(روزنامه اعتماد ـ 1395/11/06 ـ شماره 3729 ـ صفحه 9)
** كلمه آشتي ملي خيلي مناسب نيست. آشتي ملي معمولا براي كشوري به كار مي‌رود كه بحران، شكاف ملي يا از هم پاشيدگي وجود داشته باشد. اين كلمه براي كشوري چون سوريه مناسب است. به جاي اين كلمه شايد بتوان كلمه معتدل‌تري را به كار برد. نگاه به مصالح ملي در تعامل گروه‌هاي سياسي شايد مناسب‌تر باشد. در گذشته صحبت از مذاكره ملي بود. در ادامه مذاكراتي كه در سطح بين‌المللي داشتيم بايد در سطح داخلي كشور نيز مذاكره گروه‌هاي سياسي را پيش ببريم. تعامل طيف‌ها و افكار مختلف سياسي بر سر منافع ملي كشور است كه اهميت دارد واينكه همه توجه گروه‌هاي سياسي به جناح، حزب يا گروه خودشان نباشد. در كشورهايي همچون كشور ما كه سابقه دموكراسي در آنها طولاني نيست، نخستين قدم براي اينكه دموكراسي پا بگيرد اين است كه دموكراسي معطوف به مصالح و منافع ملي باشد. اگر فقط در جهت خواسته‌هاي انحصار ي گروه‌هاي سياسي باشد، كل ملت از دموكراسي خسته مي‌شوند.
اگر مردم احساس كنند همه تلاش‌ها و انتخابات در جهت اهداف و منافع گروه‌هاي سياسي است، پشتوانه اصلي دموكراسي يعني حضور ملت كمرنگ مي‌شود. در اين صورت مردم از حاضر شدن در صحنه انتخابات نااميد مي‌شوند. نگاه به مصالح ملي در فعاليت‌هاي سياسي نباشد دموكراسي پا نمي‌گيرد.
* مطابق تجربيات گذشته اصلاح‌طلبان، چقدر ضرورت دارد كه جريان اصلاحات براي اين امر پيشقدم شوند؟
** اصلاح‌طلبي اصولا از همينجا شروع مي‌شود. بخشي از اصلاحات نگاهي است كه اصلاح‌طلبان بايد بر سر مصالح ملي داشته باشند. ممكن است در انتخابات و رقابت‌هاي سياسي گروه‌ها به سمت حفظ منافع گروهي و جناحي خود پيش بروند و وعده‌ها و شعارهاي آنچناني و بر خلاف مصالح ملي بدهند. اگر ما نگاه به منافع ملي و تعامل در اين راستا را پيش نبريم نگاه اصلاح‌طلبانه نخواهد بود. مي‌گوينداصلاح هر نظامي بايد از اصلاح عملكرد خودگروه‌هاي منتقد شروع شود. اول بايد مخالفين و تحول‌خواهان اصلاح شوند تا در مجموعه بتوانند موثر باشند. اصلاح‌طلبان نيز بايد اصلاحات را از خودشان شروع كنند و نگاه‌شان بايد به منافع و مصالح ملي باشد.
* ضرورت‌ها و الزامات آشتي ملي در فضاي كنوني منطقه‌اي و بين‌المللي و همچنين فضاي سياسي و اقتصادي چيست؟
** در خارج از كشور به دليل بحران‌هاي منطقه‌اي و جهاني شرايط نرمالي نداريم كه بخواهيم بر آن اساس جدال بين گروه‌هاي سياسي بر سر مسائلي خاص در كشور داشته باشيم و به زد و خورد‌هاي سياسي بپردازيم. اگر دور تا دور كشور را بنگريم خواهيم ديد كه اختلاف نظرهاي سياسي به چه بحران‌هاي بزرگي تبديل شده است. عراق، سوريه، تركيه، افغانستان و پاكستان مشكلاتي از اين دست دارند. جنگ گروه‌هاي مخالف، امنيت و زندگي مردم و ثروت ملي كشورشان را به آتش كشيده است. در سطح بين‌المللي با جرياني مثل امريكا و اسراييل مواجه هستيم كه سر خيرخواهي با ملت ايران ندارند. فردي در امريكا روي كار آمده كه عليه ايران موضع مي‌گيرد و فردي غير قابل پيش‌بيني است. از اين رو همكاري و وحدت ملي براي ما يك ضرورت است. در داخل كشور نيز به اندازه كافي مشكلاتي داريم كه بايدهمه توان‌ها را براي رفع آنها به كار ببريم. مشكلي چون حاشيه‌نشيني از جمله اين مشكلات است. بيكاري گسترده هر سال چندصد هزار نفر را به جمعيت بيكار كشور اضافه مي‌كند. اين مشكلات مي‌تواند خطري براي امنيت و آرامش در كشور باشد.
بحران كم آبي در كشور بسيار حاد شده است و سال‌هاي آينده نسل‌هاي بعدي را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. مشكلات حاد ديگري در كشور وجود دارد كه بحران‌هايي تدريجي هستند.
* ايده شما براي تحقق اين ايده بر اساس شرايط كنوني كشور چيست؟
** دعوت به ملاحظه مصالح ملي هم مي‌تواند از جانب رهبران سياسي، دولت، مجلس، بزرگان دو جناح سياسي آغاز شود و هم از طرف رسانه‌هايي كه برد زيادي دارند مثل صداو سيما و رسانه‌هاي مجازي. شخصيت‌هاي مرجع سياسي و احزاب و گروه‌ها مي‌توانند اين خواسته را دنبال كنند. لحاظ كردن منافع ملي چيزي نيست كه با خواست يك فرد و گروه محقق شود، بايد به صورت شبكه‌اي و در همه سطوح آغاز شود. همه بايد در اين راستا همدل شوند و مهم هم نيست كه چه كسي اين كار را شروع مي‌كند. هر چقدر اين كار دير شروع شود به همان ميزان جامعه متضرر مي‌شود.
* برخي تشييع جنازه آيت‌الله هاشمي را به عنوان نمونه از بستر مساعد براي تحقق آشتي ملي در جامعه مي‌دانند، نظر شما چيست؟
** تشييع آقاي هاشمي بستري را براي آشتي ملي فراهم نكرد، فقط اختلاف نظر و سلايق را مطرح كرد. چون شرايط عاطفي در فاجعه از دست دادن آقاي هاشمي وجود داشت بستري براي رفتارمسالمت آميزگروه‌هاي مختلف فراهم شد. ليكن خيلي قبول ندارم كه اينطور گرد هم جمع شدن‌ها مي‌تواند بستر‌سازي آشتي ملي باشد. يكي از راه‌هايي كه بستر آشتي ملي را فراهم مي‌كند اين است كه گروه‌هاي سياسي وقتي كنار هم قرار مي‌گيرند، نبايد روي مسائل حساسيت‌زاي يكديگر تاكيد كنند. بايد بر مشتركات تمركز كنند. بايد حرف‌هايي آشتي جويانه زده شود.
* چه چهره‌ها و شخصيت‌هايي در دو جناح سياسي هستند كه مي‌توانند در اين راه پيشقدم شوند؟
** هر كسي كه بيشتر مورد توجه افكار عمومي باشد مي‌تواند در اين زمينه كمك كند. قطعا حاكميت اگر پشت اين پروژه بايستد اين كار سريع‌تر و قوي‌تر پيش مي‌رود.
اگر افرادي در بين بزرگان خواهان و موافق اين رويكرد نباشند، به همان مقدار اين پروژه عقب مي‌افتد. اگر نظر مساعد همگاني نباشد مي‌تواند نگاه به مصالح ملي تحت‌الشعاع قرار داده شود.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=66397
ش.د9503580