حضور ترامپ در عربستان؛ اهداف و زمینه‌های سیاسی و اقتصادی

الف) فروش سلاح؛ اصلی‌ترین هدف ترامپ از سفر به عربستان

پیش از سفر ترامپ به ریاض، جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، به عنوان طراح و مجری معامله تسلیحاتی 110 میلیارد دلاری ترامپ با عربستان به همراه مک مستر، مشاور امنیت ملی آمریکا و کوشنر ضمن دیدار با جمعی از نمایندگان کنگره آمریکا، در خصوص پرونده فروش سلاح‌های پیشرفته و سامانه‌های موشکی ضدبالستیک به عربستان رایزنی کردند.

درست پس از آن بود که خبرگزاری رویترز از قول یک مقام کاخ سفید در این باره گزارش داده که در جریان سفر ترامپ به عربستان، بیش از 100 میلیارد دلار قرارداد تسلیحاتی برای فروش جنگ افزارهای آمریکایی با ریاض امضا خواهد شد.

این در حالی است که عربستان سعودی که یکی از پرهزینه‌ترین کشورهای جهان در زمینه خریدهای نظامی است، برای افزایش 6.7 درصدی هزینه‌های جنگی خود در سال 2017 فقط 191 میلیارد ریال سعودی معادل 50 میلیارد و 800 میلیون دلار پیش‌بینی کرده است و به نظر می‌رسد ناکامی در جنگ علیه یمن و کمک به گروه‌های تروریستی در سوریه و عراق، آل سعود را به افزایش خرید تجهیزات نظامی ترغیب کرده است.

به گزارش ایرنا ارقام بودجه سال جاری عربستان نشان دهنده طرح کاهش هزینه‌ها در بخش‌هایی مانند امنیت داخلی و مناطق اداری از 102 میلیارد و 300 میلیون دلار به 96 میلیارد و 700 میلیون دلار است. با این حال، عربستان با انعقاد این قرارداد نه تنها منابع مالی در زمینه خریدهای خارجی خود را محدود می‌کند، بلکه در تامین مالی دیگر بخش‌های اقتصاد داخلی خود نیز با چالش‌هایی مواجه خواهد شد که حل آنها بار زیادی را بر اقتصاد متکی به نفت این کشور تحمیل خواهد کرد.

ب) قراردادهای 50 میلیارد دلاری میان آرامکو و شرکت‌های آمریکایی

مسئولان شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) از امضای قراردادهایی به ارزش 50 میلیارد دلار میان این شرکت و شماری از کارتل‌های اقتصادی آمریکا در جریان سفر دونالد ترامپ به ریاض خبر دادند و تاکید کرده‌اند که در این سفر 16 توافق نامه با 11 شرکت آمریکایی، امضا خواهد شد.

این شرکت به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت خام در جهان، با انعقاد این قراردادها درصدد است تا با توسعه زیرساخت‌های پالایشگاهی خود و واردات فناوری از شرکت‌های آمریکایی، ساختار عملیاتی خود را ترمیم و بروزرسانی کرده تا ضمن افزایش میزان تولیدات نفتی و فرآورده‌های وابسته، خود را در برابر تلاطم‌های احتمالی بازار انرژی جهانی ایمن نگه دارد.

به نظر می‌رسد این اقدام ریاض در جهت حفظ تعادل اقتصادی و جهت دهی جدید به تکانه‌های نفتی خود برای تاثیرگذاری در بازار انرژی صورت گرفته است که البته اثرات منفی آن بر اقتصاد داخلی عربستان ظهور و بروز خواهد داشت.

ج) نشست ریاض و رفتار دوگانه واشنگتن در حمایت از تروریسم

از ابتدای حضور ترامپ در کارزار انتخاباتی آمریکا تا کنون، حمایت عربستان از تروریسم و نقش آن در حوادث یازده سپتامبر همواره یکی از موضوعات مورد اشاره محافل سیاسی و رسانه‌ای واشنگتن بوده است. ترامپ در سخنرانی‌های انتخاباتی خود بارها علیه عربستان سخنانی به زبان آورد و سران سعودی را مورد تمسخر قرار داده بود.

این بار، اما، در حالی ترامپ برای شرکت کنندگان از 50 کشور عربی و مسلمان از جمله 17 تن از سران کشورها از لزوم مقابله با تروریسم و افراط گرایی سخنرانی خواهد کرد، که ماهیت سفر وی به ریاض معنایی جز حمایت از تروریسم دولتی در افکار عمومی منطقه و جهان ندارد.

ریاض که تلاش می‌کند تا خود را از اتهامات مطروحه در خصوص حمایت از گروه‌های تروریستی و نقش خود در حمله 11 سپتامبر به برج‌های دو قلو که اسناد آن در معرض افکار عمومی قرار گرفته و نقش اتباع این کشور را در آن رویداد نشان می‌دهد، مبرا کند در تلاش است تا با برگزاری این نشست، ژستی جدید به خود گرفته و در کنار مقامات آمریکایی تصویری متفاوت از خود به نمایش گذارد. افزون برآن، عربستان سعودی مبتنی بر تعالیم ضدبشری وهابیت و مبتنی بر اعتقادات بدوی خود و نیز با اتخاذ رویکردهای نسنجیده و غلط، با حمایت از گروه‌های تروریستی در منطقه، نه تنها امنیت و ثبات منطقه را به خطر انداخته، بلکه بستر مناسبی برای رشد تروریسم در منطقه ایجاد کرده است.

در این میان، آنچه که توجه به آن ضروری و بایسته می‌باشد، این حقیقت است که حکام سعودی با برگزاری نشست ریاض نه تنها کمکی به حل معضل تروریسم در منطقه نمی‌کنند، بلکه به تفرقه و جدایی کشورهای اسلامی و تحقق منافع نامشروع دشمنان منطقه‌ای و کنشگران جنگ طلب کمک کرده و بستری مخرب برای تداوم اقدامات تروریستی در منطقه پدید می‌آورند.

در این میان، به نظر می‌رسد تلاش ریاض برای نزدیک کردن کشورهای عربی به آمریکا و گشایش جبهه دیپلماتیک جدید و نیز همسو کردن مواضع نظری و عملی آنان با اهداف واشنگتن و تل آویو، از محوری‌ترین اهداف عربستان از برگزاری نشست ریاض است.

نتیجه آنکه، سفر ترامپ به عربستان سعودی به عنوان کشوری که طی سال‌های پر التهاب گذشته در منطقه، نه تنها به عنوان یک کنشگر مخرب منطقه‌ای هیچ کمکی به استقرار ثبات و آرامش نکرده، بلکه با حمایت از گروه‌های تروریستی در سوریه و به راه انداختن جنگی خانمان سوز علیه ملت یمن، آتش جنگ، بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه را شعله ورتر کرده است، معنایی جز رفتار دوگانه واشنگتن در قبال تحولات منطقه‌ای و حمایت از تروریسم ندارد و به روشنی گویای سیاست‌های نادرست و غیرسازنده آمریکا در منطقه خاورمیانه است.

http://jomhourieslami.net/?newsid=134581

ش.د9600310