روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در مقالهای پیرامون عملکرد رژیم سعودی در منطقه نوشت: سعودیها احساس میکنند که بازی را باختهاند و ایران برنده شده است. ایرانیان در حال صعود هستند ولی جهان عرب به سمت فراموشی طی مسیر میکند و همین موضوع، راز بازیهای خشمآلود و عجیب سعودیهاست.
به گزارش مشرق، ماهیت سیاستهای انفعالی و احساسی عربستان در یک سال اخیر دیگر بر کسی پوشیده نیست، محافل تصمیم سازی بینالمللی اعتقاد دارند که سعودیها بر خلاف بسیاری از کشورهای دنیا ابتدا تصمیمی را اتخاذ میکنند و بعد از اقدام، به تبعات آن فکر میکنند!
تنش آفرینی ریاض با دولت و ملت لبنان نیز یکی از این سناریوهاست. مخالفت آمریکا با اقدام ریاض در توقف کمکهای مالی به ارتش این کشور در همان ساعات اولیه نشانههایی از ناپختگی این تصمیم ریاض بود. آمریکا در این رابطه حتی سعی کرد بخشی از قراردادهای لغو شده بر اثر این تصمیم را به نفع شرکتهای تابعه خود احیا کرده و ریاض را مجبور به پرداخت تعهدات مالی خود کند.
سوالی که اینجا مطرح است، اینکه واشنگتن در اقدام خودسرانه سعودیها چه چیزی دیده است که به مخالفت با آن میپردازد. در مورد علل مربوط به اقدام عجیب عربستان در توقف کمکهای مالی به ارتش لبنان موارد زیادی از جمله مشکلات مالی داخلی سعودیها، هماهنگی بیشتر با رژیم صهیونیستی، تلاش برای افزایش فشار بر حزبالله لبنان و موارد متعددی مطرح شده است، البته با وجود تمامی این توجیهات گفته شده که حتی بسیاری از کشورها از جمله فرانسه هنوز نسبت به ماهیت این اقدام و اهداف پشت پرده آن ابهام دارند، اما سوال مهمی که حتی سعودیها نیز در وهله اقدام اولیه خود به آن فکر نکرده بودند، این است که چه کشوری خلا عربستان را در لبنان در دوران "توفان" سعودیها در لبنان پر خواهد کرد.
محافل پاریس معتقدند به احتمال فراوان دربار سعودی از پیامدهای طرح محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد خود که خدمتی رایگان به حزبالله لبنان بوده اطلاعی نداشته است. البته همچنان باید منتظر گامهای بعدی عربستان در این راستا بود تا شکاف به وجود آمده بر خلاف منافع کشورهای اروپایی در بیروت به نوعی مرتفع شود.
وقتی تصمیم عجولانه سعودیها برگ برنده ایران میشود
در همین رابطه منابع مطلع فرانسوی میگویند مسئولان این کشور به محمد بن نایف ولیعهد عربستان ابلاغ کردهاند که منافع فرانسه و عربستان اقتضا نمیکند که آنها لبنان را ترک کنند. این منابع تاکید کردند که موضوع لبنان و نقشی که ایران به صورت عمومی در منطقه و به ویژه در لبنان از طریق حزبالله ایفا میکند، در تمامی نشستهای ولیعهد عربستان با مقامات فرانسوی مطرح بوده و مقامات فرانسوی نسبت به نتایج معکوس این اقدام ناشیانه به وی هشدار دادهاند.
طرح دو کمک یک و سه میلیارد دلاری به ارتش و نیروهای امنیتی سوریه در شرایطی مطرح شد که آمریکا و محافل اروپایی تقویت ارتش و موسسات امنیتی لبنان را عاملی برای محاصره حزبالله و توجیهناپذیری رفتارهای نظامی این موسسه میدانستند. آنها اعتقاد داشتند حمایت از موسسات نظامی لبنان بهانه حزبالله در تحرکات نظامی برای مقابله با گرایشهای تکفیری و چالشهای امنیتی در لبنان را میگیرد و مانع افزایش محبوبیت مردمی حزب شد تا به عنوان عامل اصلی حفظ و دفاع از امنیت ملی لبنان مطرح نشود. حال باید دید اوضاع کنونی چه تفاوتی با شرایط قبل داشته که سیاستهای ریاض 180 درجه تغییر کرده است.
به نظر میرسد رفتار جدید سعودیها نه تنها طرحی چند مرحلهای و هجومی بر ضد حزبالله لبنان نیست، بلکه نشان دهنده انفعال و عقبنشینی ریاض در قبال شکستهای منطقهای است، عربستان معتقد است اگر در سوریه یا یمن موفقیتی کسب نکند، دیگر تفاوتی نمیکند ردپایی در عرصه سیاسی لبنان داشته باشد یا نه. به همین علت با این تصمیم سعی کرده تا شاید این اقدام ضربه مشابهی به "محور مقاومت" وارد کند. اما تحلیلگران غربی معتقدند این اقدام عربستان به ویژه در شرایط افزایش نفوذ منطقهای ایران میتواند پیامدهای ناخوشایندی برای آنها داشته و تهران خلا موجود در فضای لبنان را پر کند.
محافل بینالمللی نسبت به خطرات داخلی تصمیم سعودیها در کاهش حضورش در لبنان هشدار داده برخی دیپلماتهای اروپایی اهمیت این تصمیم را برابر با اهمیت تصمیم سعودیها برای ورود به جنگ یمن و شاید هم مکملی برای آن میدانند. در عین حال آنها نسبت به تاثیرات این اقدام در اوضاع سخت کنونی برای متحدان سعودی و غربی در داخل لبنان ابراز نگرانی میکنند.
ریاض متحدانش در بیروت را در اوضاع رقت باری در تقابل با حزبالله و حامیانش رها کرده است. آگاهان به پشت پرده محافل 14 مارس از سرگردانی و تردید سران اردوگاه 14 مارس در نحوه تعامل با اوضاع کنونی خبر میدهند. آنها معتقدند شاید عقبنشینیهای جزیی در پرونده تعیین رئیسجمهور و تشکیل دولت آینده بتواند روزنه امیدی برای برون رفت آنها از بن بست کنونی مهیا کند.
موضوع دیگری که در این میان مطرح است، تاثیر تصمیم سعودیها در احیای مجدد طرح ایران برای کمکهای تسلیحاتی به ارتش لبنان است. اساساً طرح ملک عبدالله برای کمک 3 میلیارد دلاری به ارتش لبنان در حالی مطرح شد که مقامات لبنانی در حال چانهزنی برای پذیرش پیشنهاد ایران جهت کمک تسلیحاتی به ارتش لبنان بودند، حال با وقفهای یک و نیم ساله، پیشنهاد تهران بار دیگر بر روی میز کاری مقامات بیروت است.
عدنان منصور وزیر خارجه اسبق لبنان در مصاحبهای تلویزیونی با شبکه المیادین در این رابطه میگوید: اکنون این دولت لبنان است که باید بگوید، میخواهد چه گزینهای را انتخاب کند. دولت باید از بین دو گزینه یکی را انتخاب کند، یا این که ارتش لبنان را بدون سلاح رها کند، یا این که به دنبال گزینهای دیگر باشد، این حق مسلم دولت لبنان است.
وی در ادامه توضیحات خود میافزاید: بیهیچ شک و تردیدی باید بگوییم که در داخل دولت لبنان جریانی وجود دارد که نمیخواهند دولت لبنان سلاح خود را از ایران تهیه کند، حتی این گروه نمیخواهد سلاحی از روسیه دریافت شود.
سعودیها هرگز دل خوشی از مقاومت لبنان نداشتهاند که بگوییم این بار در نتیجه موضع گیری مقامات این حزب در دفاع از ملت مظلوم یمن در برابر تروریسم دولتی عربستان یا مشارکت حزبالله در جنگ سوریه در تصمیم خود برای کمکهای نظامی و تسلیحاتی به لبنان تجدید نظر کردهاند. چیزی که به نظر میرسد اخیرا تغییر کرده، عزم جدی عربستان برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی است و البته بر کسی پوشیده نیست که دشمنی علنی با حزبالله همواره در طول دهههای گذشته به عنوان مهمترین پیش شرط تل آویو برای عادی سازی روابط با طرفهای منطقهای بوده است.
سعودیها برای درک اشتباه بودن تصمیم خود نیاز به زمان زیادی ندارند، اما هر چه زمان بیشتری سپری شود، به عمق فاجعه بار این تصمیم بیشتر پی خواهند برد.
http://jomhourieslami.net/?newsid=85496
ش.د9501617