انتخابات فرانسه؛ تقابل چپ و راست با پوپولیسم

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1396/02/02 ـ شماره 10852 ـ صفحه 6)

دور نخست انتخابات بیست و پنجمین رئیس جمهوری فرانسه و به عبارتی هفتمین رئیس جمهوری پنجم فرانسه با حضور 11 نامزد برگزیده احزاب و جنبش های مستقل شامل 9 مرد و 2 زن در تاریخ 23 آوریل (3 اردیبهشت) و دور دوم آن هفت می (17 اردیبهشت) با حضور دو منتخب دور نخست برگزار می شود.

بسیاری از کارشناسان مسایل سیاسی این انتخابات را به دلیل شگفتی هایی همچون رای مردم انگلیس به خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) و پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، نقطه عطفی در تحولات آتی جهان به ویژه در قاره سبز ارزیابی می کنند، تحولاتی که در صورت پیروزی عوامگرایانی همچون مارین لوپن، می تواند به تغییرات بنیادین در جامعه جهانی منجر شود.

از همین رو از مدت ها پیش تحولات این انتخابات و عملکرد کارزار نامزدهای آن توسط جامعه جهانی رصد شده است و بسیاری از سیاستمداران غیر فرانسوی در زمینه پیامدهای این انتخابات اظهار نظر کرده و در مواردی هشدار داده اند.

شاید به همین دلیل باشد که در هفته ها و ماه های اخیر، کارزار انتخابات فرانسه شاهد بروز تنش ها، اتهام ها و رسوایی های مالی برخی نامزدهاست. چالش هایی که در مواردی با برگزاری تظاهرات و تجمع های اعتراضی، پرتاب تخم مرغ، سیلی زدن و پاشیدن آرد به سمت نامزدها نمود عینی یافته است.

از آنجا که شناخت هرچند اجمالی نامزدهای انتخابات فرانسه و آگاهی از برنامه ها و چشم اندازهایی که ترسیم می کنند، می تواند به درک بهتر فضای سیاسی انتخابات این کشور کمک کند، گزارش ایرنا تلاش دارد در این زمینه راهگشا باشد.

مارین لوپن Marine Le Pen

متولد 5 اوت 1968(47ش) در «نویی سور سن» است که از 18 سالگی به حزب راست افراطی جبهه ملی که پدرش «ژان ماری لوپن» بنیانگذار آن بود، وارد شد و از سال 2011 (90ش) در راس این حزب قرار گرفت.

حرفه این سیاستمدار عوامگرا وکالت است و از سال 2004 بر یکی از کرسی های پارلمان اروپا تکیه زده است.

وی در دور نخست انتخابات 2012 ریاست جمهوری فرانسه شرکت کرد و 17.90 درصد آراء یعنی افزون بر 6 میلیون و 400 هزار رای را کسب کرد و در نهایت از گردونه انتخابات حذف شد.

گفته می شود چارچوب های فکری مارین لوپن دموکرات تر و انعطاف پذیرتر از تفکرات فکری پدرش ژان ماری لوپن است و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، بسیاری از اهداف و برنامه های جبهه ملی در دوران وی بروز رسانی شده و با خواست جامعه به ویژه جوانان هماهنگ شده است.

شعار اصلی این نامزد عوامگرا (پوپولیست) که برخی رسانه ها از وی به عنوان نسخه فرانسوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا یاد می کنند، «فرانسه قوی» است و طرح اصلی اش برای اداره کشور بر اساس برنامه ای اقتصادی - اجتماعی استوار و شامل محدود کردن مرزها و مهاجرت، بهبود اقتصاد و دادن اولویت شغلی به فرانسوی ها است.

از مهمترین دیدگاه های لوپن می توان به انتقاد از نهادهای بین المللی همچون سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و از مهمترین وعده های وی می توان به برگزاری یک همه پرسی برای خروج فرانسه از اتحادیه اروپا اشاره کرد؛ موضوعاتی که موجب نگرانی بسیاری از سیاستمداران این کشور و قاره سبز شده است.

در شرایطی که اسلام دومین دین با گستره جمعیتی بالا در فرانسه بشمار می رود، مارین لوپن که پیشتر سابقه سخنرانی های چالش برانگیز علیه مسلمانان را در کارنامه خود دارد، مخالفت خود با حجاب اسلامی در مکان های عمومی را اعلام کرده است و حتی در سفر به لبنان، حاضر نشد برای دیدار با مفتی اعظم این کشور از حجاب اسلامی استفاده کند و به همین دلیل این دیدار لغو شد.

با وجود این اظهارنظرها، لوپن بارها نسبت به دخالت نظامی فرانسه در سوریه و لیبی انتقاد کرده و حمایت از بشار اسد رئیس جمهوری سوریه را به مصلحت فرانسه و طرفداری از معارضان این کشور را اقدامی اشتباه ارزیابی کرده است.

از طرف دیگر، لوپن بارها از سیاست شهرک سازی رژیم صهیونیستی انتقاد کرده است؛ سیاستی که با جدیت و قدرت بیشتری توسط پدرش دنبال می شد. از آنجا که بیشتر بانک های فرانسوی با سیاست های لوپن مخالفند، این سیاستمدار برای کارزار انتخاباتی خود با مشکلات مالی مواجه شد و گفته می شود که از همین رو از یکی از بانک های روسیه وامی دریافت کرده است.

این موضوع به همراه اظهارنظرهای جنجالی وی در حمایت از سیاست های ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و در نهایت دیداری که در ماه های اخیر بین این دو سیاستمدار برگزار شد، موجب شده است که برخی سیاستمداران وی را نامزد محبوب روسیه معرفی کنند و نسبت به عواقب به قدرت رسیدن لوپن در فرانسه هشدار دهند.

مارین لوپن در کنار حمایت از پوتین، بارها سیاست های دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا همچون انتقاد از ناتو و محدودیت مهاجرت را می ستود اما با حمله آمریکا به سوریه اختلاف نظر این دو سیاستمدار نیز آشکار شد و لوپن با اعلام تعجب از این اقدام ترامپ، به صورت تلویحی از رئیس جمهوری آمریکا انتقاد کرد و گفت: من کمی شگفت زده هستم، چرا که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بارها و بارها اعلام کرده بود که نمی خواهد ژاندارم جهان شود و این دقیقا همان کاری بود که انجام داد.

وی همچنین به تازگی در مصاحبه با رادیو اینفو فرانسه از ترامپ به دلیل عقب نشینی از وعده های انتخاباتی اش درباره سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) انتقاد کرد.

لوپن در این ارتباط گفته است: تغییر رویکرد ترامپ درباره مواضع اولیه اش درباره ناتو که آن را سازمانی منسوخ خوانده بود، می تواند نتیجه اعمال نفوذ دولتش باشد.

این نامزد انتخابات فرانسه که به دنبال خروج فرانسه از ناتو است، گفت: ترامپ به شکل غیرقابل انکاری در تناقض با تعهداتش است. من در چند روز نظرم را تغییر نمی دهم.

بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده، مارین لوپن با 24 درصد محبوبیت در نظرسنجی ها، دوشادوش «امانوئل مَکرون» از حزب «آن مرش» (به معنی در حرکت) پیشتاز است و گفته می شود که با وجود عبور از دور نخست انتخابات فرانسه، در دور دوم از رقیب خود شکست می خورد.

امانوئل مَکرون Emmanuel Macron

وی متولد 21 دسامبر 1977(56ش) سیاستمدار، بانکدار سابق و جوانترین نامزد انتخابات 2017 ریاست جمهوری فرانسه است که از 26 اوت 2014 تا 30 اوت 2016 به عنوان وزیر اقتصاد، صنعت و امور دیجیتال در دولت فرانسوا اولاند فعالیت می کرد.

وی اگرچه در سال های 2006 تا 2009 عضو حزب سوسیالیست فرانسه بود، اما در سال 2015 اعلام کرد که دیگر نمی خواهد در این حزب فعالیتی داشته باشد و سیاست خود را «نه راست و نه چپ» و «عملگرایی» معرفی کرد.

رسانه های فرانسوی در مورد این نامزد انتخاباتی نوشته اند که این برای نخستین بار در تاریخ جمهوری پنجم است که یک نامزد که پیشتر در هیچ انتخاباتی شرکت نداشته، اینک به اینچنین جایگاهی دست یافته است.

در ادامه این روند و در آوریل 2016، زمانی که مکرون هنوز در کابینه اولاند فعالیت می کرد، به دنبال اجرای تفکرات خود که فراتر از مرزهای سنتی هم حزبی های پیشینش بود، حزب سیاسی خود را با نام «آن مَرش En Marche» و به عنوان یک سازمان مترقی در میان احزاب چپ و راست، در شهر زادگاهش «آمیان» واقع در 120 کیلومتری پاریس (شمال فرانسه) تاسیس کرد.

کارشناسان در تعریف حزب سیاسی که مکرون بنیانگذار آن بود، ویژگی سوسیال - لیبرال را به عنوان مولفه شاخص و محور سیاست های این حزب مطرح می کنند؛ حزبی که تمایل زیادی به شبکه های اجتماعی دارد و از ویژگی های آن قبول عضوگیری از دیگر احزاب و دریافت نکردن حق عضویت است.

گفته می شود که مکرون در میان سایر نامزدهای انتخابات 2017 ریاست جمهوری فرانسه، بیش از دیگران طرفدار اتحادیه اروپا است و از ابراز آن ابایی ندارد. او در نظر دارد برنامه هایی برای نوسازی اقتصاد فرانسه پیاده کند.

خروج مکرون از دولت اولاند حدود یک ماه پس از توبیخ شدنش توسط رئیس جمهوری فرانسه به دلیل شایعاتی مبنی بر احتمال رقابت در انتخابات ریاست جمهوری و افزایش حرف و حدیث ها مبنی بر قصد نامزدی اش در این انتخابات همزمان بود.

در این میان، شکل گیری حزب مستقل «آن مَرش» به این شایعات دامن می زد؛ شایعاتی که با گذشت کمتر از سه ماه از استعفای وی از کابینه اولاند، عینیت یافت و مکرون در منطقه «بوبینی» واقع در حومه شمال شرقی پاریس، اعلام نامزدی کرد و به صورت رسمی وارد کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری فرانسه شد.

در تبیین برخی سیاست های ماکرون در دوران وزارت، می توان به درخواست برگزاری همه پرسی در اتحادیه اروپا با هدف ترسیم نقشه راه جدید برای این اتحادیه اشاره کرد که به اعتقاد کارشناسان موجب ایجاد تنش در حزب حاکم سوسیالیست فرانسه به رهبری اولاند شد.

البته پیش از وی، رئیس جمهوری و «مانوئل والس» نخست وزیر آن دوران نیز گفته بودند که اتحادیه اروپا پس از رای گیری مردم انگلیس به ترک این اتحادیه (برگزیت) باید دوباره خود را کشف کند، اما مکرون پا را فراتر گذاشت و درخواست همه پرسی داد.

مکرون که در نظر دارد برنامه هایی برای نوسازی اقتصاد فرانسه پیاده کند، معتقد است «انتخاب رئیس جمهوری فقط سرمایه‌گذاری نیست و او ارزش‌های کشور، تداوم تاریخ و راه های پنهان پیشرفت و منزلت یک ملت را به دوش می کشد.» کاری که وی با قدرت مدعی شده است «من برای این کار آمادگی دارم و به همین دلیل برای انتخابات ریاست جمهوری نامزد شده ام.»

مکرون را می توان از جمله نامزدهایی رده بندی کرد که در کنار انتقاد از سیاست های بین المللی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، از اقدام این کشور در حمله موشکی به سوریه حمایت و به شدت از بشار اسد انتقاد کرد.

در بخش سیاست داخلی نیز مکرون در همان ابتدای کار و در نخستین سخنرانی های انتخاباتی، «نبرد اقتصادی و اجتماعی» را نخستین اولویت خود در صورت پیروزی در انتخابات 2017 اعلام و وعده کاهش هزینه های کسب و کار را داد؛ وعده هایی که در بزنگاه چالش های سیاسی و اقتصادی فرانسه، به سرعت با استقبال قشرهای مختلف جامعه به ویژه جوانان این کشور مواجه شده است.

کارزار انتخاباتی مکرون که خود را قربانی حمله هکرهای روسیه معرفی می کند، مدعی است که کرملین مارین لوپن و فرانسوا فیون را به عنوان نامزدهای محبوب خود برگزیده است و در رسانه های بین المللی خود به زبان فرانسه، علیه مکرون تبلیغات و شایعه پراکنی می کند.

این نامزد جوان و مستقل انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به همراه مارین لوپن پیشتاز نظرسنجی هاست و بر اساس اطلاعات منتشر شده در این نظرسنجی ها، در صورت حضور مکرون و لوپن در دور دوم انتخابات، این مکرون است که به کاخ الیزه راه می یابد.

ژان لوک ملانشون Jean-Luc Mélenchon

زاده 19 اوت 1951(30ش) سیاستمدار چپگرای فرانسوی و عضو حزب سوسیالیست از سال 1976 بود که بعدها به دلیل اختلاف نظر از این حزب جدا شد. وی حامی افزایش حقوق کارگران، توسعه برنامه های رفاه اجتماعی و باز توزیع انبوه ثروت به منظور از میان بردن نابرابری های اقتصادی اجتماعی در فرانسه است.

در عرصه بین المللی ملانشون خواستار ترک پیمان های اتحادیه اروپا، سیاست های محیط زیستی و مراقبت از استقلال فرانسه در مقابل دیگر کشورها به ویژه آمریکا است.

وی در سال 2008 حزب سوسیالیست را به دلیل آنچه انحرافات لیبرالی می دانست ترک کرد و از طرف حزب کمونیست در انتخابات 2012 ریاست جمهوری شرکت کرد و با کسب 11.10 درصد آرا چهارم شد.

ملانشون برای شرکت در انتخابات 2017 ریاست جمهوری فرانسه به عنوان نماینده جنبش چپ افراطی «فرانسه نافرمان»، وارد عرصه شد و درخواست «بنوا آمون» سوسیالیست برای کنار کشیدن از رقابت ها به نفع احزاب چپ را رد کرد؛ موضوعی که به شدت مورد انتقاد آمون و هم حزبی هایش قرار گرفت.

کاستن از قدرت رئیس جمهوری به نفع قوه مقننه و اتحاد با روسیه علیه گروه تروریستی داعش و اسلامگرایان افراطی از دیگر دیدگاه های سیاسی ملانشون به شمار می رود.

وی از جمله نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری فرانسه است که به شدت از حمله موشکی اخیر آمریکا به سوریه انتقاد کرد و در سخنرانی انتخاباتی خود در شهر مارسی، این حرکت را اقدامی «جنایتکارانه و غیرمسئولانه» و تصمیم دونالد ترامپ در این خصوص را «اشتباهی بزرگ» دانست.

پس از این حمله بود که ملانشون تاکید کرد که می خواهد فرانسه برای پرهیز از مواجهه با روسیه، از «ناتو» خارج شود.

بر اساس آخرین نظرسنجی ها، هرچند فرانسوا اولاند، ملانشون را نامزدی «ساده» نامیده است، اما محبوبیت این نامزد چپگرا پس از برگزاری مناظره همزمان 11 نامزد انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، به شدت در حال افزایش است؛ به گونه ای که هم اینک ملانشون جایگزین فرانسوا فیون در رده سوم نظرسنجی ها شده است و با اختلاف اندک پشت سر مکرون و لوپن قرار دارد.

فرانسوا فیون François Fillon

زاده چهارم مارس 1954(33ش) در «مان»، سیاستمداری کهنه کار و عضو حزب جمهوریخواهان است که در سال های 2007 تا 2012 نخست وزیر دوران نیکولا سارکوزی بود. فیون که گذشته سیاسی پرباری داشته و شگفتی‌ساز رقابت‌های مقدماتی احزاب راست و میانه است را از حامیان سیاست‌های ولادیمیر پوتین و از جمله کسانی معرفی می کنند که خواستار محدود شدن قدرت کشورهای اسلامی همچون عربستان و قطر و نزدیکی به ایران است.

از آنجا که فیون در جریان مبارزات انتخاباتی، بارها نقش عربستان را در گسترش افراطی گرایی در جهان و به ویژه در فرانسه محکوم کرده است، برخی سران سعودی نگران تبعات منفی پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه هستند.

برخی کارشناسان معتقدند که در صورت به قدرت رسیدن فیون، «برونو لو مر» به عنوان وزیر امور خارجه این کشور منصوب شود و این دو سیاستمدار فرانسوی (فرانسوا فیون و برونو لو مر) اراده خود را برای ایجاد توازن در روابط با کشورهای حاشیه خلیج فارس با رویکرد کاهش روابط دیپلماسی با کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان و قطر، به کار گیرند.

از سیاست های اقتصادی فیون که گفته می شود برنامه لیبرالی برای انتخابات پیش رو ارایه کرده است، می توان به پایان دادن به قانون 35 ساعت کار هفتگی، کاهش 500 هزار شغل دولتی، ممنوعیت مالیات بر ثروت، موثرسازی قانون کار و اصلاح نظام بیمه و سلامت اشاره کرد.

محبوبیت این نامزد جمهوریخواه انتخابات فرانسه که در ماه های نخست پس از رقابت های مقدماتی احزاب چپ و میانه، شانس نخست راهیابی به کاخ الیزه معرفی می شد، پس از انتشار اتهام های مالی همچون ایجاد مشاغل ساختگی برای همسر و فرزندانش در پارلمان فرانسه که به «پنه لوپه گیت» مشهور شد، به شدت کاهش یافت و اینک با 18 درصد محبوبیت در میان رای دهندگان، در رده چهارم جدول نظرسنجی ها جای گرفته است.

بنوا آمون Benoît Hamon

متولد 26 ژوئن 1967(46ش) و عضو حزب سوسیالیست و شخصی است که پیروزی اش بر مانوئل والس نخست وزیر سابق فرانسه در رقابت های مقدماتی احزاب چپ را از شگفتی های انتخابات 2017 ریاست جمهوری فرانسه می دانند. برخی کارشناسان معتقدند که در این پیروزی عواملی همچون طرح پرداخت حقوق ماهیانه سراسری و انتقاد از سیاست های فرانسوا اولاند که به شدت با کاهش محبوبیت مواجه است، موثر بوده است.

آمون که یک کارگرزاده است، نخستین تجربه سیاسی خود را در مقام دبیر جنبش جوانان حزب سوسیالیست کسب کرد و در سال 1995 مشاور امور جوانان «لیونل ژوسپین» نخست وزیر شد و در ادامه سابقه وزارت کار را در کارنامه اش به ثبت رساند.

وی در سال 2008 همزمان نماینده اروپا و سخنگوی سوسیالیست شد و در دولت فرانسوا اولاند، معاون وزیر اقتصاد اجتماعی و همبستگی را بر عهده داشت و در سال 2014 وزیر آموزش دولت مانوئل والس شد.

آمون را از مخالفان رشد بی ضابطه معرفی می کنند که بر نوعی از توسعه تاکید می کند که با گرایش محیط زیستی هماهنگ باشد. وی همچنین خواستار کاهش ساعات کار است.

اصلاح قوانین دبیرستان ها و قانونی کردن «کانابیس» (ماده ای که ماری جوانا از آن تولید می شود) با نظارت دولت بر توزیع آن، از دیگر برنامه های مورد توجه آمون بشمار می رود.

وی که تا چندی پیش پس از فرانسوا فیون در مقام چهارم نظرسنجی ها جای داشت، از ژان لوک ملانشون چپگرا برای پیوستن به کارزار انتخاباتی خود دعوت کرد اما با پاسخ منفی وی روبرو شد. پس از این جریان بود که با پخش مناظره تلویزیونی 11 نامزد انتخاباتی و برگزاری چندین سخنرانی، گردونه نظرسنجی ها به نفع ملانشون چرخید و آمون در این جدول پایین تر رفت.

براساس آخرین اطلاعات نظرسنجی های منتشر شده، هم اینک بنوان آمون سوسیالیست در رده پنجم جدول نظرسنجی ها و پشت سر ملانشون و فیون قرار دارد و کارشناسان مسایل سیاسی معتقدند که نمی تواند به دور دوم انتخابات فرانسه راه یابد و ادامه دهنده دولت سوسیالیست اولاند باشد.

نامزدهای کوچک انتخابات فرانسه

در شرایطی که 11 نامزد شامل 9 مرد و 2 زن به انتخابات ریاست جمهوری فرانسه راه یافته اند، 6 نامزد که رای آنان از پنج درصد تجاوز نمی کند به عنوان «نامزدهای کوچک» شناخته می شوند. این نامزدها شامل «نیکولا دوپو-انیان» از «حزب فرانسه به پاخواسته»، « ناتالی آرتود» از «حزب مبارزه کارگران»، « فیلیپ پوتو» از «حزب نوین ضد سرمایه گذاری»، « ژاک شمیناد» از «حزب اتحاد و ترقی»، «ژان لاسال» از جنبش «مقاومت» و « فرانسوا آسلینو» از « اتحادیه مردمی جمهوریخواهان» هستند.

نامزدهای یاد شده که حضور پررنگی در مناظره تلویزیونی همزمان 11 نامزد انتخاباتی داشتند، بیش از دیگران برای شناساندن خود و پیش بردن افکار گاه انقلابی و گاه محافظه کارانه خویش که رها از قید لغزش های جبران ناپذیر، انتقادات اساسی و لحظات پُر تنش بود، تلاش کردند و در مواقعی برخی از نامزد‌های پیشرو را گرفتار لکنت و دشواری کردند.

در این میان «ناتالی ارتو» و «فیلیپ پوتو» که در نظرسنجی‌ها کمتر از یک در صد آراء را بدست می آورند، به گفته خود در جستجوی پیروزی در مناظره ها نبودند و هدف اصلی آنها اشاعه افکار و اندیشه های ضد سرمایه داری و سخنگویی طبقه کارگر بوده است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=130870

ش.د9600065