(روزنامه جوان ـ 1395/10/18 ـ شماره 4997 ـ صفحه 15)
در آستانه نشست سه جانبه روسيه، ايران و تركيه در پايتخت قزاقستان، ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه دستور داد بخشي از نيروهاي اين كشور از سوريه خارج شوند. واليري گراسيموف، رئيس ستاد كل ارتش روسيه روز جمعه در بيانيه‌اي اعلام كرد: «وزارت دفاع روسيه عمليات كاهش بخشي از نيروهاي خود در سوريه را با بازگرداندن ناوهواپيمابر كوزنتسوف، رزمناو «پتر كبير» و نيز مجموعه ناوهاي همراه آن از سواحل سوريه به دستور ولاديمير پوتين، فرمانده كل نيروهاي مسلح اين كشور آغاز كرد». به گزارش خبرگزاري اينترفاكس، گراسيموف اظهار داشت: «كاهش نيروهاي روسي در سوريه در حالي انجام مي‌گيرد كه آتش‌بسي كه از سي‌ام دسامبر گذشته در اين كشور برقرار شده و شامل گروه‌هاي تروريستي در سوريه نمي‌شود، همچنان برقرار است». رئيس ستاد مشترك ارتش روسيه با اشاره به اينكه جنگنده‌هاي روسيه ظرف دو ماه ۴۲۰ حمله هوايي انجام داده و ۱۲۵۲ پايگاه تروريستي را نابود كردند، گفت: «مأموريت اين جنگنده‌ها در سوريه به پايان رسيد.» شبكه راشا تودي نيز ديروز در گزارشي نوشت: «بنا به اعلام وزارت دفاع روسيه ناو هواپيمابر آدميرال كوزنتسوف نيروي دريايي اين كشور سواحل سوريه را ترك كرده است و اين اقدام در حالي صورت مي‌گيرد كه روسيه تصميم گرفته است حضور نظامي خود در سوريه را كمتر كند».
پيش از اين اعلام شده بود كه اين دو ناو قرار است به بندر سورومورسك پايگاه اصلي ناوگان درياي شمال روسيه بازگردند. ناو آدميرال كوزنتسوف 24 مهرماه براي مبارزه با گروه‌هاي تروريستي عازم درياي مديترانه شد و دوره مأموريتش به پايان رسيده بود. جنگنده‌هاي روسيه در جريان جنگ سوريه مناطق تحت كنترل تروريست‌ها را هدف بمباران‌هاي سنگين قرار دادند و توانستند تلفات زيادي را به تكفيري‌ها وارد كنند. روسيه در مارس سال گذشته هم اعلام كرد كه بخشي از نيروهايش را از سوريه خارج مي‌كند، اما بعداً به دليل شدت جنگ مجبور شد كه حضور نظامي خود را در سوريه افزايش دهد. ولاديمير پوتين در آن زمان با پايان مأموريت بخشي از نيروهاي روسي در سوريه گفته بود كه اين نيروها به همان سرعتي كه خارج شده‌اند مي‌توانند به سوريه برگردند. پس از آزادي شهر استراتژيك حلب كه نقطه قوتي براي نيروهاي مقاومت بود، روسيه حملات هوايي به تروريست‌ها را كاهش داد. از طرفي قرار است روسيه، ايران و تركيه در 4 بهمن ماه در آستانه، پايتخت قزاقستان مذاكراتي را براي حل بحران سوريه برگزار كنند.
ارسال سيگنال مثبت به ترامپ
خروج بخشي از نيروهاي روسي از سوريه در برهه زماني‌اي انجام شده است كه تغييرات سياسي در امريكا در جريان است و دونالد ترامپ دو هفته ديگر وارد كاخ سفيد مي‌شود. ترامپ در جريان مبارزات انتخاباتي شيوه رهبري ولاديمير پوتين را ستوده بود و بعد از پيروزي نيز اتهام تلاش نهادهاي امنيتي روسيه براي تأثيرگذاري بر انتخابات رياست جمهوري امريكا را كم اهميت جلوه داد؛ رويكردي كه برخي اقدام روس‌ها را پيام‌هاي سياسي به دولت جديد امريكا بدانند. ترامپ در كمپين‌هاي تبليغاتي خود گفته بود كه داعش خطري بزرگ براي امريكا است و متعهد شد كه در صورت پيروزي در انتخابات امريكا مبارزه با تروريسم را به جاي بركناري بشار اسد از قدرت اولويت قرار مي‌دهد. به باور برخي ناظران، روسيه اميدوار است كه اعلام عقب نشيني در داخل سوريه منتقل‌كننده پيامي در قبال حسن نيت كرملين بوده و باعث ترغيب همكاري در ميان طرف‌هاي مخالف شده و در عين حال باعث محدود شدن جاه طلبي‌هاي نظامي متحدان امريكا شود. در شرايطي كه باراك اوباما، رئيس‌جمهور امريكا هفته گذشته نيز دستور اخراج 35 ديپلمات روس از امريكا را صادر كرد؛ اقدامي كه باعث شد مقامات مسكو از ولاديمير پوتين درخواست مقابله به مثل كنند. ديپلمات‌هاي امريكايي را اخراج كند اما پوتين گفت هيچ ديپلمات امريكايي را اخراج نمي‌كند. از طرفي، اين گمانه‌زني وجود دارد كه اقدام روسيه تاكتيكي در مقابل معارضان به اصطلاح ميانه‌رو باشد كه مخالفت خود را با حضور در نشست آستانه اعلام كرده‌اند. معارضان هميشه پيش از مذاكرات صلح اعلام كرده‌اند كه روسيه بايد حملات خود عليه گروه‌هاي مسلح را كاهش دهد تا آنها در مذاكرات شركت كنند.
اين اقدام سياسي است
لينا خطيب، رئيس بخش خاورميانه و شمال آفريقا در موسسه چتم هاوس، مي‌گويد كه خروج نيروهاي روسي از سوريه يك اقدام سياسي است نه نظامي. خطيب در گفت‌وگو با روزنامه اينديپندنت، گفت: «خروج نيروهاي روسيه احتمالا يك نقطه عطفي در چشم‌انداز روسيه پس از آزادي حلب از دست تروريست‌ها است». به گفته وي، روسيه نيروهايش را از سوريه خارج نكرده بلكه پرسنل غيرضروري را از سوريه خارج كرده است. اين اقدام بيش از آنكه اقدام ظامي باشد اقدامي سمبليك و سياسي است. پيشتر لئونيد ايواشوف، ژنرال بازنشسته روسي و رئيس مركز بين‌المللي تحليل ژئوپلتيك، در ماه دسامبر گذشته هشدار داده بود كه تعليق عمليات نظامي روسيه تأثير منفي بر شرايط دارد. وي در گفت‌وگو با خبرگزاري اسپوتنيك، گفته بود كه پس از آتش‌بس روسيه و ارسال كمك‌هاي بشردوستانه به تروريست‌ها و تجديد قوا، آنها توانستند شهر پالميرا را اشغال كنند. لازم است تا نابودي كامل آنها جنگيد. ايواشوف گفت كه هرچند وارد شدن به چنين درگيري‌هايي آسان است اما رها شدن از آنها دشوار است. رهبري روسيه نمي‌خواهد اشتباهات امريكا در عراق و افغانستان را تكرار كند و اينكه به طور نمادين نشان دهد كه به حدي از موفقيت رسيده است كه تا حدي عقب نشيني كند.
استفاده آمريكا از داعش براي براندازي اسد
يك فايل صوتي از صحبت‌هاي محرمانه جان كري، وزير خارجه امريكا افشا شده است كه كري در آن اذعان مي‌كند واشنگتن نه تنها مانع قدرت گرفتن داعش در سوريه نشد، بلكه از آن براي براندازي دولت قانوني «بشار اسد» در سوريه استفاده كرد اما روسيه اجازه چنين چيزي را نداد. وي مي‌گويد: «دليلي كه روسيه را به معركه كشاند، اين بود كه داعش در حال قوي شدن بود. احتمال داشت داعش به دمشق برود. به همين دليل روسيه مداخله كرد، زيرا آنها دولت داعشي نمي‌خواستند و از اسد حمايت كردند.» وي تصريح كرد امريكا گمان داشت اسد سقوط كند، به همين خاطر اميدوار شد كه او به پاي ميز مذاكره بيايد، اما به‌جاي اين اتفاق، با حمايت «ولاديمير پوتين» رئيس‌جمهور روسيه از اسد مواجه شد.
http://javanonline.ir/fa/news/831477
ش.د9503293