این همه پرسی بهت زده شدند. در چند هفته گذشته حامیان باقی ماندن در اتحادیه اروپا برای جلب نظر رای دهندگان انگلیسی از همه حربه‌‌های خود استفاده کرده تا جایی که حتی از نفوذ و محبوبیت فوتبالیست‌های مشهوری چون دیوید بکهام هم برای تشویق مردم انگلیس به ماندن در اتحادیه اروپا استفاده کردند اما این تاکتیک‌ها هم راه به جایی نبرد و مردم بریتانیا تصمیم گرفتند با رای به خروج از اتحادیه اروپا فصل نوینی برای حیات سیاسی لندن آغاز کنند.
نتایج شمارش آرای 382 حوزه انتخابیه موید آن است که موافقان برگزیت 17 میلیون و 410 هزار و 742 رای و مخالفان برگزیت 16 میلیون و 141 هزار و 241 رای آورده‌اند.میزان حمایت از حامیان برگزیت براساس این نتایج 51.9 درصد و موافقان ادامه حضور در اتحادیه اروپا 48.1درصد بوده است.طبق آمار منتشرشده، بیش از 46 میلیون نفر برای شرکت در همه‌پرسی عضویت در اتحادیه اروپا ثبت‌نام کرده بودند که در نوع خود، یک رکورد محسوب می‌شود.براساس نتایج اعلام شده، اکثر اسکاتلندی‌ها و ایرلندشمالی‌ها از ادامه حضور و اکثر انگلیسی‌ها و ولزی‌ها از برگزیت حمایت کردند.
خروج انگلیس چه زمانی عملی خواهد شد؟
به گفته تحلیل گران، به‌رغم رای مردم انگلیس به خروج، این تصمیم بلافاصله عملی نخواهد شد و این کشور در این مرحله همچنان عضو اتحادیه اروپا باقی خواهد ماند. اما روند خروجش که دستکم دو سال خواهد بود، شروع می‌شود.در این دوره زمانی، انگلیس همچنان بایستی به قوانین و پیمان‌های اتحادیه اروپا پایبند باشد، اما حق شرکت در تصمیم‌گیری ندارد و در عمل، فرایند جدایی و تعیین شرایط رابطه با اتحادیه 17 عضوی( اعضای قدیمی‌اتحادیه اروپا) ممکن است بیش از دو سال طول بکشد.هرچند به لحاظ حقوقی، نتیجه همه‌پرسی لازم‌الاجرا نیست و این پارلمان است که باید خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را با لغو مصوبه پیوستن به این اتحادیه (سال 1972)، تصویب کند. از این گذشته، توافق انگلیس با اتحادیه اروپا (برای خروج) باید به تصویب پارلمان برسد و چه مجلس عوام چه مجلس اعیان می‌توانند علیه آن رای بدهند.
در همین حال برخی از نمایندگان حامی‌ادامه حضور انگلیس در اتحادیه اروپا می‌توانند برای جلوگیری از اجرای همه‌پرسی، خواستار انتخابات زودهنگام بشوند.اما برگزاری انتخابات زودهنگام (پیش از سال 2020) فقط به رای دو-سوم نمایندگان مجلس عوام ممکن خواهد بود.به‌رغم موارد یادشده، دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلیس پیش‌ازاین گفته است که ماده 50 پیمان لیسبون را در صورت رای مردم کشورش به خروج، بدون تاخیر بی‌مورد فعال خواهد کرد و به‌این‌ترتیب روند ترک اتحادیه اروپا را به حرکت می‌اندازد.جورج آزبورن، وزیر دارایی انگلیس نیز بیان داشته است که این اتفاق می‌تواند ظرف دو هفته از زمان اعلام نتیجه همه‌پرسی رخ دهد.فعال شدن ماده 50 دیگر راهی برای بازگشت انگلیس به اتحادیه اروپا باقی نمی‌گذارد، مگر اینکه تمام کشورهای عضو با چنین درخواستی موافقت کنند.
کامرون استعفا داد
اما در پی اعلام نتیجه نهایی همه پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا اعلام کرد از سمت خود استعفا می‌دهد. دیوید کامرون گفت: بهترین فرد برای هدایت کشور در مرحله جدید نیستم. کامرون افزود: نخست وزیر جدید باید از ماه اکتبر آینده کار خود را آغاز کند.نخست وزیر انگلیس تصریح کرد: باید به خواست مردم انگلستان احترام گذاشت و نحوه تعامل با اروپا به سرعت تغییر نمی‌کند.کامرون تاکید کرد: مردم انگلستان رای دادند تا از اتحادیه اروپا خارج شوند و باید به خواست آنها احترام گذاشته شود. من می‌خواهم از همه کسانی تشکر کنم که همسو با نگاه من به این مسئله، تلاش کردند ازجمله همه کسانی که اختلافهای حزبی را کنار گذاشتند و فقط در جهت مسئله ای سخن گفتند که به باورشان همسو با منافع ملی کشور قرار دارد. اجازه بدهید به همه کسانی هم که در جبهه خروج انگلستان از اتحادیه اروپا تلاش می‌کردند، تبریک بگویم. آنها منظورشان را با شدت و هیجان بیان کردند.
احتمال نخست‌وزیری جانسون
در همین حال 84 تن از نمایندگان پارلمانی حزب محافظه‌کار که دو - سوم از آنها از حامیان برگزیت هستند، شامگاه پنج‌شنبه و پیش از پایان زمان همه‌پرسی عضویت انگلیس در اتحادیه اروپا، با امضای نامه‌ای از دیوید کامرون رهبر این حزب و نخست‌وزیر این کشور حمایت کردند. با توجه به پیروزی حامیان برگزیت، بوریس جانسون شهردار سابق لندن یکی از شانس‌های اصلی جانشینی دیوید کامرون شمرده می‌شود.
واکنش‌های جهانی
از سوی دیگر، به دنبال قطعی شدن خروج انگلیس از اتحادیه اروپا چندین تن از رهبران و سیاستمداران و چهره‌های شناخته شده به این نتیجه واکنش نشان دادند. خبرگزاری فرانسه روز جمعه در خبری از واشنگتن به نقل از کاخ سفید اعلام کرد که باراک اوباما رییس جمهور آمریکا انتظار دارد گزارش اصلی همه پرسی انگلیس را از زبان نخست وزیر آن کشور بشنود.مارتین شولتز رئیس پارلمان اروپا گفت: ما به این نتیجه احترام می‌گذاریم زمان آن رسیده که ما مسئولانه و با جدیت رفتار کنیم. دیوید کامرون مسئولیت‌هایش را در قبال کشورش دارد و ما نیز مسئولیت‌هایمان را در قبال آینده اتحادیه اروپا داریم. می‌توانید ببینید که در بازارها چه اتفاقی برای واحد پول انگلیس در حال رخ دادن است. من نمی‌خواهم این اتفاق برای واحد پول یورو نیز بیفتد.ژان مارک آیرو، وزیر امور خارجه فرانسه اظهار کرد: فرانسه از بابت تصمیم انگلیس برای ترک اتحادیه اروپا متاسف بوده و خواهان حفظ اتحادیه اروپا ضمن احترام به انتخاب مردم انگلیس است.از سوی دیگر فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان نیز گفت: نتایج همه پرسی انگلیس حقیقتا هشدار دهنده است.
این یک روز غم بار برای اروپا و انگلیس است.علاوه بر اشتاین‌مایر، زیگمار گابریل، معاون صدر اعظم آلمان نیز در واکنش به این نتیجه فقط به گفتن این جمله کوتاه بسنده کرد: لعنتی! روز بدی برای اروپا بود.وزارت امور خارجه ژاپن نیز اعلام کرد: که نتایج همه پرسی خروج از اتحادیه اروپا در انگلیس تاسف بار است.همچنین هوآ چونایینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز در واکنش به این همه‌پرسی گفت: یک اروپای موفق به نفع همه طرف‌ها است و چین خواهان تداوم همکاری با انگلیس بوده و اعتماد کاملی نیز به روابط چین - اتحادیه اروپا دارد. سخنگوی وزارت خارجه چین گفت که کشورش با این حال به انتخاب مردم انگلیس احترام می‌گذارد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه گفت: ما امیدواریم که در شرایط جدید، مسئولان انگلیسی بر لزوم برقراری روابط خوب با روسیه بیشتر توجه نشان دهند
استقبال ترامپ
«دونالد ترامپ» نامزد حزب جمهوریخواه آمریکا برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور نیز از رای مثبت مردم انگلیس به خروج این کشور از اتحادیه اروپا استقبال کرد و خطاب به شهروندان بریتانیایی گفت: آنان کشورشان را پس گرفتند؛ این چیز خوبی است.
واکنش بازارهای اقتصادی
اما این تصمیم مردم انگلیس بلافاصله بربازارهای جهانی اقتصاد تاثیر گذاشت به طوری که هر اونس طلا برای تحویل فوری در معاملات بازار سنگاپور ۵.۹ درصد افزایش یافت و به ۱۳۲۹.۲۹ دلار رسید در حالیکه اوایل معاملات تا سطح ۱۳۵۸.۲۰ دلار صعود کرده بود.در بازار نیویورک هر اونس طلا برای تحویل در اوت با ۶۵.۴۰ دلار یا ۵.۱ درصد افزایش، در ۱۳۲۸.۵۰ دلار ایستاد. بهای معاملات این بازار روز پنج شنبه ۶.۹۰ دلار یا ۰.۵ درصد کاهش داشت و در ۱۲۶۳.۱۰ دلار بسته شد.
سقوط ارزش پوند در برابر دلار
از سوی دیگر، قیمت نفت در بازارهای جهانی با کاهش همراه شد. نرخ هر بشکه نفت‌خام آمریکا با ۲.۷۷ دلار کاهش به ۴۷.۳۴ دلار و هر بشکه نفت برنت با ۲.۷۵ دلار کاهش به ۴۸.۱۶ دلار رسید.البته جریان همه‌پرسی بریتانیا، روی بازارهای دیگر نیز تاثیرگذار بود؛ به طوری که به دنبال انتشار نتایج رای‌گیری، ارزش برابری پوند در مقابل دلار آمریکا به پایین‌ترین سطح خود از سال 1985 رسید. هر پوند که در ساعت‌های قبل از پایان همه‌پرسی در برابر 1.5 دلار معامله می‌شد، در حال حاضر ارزشی کمتر از 1.35 دلار دارد.
انگلیس آینده روشنی نخواهد داشت
در همین حال ، علی خرم کارشناس ارشد مسائل بین الملل در گفتگو با آفتاب یزد تصریح کرد: مردم بریتانیا با رای مثبت به خروج از اتحادیه اروپا آینده کشورشان را رقم زدند. زمانی که انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شود اولا اعتبار بین المللی اش کاهش می یابد و ثانیا رشد ناخالص ملی این کشور نیز - براساس آنچه خود کارشناسان انگلیسی می گویند- 6 درصد کاهش می یابد. خرم گفت: با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا دیگر این کشور نمی تواند صادرات خود را به اعضای این اتحادیه بدون تعرفه گمرکی انجام دهد.
برخی انگلیسی‌ها فکر می کنند که مثلا چون کشور آنها با آلمان تولید مشترک خودرو انجام می دهد بازارشان تامین می شود این در حالی است که با خروج لندن از اتحادیه اروپا داستان به کلی فرق خواهد کرد. خرم گفت : حامیان انگلیسی خروج از اتحادیه اروپا فکر می کنند که کشورشان با خروج از این اتحادیه می تواند با سایر کشورها به ویژه آمریکا توافق تجارت آزاد امضا کند.این در حالی است که باراک اوباما زمانی که دو ماه پیش به لندن سفر کرد در پاسخ به این دسته از افراد گفت اگر شما این گونه فکر می کنید مطمئن باشید که اولویت آمریکا اتحادیه اروپاست و انگلیس باید به ته صف برود. این سخن به این معنی است که امضای قرارداد تجارت آزاد بین آمریکا و انگلیس ممکن است سال‌ها به طول بینجامد و از این بابت مردم انگلیس ضرر خواهند کرد.
وی افزود:در مسائل مهم بین‌المللی، انگلیس تا وقتی که در اتحادیه اروپا بود نفوذ بیشتری داشت . به عنوان مثال در بحث موضوع هسته‌ای ایران ، انگلیس یکی از سه کشور اتحادیه اروپا در مذاکرات با ایران بود و در این موضوع نقش آفرینی کرد ولی زمانی که انگلیس از اتحادیه اروپا بیرون بیاید طرف حساب ایران هم اتحادیه اروپا خواهد بود و خود ایران هم بیشتر مایل به تعامل با این اتحادیه است. این کارشناس گفت: یکی دیگر از تبعات نتیجه همه‌پرسی اخیر، احتمال استقلال اسکاتلند از بریتانیا خواهد بود. در واقع مردم اسکاتلند در همه‌پرسی سال گذشته منوط به اینکه حقوقشان حفظ شود و انگلیس در اتحادیه اروپا باقی بماند از تجزیه طلبی دست برداشتند اما حالا دوباره درخواست‌ها برای استقلال اسکاتلند افزایش خواهد یافت. بنابراین از هر زاویه‌ای که نگاه کنیم خواهیم دید که خروج از اتحادیه اروپا برای انگلیس منفعتی ندارد اما احزاب پوپولیستی و دست راستی در انگلیس از موضوع پناهجویان به غلط استفاده کرده و مردم را به خروج از اتحادیه تشویق کردند.
وی درباره موضع اتحادیه اروپا و آمریکا به نتیجه این همه پرسی گفت: اتحادیه اروپا و آمریکا دلشان نمی‌خواست که انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شود و اکنون که مردم انگلیس به این موضوع رای داده‌اند بندهای روابط آمریکا و انگلیس استحکام سابق را نخواهد داشت. اتحادیه اروپا هم نمی‌خواهد که خروج انگلیس از این اتحادیه یک مدل و الگویی برای سایر کشورهای عضو شود. لذا سعی می‌کند با اتخاذ تدابیر سخت گیرانه علیه لندن درس عبرتی به انگلیس و سایر کشورهایی بدهد که خواستار خروج از اتحادیه اروپا هستند.خرم در خصوص استعفای دیوید کامرون هم گفت: آقای کامرون با توجه به نتیجه این همه پرسی وقتی دید که آینده روشنی در انتظار انگلیس نخواهد بود و وقتی همراهی اتحادیه اروپا و آمریکا را از دست بدهد و تولید ناخالص انگلیس هم کاهش پیدا کند ترجیح داد که دیگر نخست‌وزیر نباشد.
http://aftabeyazd.ir/?newsid=41019
ش.د9501191