(روزنامه اطلاعات ـ 1395/11/26 ـ شماره 26658 ـ صفحه 12)
به گزارش گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا، دولت جمهوريخواه ترامپ دو هفته پس از در دست گرفتن اداره اجرايي آمريکا تحريمهايي را عليه ايران وضع کرد. بنابر اعلان وزارت خزانه داري آمريکا، تحريمهاي تازه ضد ايرانيِ 15 بهمن ماه به بهانه آزمايش موشکي اخير ايران و آنچه واشنگتن حمايت تهران از گروههاي تروريستي منطقه (حزب الله لبنان) خوانده وضع شده است.
وزارت خزانه داري آمريکا در حکم تازه خود 12 شرکت و نهاد و 13 فرد را تحريم کرده است. دو روز پيش از اعمال اين تحريمها واشنگتن اعلام کرده بود که به دليل انجام آزمايش موشکي، ايران را تحتنظر دارد. افرادي که در فهرست تحريمهاي جديد قرار دارند، نميتوانند به چرخه و نظام مالي آمريکا دسترسي يابند يا با شرکتهاي اين کشور معامله کنند.
مقامهاي کاخ سفيد مدعي شدند که آزمايش موشکي ايران را نقض آشکار توافق هستهاي و قطعنامه 2231 شوراي امنيت و سياستهاي خاورميانهاي تهران را عامل ناامني و بي ثباتي منطقه ميدانند. اين اقدامات و اظهارات، واکنش رسمي مقامات جمهوري اسلامي ايران را به دنبال داشت، از جمله سخنگوي وزارت امور خارجه با رد ادعاهاي واشنگتن، اظهارات ضد ايراني اخير ترامپ و ديگر مقامهاي آمريکايي را ضد و نقيض، غيردوستانه، خصمانه و حتي تهديدآميز خواند که تعجب آور و داراي اهميت چنداني نيست. افزون بر واکنشهاي تهران، مقامهاي روسيه و چين نيز با انتقاد از مواضع دولت ترامپ در قبال ايران خواست و اميدواري خود را در زمينه تصحيح اين رويکردها اعلام داشتند.
روسيه و مخالفت جدي با ادعاهاي ضدايراني واشنگتن
تازه ترين واکنش به ادعاهاي تازه مقامهاي واشنگتن مبني بر نقض توافق هسته اي و قطعنامه شوراي امنيت با آزمايش موشکي ايران مربوط به اظهارات نماينده دايم روسيه در سازمان ملل متحد است.در همين رابطه،«ويتالي چورکين» در گفتگو با خبرگزاري روسي «راشاتودي» تصريح کرد: ايران با آزمايشهاي موشکي، قطعنامههاي شوراي امنيت را نقض نکرده است. به گفته وي برخي موضع گيريها و اظهارات طرف آمريکايي درباره ايران، تحت تاثير احساسات انجام گرفته و متاثر از سياست منطقي و واقعيتهاي صرف نبوده است.
چورکين با اظهار حيرت و شگفتي از ادعاهاي مطرح شده اظهار داشت: در قطعنامههاي شوراي امنيت از ايران فقط خواسته شده است تا موشکهاي بالستيک قادر به حمل کلاهک هستهاي را آزمايش نکند، اما هيچ نوع ممنوعيتي اعمال نشده است از اين رو بايد قبل از اينکه اتهامي وارد شود، ادعا در مورد نقض قطعنامه اثبات شود. به گفته وي ميتوان اميد داشت تنشهاي جديد ميان کاخ سفيد و ايران و چين به مجادلات بينالمللي جدي منجر نشود.
در همين ارتباط، «سرگئي ريابکوف» معاون وزارت امور خارجه روسيه چند روز پيش در گفتگو با خبرنگاران با تاسف آور خواندن تحريمهاي آمريکا، بر ادعاي تناقض آزمايش موشکي با سند توافق هسته اي خط بطلان کشيد و گفت: روي اين واقعيت اصرار داريم که تحريم ابزار قابل قبول و مناسبي براي حل مسائل مختلف نيست. در حال حاضر توجه جامعه جهاني به روند و چگونگي اجراي برجام متمرکز شده است و در اين عرصه مساله و مشکل خاصي نمي بينيم. ريابکوف افزود: آزمايشهاي موشکي ناقض برجام و قطعنامه 2231 پيامد توافق هسته اي با ايران نيست. اين موضع را نيز به طرف آمريکايي اعلام کرديم. اميدواريم مطالعه و تعبير دقيق مفاد برجام و قطعنامه براي تعيين سياست واشنگتن مورد توجه مقامهاي آمريکايي قرار گيرد. وي همچنين با اشاره به گزارشها و مطالبي که در برخي رسانههاي آمريکايي چون «وال استريت ژورنال» منتشر شده، اين روزنامه را به تلاش براي مسمومسازي روابط تهران و مسکو متهم کرد.
اين روزنامه چند روز پيش به نقل از يک منبع آگاه نوشته بود، ترامپ به دنبال راهي براي شکستن پيوندها و همکاريهاي سياسي و نظامي بين ايران و روسيه است و با توجيه حل بحران سوريه و مقابله با تروريستهاي داعش مي کوشد ناهمگوني اهدافش براي نزديکي با روسيه و مهار ايران را از بين ببرد.
افزون بر اين مقامهاي روس، «لئونيد اسکوتسکي» رئيس کميته امور بين الملل دوماي دولتي نيز در گفت وگو با خبرگزاري «تاس» روسيه تصريح کرد: تشديد تحريمهاي واشنگتن عليه تهران اقدامي غيرسازنده در مسير اجراي توافقنامه هستهاي ايران با 1+5 است. به گفته اسکوتسکي اين تصميم دولت آمريکا با توجه به شعارهاي و وعدههاي انتخاباتي تا حدي قابل پيش بيني بود.
در اين ارتباط، «ويکتور اوزروف» رييس کميته امور دفاعي و امنيتي شوراي امنيت مجلس علياي روسيه نيز به خبرگزاري «اسپوتنيک» روسيه گفته است که تصميم آمريکا براي گسترش تحريمها عليه ايران بدون توجه به خواست و نظر جامعه بين الملل و سازمان ملل متحد، اقدامي خودسرانه و مستبدانه است. وي اين تصميم را نشانه تشديد بيماري دولت تازه آمريکا دانست .
«ميخائيل يوليانوف» رييس اداره منع گسترش و کنترل تسليحاتي وزارت خارجه روسيه نيز در گفت وگو با خبرگزاري روسي اسپوتنيک در مورد پيامدهاي خروج ايران از توافق هستهاي در صورت ادامه مواضع و اقدامات ضدايراني ترامپ، اين رخداد را شکست بزرگي براي جامعه بينالملل توصيف کرد.واکنش عاليرتبه ترين مقام مسکو درباره تحريمهاي تازه آمريکا در ديدار «سرگئي لاوروف» وزير امور خارجه روسيه در ديدار با همتاي ونزوئلايي اش ابراز شد. لاوروف با اشاره به نقش انکارناپذير ايران در مبارزه با تروريسم و در پاسخ به ادعاهاي بيپايه آمريکا تصريح کرد: دولت ايران بايد بخشي از هرائتلافي باشد که قرار است با داعش مبارزه کند.همزمان «ديميتري پسکوف» سخنگوي کاخ کرملين هم با اشاره به روابط نزديک تهران و مسکو در زمينههاي گوناگون، وجود تفاوت ديدگاه ميان آمريکا و روسيه را برجسته ساخت و آشکارا اعلام کرد با نظرات ترامپ در مورد ايران مخالف است.
اعتراض چين به تحريمهاي تازه آمريکا عليه ايران
مقامهاي پکن به رغم مواضع ضد چيني ترامپ تاکنون مواضعي محتاطانه را در قبال اين مواضع اتخاذ کردهاند. در همين ارتباط، پس از اعلام تماس مشاوران ترامپ با مقامهاي تايوان و انتقاد وي از سياستهاي ارزي، تجاري و همکاريهاي پکن با دولت کره شمالي، دولت چين پس از انتخاب ترامپ به رياست جمهوري در بيانيه اي اعلام کرد که فعلا با وي رفتاري محتاطانه خواهد داشت .پس از صدور فرمان جنجالي ترامپ براي جلوگيري از ورود شهروندان هفت کشور اسلامي (ايران، عراق، سوريه، سودان، سومالي، ليبي و يمن) به آمريکا مقامهاي چيني در چارچوب انتقادي ملايم اعلام کردند: سياست مهاجرت يک حق حاکميتي است ولي نگرانيهاي منطقي در اين خصوص بايد مدنظر قرار گيرد. وضع تحريمهاي تازه از سوي آمريکا عليه ايران اما سبب طرح انتقادهايي جدي از سوي پکن شد به ويژه اينکه در فهرست تحريمهاي تازه آمريکا نام دو شرکت و سه شخص چيني درج شده است.
در واکنش به اين تصميم «لو کانگ» سخنگوي وزارت امور خارجه چين با تاکيد بر مخالفت هميشگي اين کشور با اعمال تحريمهاي يکجانبه اعلام کرد: پکن مراتب اعتراض خود را به واشنگتن اعلام کرده است. اعمال چنين تحريمهايي به خصوص هنگامي که موجب آسيب رساندن به منافع يک طرف ثالث ميشود، کمکي به افزايش اعتماد متقابل نخواهد کرد.در همين زمينه روزنامه «شينهوا» در تحليل پيامدهاي تصميم تازه کاخ سفيد نوشت: اين تصميم هر چند تاثير ناچيزي بر ايران خواهد گذاشت اما منجر به گشايش فصل تازه اي از هماوردي ميان تهران و واشنگتن خواهد شد.
ترامپ؛ چهره بينقاب آمريکا
بسياري از رسانههاي انگليسي زبان جهان تشکر از ترامپ در نشان دادن چهره واقعي آمريکا را به عنوان مهمترين بخش از سخنان اخير مقام معظم رهبري در جمع فرماندهان نظامي دانستند.
به گزارش گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا، بيانات اخير رهبر معظم انقلاب در ديدار فرماندهان و کارکنان نيروي هوايي و قرارگاه پدافند هوايي ارتش بازتاب گسترده اي در رسانههاي انگليسي زبان غربي داشت.
رسانههاي مطرح حتي در داخل آمريکا بخشي از سخنان مقام معظم رهبري را که در زمينه نمايش چهره واقعي ايالات متحده بود، مهمتر از ديگر قسمتها دانستند. همچنين توصيف رهبري از ماهيت سياستهاي کاخ سفيد در دورههاي اوباما و ترامپ و پاسخ مردم ايران به تهديدهاي رييس جمهوري کنوني آمريکا از ديگر محورهاي مهم سخنان رهبري از ديدگاه رسانههاي غربي بود.
طعنه رهبري به آقاي تازه وارد
نمايش رويکردهاي هميشگي کاخ سفيد در قبال ايران از جمله مهمترين محورهاي سخنراني رهبري بود که مورد توجه رسانههاي انگليسي زبان قرار گرفت. اظهارات رييس جمهوري کنوني آمريکا و مقايسه وي با اوباما از بخشهاي مهم اين محور بود.
در همين ارتباط،تارنماي نشريه آمريکايي «نيوزويک» ،«نمايش چهره واقعي آمريکا به وسيله ترامپ» را عنوان گزارش خود قرار داد و نوشت: آيت الله خامنه اي با ناديده گرفتن هشدار ترامپ عليه ايران تصريح کردند که رييس جمهوري جديد آمريکا چهره واقعي از فساد آمريکايي را به جهان نشان داده است.اين گزارش با اشاره به اين موضوع که اين نخستين سخنان رهبر ايران پس از آغاز دوره رياست جمهوري ترامپ بود، آورد که مقام رهبري، ايرانيها را دعوت کردند تا در سالگرد انقلاب اسلامي (22 بهمن) پاسخ تهديدهاي ترامپ را بدهند.
نيوزويک بخش ديگر از سخنان مقام معظم رهبري را که به ماهيت آمريکا پرداخت هم مهم دانست و در همين ارتباط نوشت:رهبر ايران گفت: ما از ترامپ سپاسگزاريم که شرايط را براي ما آسان کرد زيرا او چهره واقعي آمريکا را نشان داد.ترامپ چيزي را اثبات کرد که ما بيشتر از 30 سال درباره فساد اجتماعي، اخلاقي، اقتصادي و سياسي در نظام حاکم بر آمريکا مي گفتيم.تارنماي نشريه تحليلي خبري «پلتيکو» هم به صورت کامل به سخنان رهبري پرداخت و در گزارشي با عنوان «تشکر طعنه آميز رهبر ايران از ترامپ» آورد: رهبر عالي ايران دونالد ترامپ، رييس جمهوري آمريکا را «آقاي تازه وارد» ناميد و به خط مشيهاي دولت کنوني و پيشين آمريکا در قبال جمهوري اسلامي حمله کرد. پلتيکو افزود که سخنان آيت الله العظمي خامنه اي پس از اقدام اخير دولت ترامپ در اعمال تحريمهاي جديد عليه ايران بيان شد. گزارش اين نشريه به سخنان رهبري در زمينه نمايش چهره واقعي آمريکا هم اشاره کرد و افزود که ايرانيان از هيچ تهديدي نميترسند. پلتيکو همچنين اعلام کرد: رهبري ايران اين سخن ترامپ را رد کرد که اوباما با حمايت از توافق هستهاي دوست ايران بوده است.
در اين ميان،تارنماي خبرگزاري «رويترز» نيز نوشت:ايران با تمسخر به تهديد ترامپ پاسخ داد. اين خبرگزاري نيز مهمترين بخش از سخنان رهبري را همان بيان نمايش چهره واقعي آمريکا دانست و چنين نگاشت که رهبر ايران اظهار داشت: ترامپ ميگويد که شما بايد از من بترسيد، نه! مردم ايران با حضور در راهپيمايي نشان ميدهند که از تهديدهاي آمريکا نمي ترسند. رويترز نوشت سخنگوي کاخ سفيد در مورد پاسخ رهبر ايران به ترامپ اظهار داشت که اکنون رهبر جديدي ايالات متحده را هدايت مي کند. تارنماي شبکه تلويزيوني ان بي.سي نيوز آمريکا هم در اين زمينه آورد که رهبر ايران در يکي از سخنرانيهايشان به تهديد دونالد ترامپ پاسخ دادند. ايشان در جمع فرماندهان ارتش گفتند: هيچ دشمني نمي تواند ايران را فلج کند.
اين گزارش افزود: آيت الله خامنه اي پرسيدند او مي گويد ما بايد قدردان اوباما باشيم. آيا ما بايد از او متشکر باشيم چون که جنگ و خونريزي را به سوريه و عراق آورد و از اعتراضهاي سال 2009 در ايران حمايت کرد؟ آيا اين چيزي است که ما بايد به خاطر آن سپاسگزار باشيم؟ ما از ترامپ متشکريم که کار ما را آسان کرد و چهره واقعي آمريکا را نشان داد..
اين گزارش در بخش ديگري به سخنان رهبري در زمينه حقوق بشر آمريکايي و زدن دست بند به دست کودک پنج ساله هم اشاره کرد و نوشت: اشاره رهبر ايران به تصوير يک شهروند دوتابعيتي ايراني و آمريکايي بود که براي چند ساعت در فرودگاه بينالمللي واشنگتن بازداشت شده بود.
پاسخ ايرانيان به تهديدهاي ترامپ
از جمله محورهاي مورد توجه رسانههاي غربي، واکنش رهبري و مردم ايران به گفتههاي دونالد ترامپ عليه جمهوري اسلامي بود. به طور تقريبي در همه گزارشها موضوع نظر رهبري در مورد حضور گسترده مردم در راهپيمايي روز 22 بهمن براي پاسخ به تهديدهاي ترامپ بازتاب داده شد. تارنماي روزنامه «کريستن ساينس مونيتور» گرچه عنوان گزارش خود را موضوع کلي تنش ميان ايران و آمريکا قرار داد،اما بخش مهمي از گزارش خود را به نخستين سخنان رهبري در دوره رياست جمهوري ترامپ اختصاص داد. اين گزارش ورزشکاران، دانشگاهيان و کودکان را قربانيان خط مشي ترامپ و تنش ميان ايران و آمريکا دانست. گزارش اين روزنامه عنوان کرد که به سرعت پس از سخنان رهبر، يک هشتگ با عنوان ترامپ متشکريم(#ThankYouTrump) به راه افتاد.
اين روزنامه نوشت: رهبر ايران پيش بيني کردند که در راهپيمايي سي و هشتمين سالگرد انقلاب اسلامي در 10 فوريه (22 بهمن) بيشتر از معمول مردم مشارکت داشته باشند؛ رهبر ايران افزود هيچ دشمني نمي تواند ملت ايران را فلج کند.تارنماي نشريه «تايم» هم عنوان گزارش خود از سخنراني رهبري را اين چنين انتخاب کرد: آيت الله خامنه اي رهبر ايران از دونالد ترامپ به علت نمايش چهره واقعي آمريکا تشکر کرد .تايم نوشت: رهبر ايران اعلام کرد که ترامپ در دوره رقابتهاي انتخاباتي و رياست جمهوري ديدگاه چندين ساله ايران در زمينههاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي ايران را تاييد کرد. تايم نوشت: تنش ميان ايران و آمريکا پس از اينکه دولت جديد آمريکا در مورد ايران وضعيت هشدار اعلام کرد بيشتر شد. ايران يکي از هفت کشوري مسلماني است که ترامپ صدور ويزا براي شهروندانش را محدود کرده بود.تارنماي روزنامه انگليسي «اينديپندنت» نيز مانند ديگر رسانههاي غربي در زمينه عريان شدن چهره آمريکا از نظر رهبر ايران نوشت و افزود: آيت الله خامنه اي اعلام کردند که ايرانيان روز جمعه (22 بهمن ) به ديگران نشان مي دهند که وقتي تهديد مي کنند چه واکنشي را خواهند ديد. ترامپ مي گويد از من بترسيد اما در واقع ما از رييس جمهور جديد تشکر مي کنيم. اين روزنامه نوشت: آيت الله خامنه اي، باراک اوباما را فردي دانست که تحريمهاي سختي را عليه ايران به اجرا در آورد. رهبر ايران پرسيد آيا ما بايد از اوباما به علت داعش و وضعيت کنوني عراق و سوريه تشکر کنيم؟
ش.د9504177