(روزنامه جوان – 1395/05/02 – شماره 4866 – صفحه 6)
نشست وزراي دفاع و امور خارجه كشورهاي موسوم به عضو ائتلاف ضدداعش در واشنگتن برگزار شد. امريكا رهبري اين نشست را برعهده دارد و با وجود اينكه تاكنون چند روز از تشكيل آن مي‌گذرد اما هنوز نتوانسته انسجام كامل را بين اعضاي آن ايجاد كند و به‌خصوص اعضاي عربي عضو اين ائتلاف و در رأس آن عربستان را به همكاري در مقابله با تروريسم تكفيري وادار كند. با توجه به اينكه عربستان طي چند دهه گذشته با چراغ سبز امريكا و ديگر كشورهاي غربي از تروريسم تكفيري به عنوان ابزاري براي تحقق مقاصد سياسي خود به‌خصوص در برابر شيعيان استفاده كرده لذا اكنون نمي‌خواهد به استفاده ابزاري خود در اين زمينه پايان دهد. از اين رو عربستان در خوشبينانه‌ترين حالت به تغيير اسم گروه‌هاي تكفيري تن داده و با ممانعت از قرار گرفتن همه گروه‌هاي تكفيري در فهرست گروه‌هاي تروريستي سعي مي‌كند اعضاي گروه‌هايي مثل داعش و النصره را كه در فهرست گروه‌هاي تروريستي قرار دارند به ساير گروه‌ها انتقال دهد و آن را بازتوليد كند. از اين‌رو در ائتلافي كه امريكا براي مبارزه با تروريسم تكفيري تشكيل داده همچنان چند كاستي و نقص اساسي به چشم مي‌خورد:
نخست اينكه اين ائتلاف با همه تروريست‌هاي تكفيري به‌خصوص در سوريه مقابله نمي‌كند و تنها آن را به دو گروه داعش و النصره محدود كرده كه باز عليه النصره نيز كاري نمي‌كند دوم اينكه كشورهايي مثل عربستان كه در پشت تسليح و تجهيز اين گروه‌ها قرار داشته‌اند هيچ وقت بازخواست نشده و هيچ اقدام بازدارنده عليه آن صورت نگرفته و همين امر موجب شده كه عربستان همچنان به ايجاد و تشكيل گروه‌هاي تكفيري با نام و نشان جديد ادامه دهد. در حاليكه امريكا مي‌توانست از انتشار بخش محرمانه گزارش مربوط به حملات 11 سپتامبر سال 2001 اين كشور به عنوان اهرم فشاري براي وادار كردن عربستان به همكاري در مقابله با تروريسم تكفيري استفاده كند اما دستكاري در آن و همچنين وقوع حمله تروريستي در نيس فرانسه و كودتاي نافرجام در تركيه كه هر دو به طور شگفت‌انگيز به نفع عربستان تمام شد مانع از اين شد كه انتشار ديرهنگام اين گزارش از تأثيرگذاري لازم برخوردار شود.
مسئله ديگر درباره نشست ائتلاف موسوم به ضدداعش در واشنگتن اين است كه در اين نشست سخنرانان به‌خصوص مقامات امريكايي كوشيدند موفقيت‌هاي به دست آمده در مبارزه با داعش را به نفع خود مصادره و آن را نتيجه تشكيل اين ائتلاف قلمداد كنند. حال آنكه بررسي‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه موفقيت‌هاي به دست آمده در عراق و سوريه محصول تلاش ارتش‌هاي اين دو كشور با همكاري نيروهاي مردمي و همچنين همپيمانان منطقه‌اي و بين‌المللي‌شان بوده است و اقدامات نيروهاي ائتلاف تنها به حملات هوايي محدود مي‌شده كه آن هم به صورت مصلحتي بوده است چراكه امريكا و هم ائتلافي‌هاي آن در موارد متعدد از هدف قرار دادن به موقع داعشي‌ها خودداري كردند و اجازه جابه‌جايي را به آنها دادند. يا در موارد ديگري همچون رمادي بمباران‌هاي هوايي به قدري گسترده شد كه چيزي جز تلي از خاك از شهر باقي نماند و در واقع آزادسازي شهر به بهاي نابودي كامل آن صورت گرفت كه هزينه زيادي را بر دوش دولت عراق قرار داد.
اكنون نيز بيم آن وجود دارد كه امريكا همين تجربه تلخ را در موصل تكرار كند. از اين ديد در وراي تلاش‌هاي مربوط به جمع‌آوري كمك جهت اسكان آوارگان شهر موصل از نيت امريكا براي اجراي سياست زمين سوخته در اين شهر پرده بر‌مي‌دارد. اين در حالي است كه ارتش عراق شهر فلوجه را با حداقل خسارات و تلفات وارده بر شهر و ساكنان غيرنظامي آن آزاد كرد و بر همين اساس اگر ابتكار عمل آزادسازي موصل نيز همانند فلوجه در دست دولت اين كشور باشد مي‌تواند اين شهر نيز همانند فلوجه با حداقل خسارات و تلفات آزاد شود.
اما از آنجا كه دولت امريكا قصد دارد پيروزي‌هاي به‌دست آمده در جنگ با داعش را به نام خود مصادره كند تا حداقل بتواند از آن به نفع نامزد حزب حاكم دموكرات استفاده كند يا از ديگر سو مي‌خواهد اهداف خود را در خصوص استقلال‌طلبي كردها به پيش ببرد لذا نهايت تلاش خود را به‌كار گرفته است تا آزادسازي موصل به ابتكار اين كشور صورت گيرد. به نظر مي‌رسد امريكا و ديگر اعضاي ائتلاف از دلمشغولي‌هاي تركيه به داخل كه پس از كودتاي نافرجام در اين كشور صورت گرفته حداكثر استفاده و بهره‌برداري را در جهت تقويت نيروهاي گريز از مركز كردي به عمل آورند. همچنين با توجه به اينكه موصل آخرين سنگر داعش محسوب مي‌شود و باقيمانده نيروهاي داعش در اين شهر پناه گرفته‌اند لذا هر نيرويي كه ابتكار عمل را در آزادسازي اين شهر در دست داشته باشد در جهت‌دهي به مسير بعدي داعش نيز نقش اساسي خواهد داشت.
به عبارت روشن‌تر در صورتي كه ارتش و دولت عراق ابتكار عمل را در آزادسازي موصل در دست داشته باشد نهايت كوشش خود را براي پالايش شهر از اعضاي داعش و خشكاندن ريشه‌هاي آن به كار خواهد گرفت و در عين حال مانع از اين خواهد شد كه بقاياي داعش بتوانند خود را به ساير مناطق عراق برسانند يا اينكه به سوريه فرار كنند اما برعكس اگر امريكا ابتكار عمل را در دست داشته باشد هيچ تضميني در اين موارد وجود نخواهد داشت و چه بسا اعضاي داعش خواهند توانست خود را به ساير مناطق عراق يا اينكه به جمع نيروهاي داعش در سوريه برسانند.
بنا بر اين از هر نظر كه به مسئله نگاه شود اهميت و ضرورت ابتكار عمل دولت و ارتش عراق در آزادسازي موصل ضروري به نظر مي‌رسد كه اين علاوه بر مردم و دولت عراق به نفع جامعه جهاني هم هست چراكه اكنون خطر داعش بر جامعه جهاني مسلم شده و هرگونه برخورد مديريتي و ابزاري با اين گروه و ديگر گروه‌هاي تكفيري مي‌تواند عواقب و نتايج پيش‌بيني نشده به همراه داشته باشد چراكه با گستره جناياتي كه اعضاي اين گروه‌ها طي چند سال اخير مرتكب شده‌اند هيچ ترديدي باقي نمانده است كه اين گروه‌ها به هيچ اصل انساني و ديني معتقد نيستند و براي تحقق اهداف نامشروع خود از هيچ جنايتي فروگذاري نمي‌كنند. يكي از دلايلي كه موجب شده تروريسم تكفيري در سال‌هاي گذشته مهار و كنترل نشود و حتي به نوعي گسترش يابد به سياست مديريتي دولت‌هاي غربي و در رأس آن امريكا در قبال اين گروه‌ها و حاميان سعودي آنها بر‌مي‌گردد.
بر اين اساس زماني مي‌توان به كسب نتايج واقعي از نشست واشنگتن اميدوار شد كه با تغيير واقعي در رويكرد گذشته شركت‌كنندگان در اين نشست در قبال تروريسم تكفيري همراه باشد و درعين حال اين امكان را به دولت‌هاي عراق و سوريه بدهند كه خود ابتكار عمل مبارزه با داعش و تروريسم تكفيري را برعهده بگيرند و در صورت نياز از اعضاي ائتلاف كمك دريافت كنند. تجارب چند سال گذشته اين واقعيت را به اثبات رسانده كه راهكارهاي بومي براي مقابله با تروريسم تكفيري بسيار مفيد و كارساز بوده و بر همين اساس نمي‌توان از يك نسخه واحد در همه‌جا استفاده كرد و پيچيدگي‌هاي مربوط ايجاب مي‌كند كه در هر منطقه از شيوه‌هاي متناسب با آن منطقه و در عين حال از ظرفيت‌هاي آن منطقه استفاده شود و همين امر راز موفقيت محور مقاومت در مبارزه با تروريسم تكفيري بوده است.
http://javanonline.ir/fa/news/799109
ش.د9501438