تاریخ انتشار : ۲۹ فروردين ۱۳۹۶ - ۰۷:۵۵  ، 
شناسه خبر : ۳۰۰۴۷۳

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1395/12/11 ـ شماره 10823 ـ صفحه 12)

گرچه انتظار می‌رفت که با گذشت شش سال از قیام مردم علیه نظام دیکتاتوری لیبی، گذار سیاسی انجام شده باشد اما این روند با ناامنی و هرج و مرج در آمیخته شده و همچنان شاهدیم که شش سال پس از حملات تحت حمایت ناتو و پایان حکومت معمر قذافی، لیبی شبیه "کشوری شکست‌خورده" است.

به گزارش "ایسنا"، به نقل از خبرگزاری فرانسه، یکی از ساکنان طرابلس با اشاره به تعداد کثیری جنگ سالار و شبه‌نظامی که این کشور آفریقای شمالی را از زمان قیام مسلحانه در اواخر بهمن 1389 اداره می‌کنند، گفت: ما از شرّ یک دیکتاتور راحت شدیم و اکنون صدها دیکتاتور دیگر جای او را گرفتند.

جنگ داخلی یا انقلاب 1389 لیبی که با نام "انقلاب 17 فوریه" نیز شناخته می‌شود، به‌ دنبال بالا گرفتن اعتراضات و راهپیمایی‌های خیابانی مخالفان و سپس شورش سراسری علیه حکومت لیبی و رهبر آن، معمر قذافی آغاز شد و پس از همراه شدن با سرکوب شدید و سپس جنگ داخلی، در 30مهر 1391 با سرنگونی حکومت قذافی به تحقق رسید.

مقام‌های لیبی برای یادبود قیام مذکور، مراسم‌های فرهنگی و ورزشی در میدان شهدای طرابلس داشتند اما شهروندان عادی لیبیایی اشتیاق اندکی نشان دادند.

وضعیت زندگی شهروندان لیبیایی طی 6 سال گذشته به شدت وخیم شده و ترکیبی از ناامنی، قطعی برق، کمبود آب، کمبود نقدینگی و سقوط ارزش دینار لیبی بر زندگی آنها سایه انداخته است. شاخه اجرایی و قانونگذاری لیبی با ادامه رقابت‌های خشونت‌بار میان جنبش‌های سیاسی، ایدئولوژیکی و قبیله‌ای فلج شده است.

مدیر مرکز مدیترانه‌ای مطالعات لیبی در تونس می‌گوید: پیشگامان درک نکردند که هیچ شاخه ایدئولوژیک و یا سیاسی و یا قبیله‌ای نمی‌تواند به تنهایی یک کشور را اداره کند. به همین علت است که این کشور آماده رقابت دموکراتیک "کلاسیک" از طریق انتخابات نیست.

در غیاب یک ارتش قوی، این کشور نفت‌خیز به محلی برای جولانگاه قاچاقچیان سلاح و انسان تبدیل شده است. رقابت‌ مسلحانه گروه‌های داخلی موجب بروز جنگ داخلی دوم لیبی شده و امیدها برای احیا و بازگشت به دوران امنیت در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

در پی تشکیل دولت توافق ملی لیبی که آذر 1394 با میانجیگری سازمان ملل در مراکش امضا شد، امید آن می‌رفت تا امنیت برقرار شود اما اینگونه نشد. اختیارات دولت توافق ملی به ریاست فائز السراج از سوی یک دولت رقیب در شرق لیبی به چالش کشیده شده است. بیشتر شرق لیبی در کنترل نیروهای مسلح به فرماندهی خلیفه حفتر است.

مارتین کوبلر،‌ نماینده سازمان ملل در امور لیبی نیز هفته گذشته گفت که پیشرفت‌هایی در زمینه "اصلاحات احتمالی" در توافق آذر 1394 و خصوصا روی نقش آتی خلیفه حفتر صورت گرفته است.

با این حال تحلیلگران درباره آینده لیبی و اینکه لیبی به "کشوری شکست خورده" تبدیل نشود، چندان خوش‌بین نیستند. یک تحلیلگر در موسسه بروکینگز مستقر در واشنگتن می‌گوید: شش سال است که جامعه بین‌الملل برای تشکیل یک دولت متحد و دموکراتیک در لیبی تلاش می‌کنند اما هیچ پایه و اساسی وجود ندارد که اقدامات آنها بر مبنای آن انجام شود. لیبیایی‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند کشورشان یک "سومالی جدید" شود و یا اینکه تصمیمات دشواری بگیرند و در مسیر دیگری حرکت کنند.

یکی از تحلیلگران تیم بحران بین‌الملل هم که چندان نسبت به اوضاع آتی لیبی خوش‌بین نیست، چشم‌انداز سیاسی و نظامی مهم در سال جدید را بعید می‌داند.

او می‌گوید: اینکه آیا تحولات کنونی در لیبی نشانگر این است که این کشور به سمت یک "کشور شکست‌خورده" حرکت می‌کند، عمدتا به وضعیت اقتصادی آنها بستگی دارد. خطر وخیم شدن وضعیت اقتصادی لیبی واقعی است.

http://jomhourieslami.net/paper/?newsid=126694

ش.د9504244