* بايدها و نبايدهاي كابينه دولت دوازدهم از نگاه شما چيست؟
** امروز بيشتر توجهات به اعضاي كابينه است و اينكه چه كسي باشد يا نباشد. به نظر من اين مساله به هيچ‌وجه مشكل دولت و جامعه ايران را حل نمي‌كند. مساله اصلي‌اي كه دولت و آقاي روحاني بايد به آنها توجه كند، در درجه اول رويكردهايي است كه بايد در كابينه وجود داشته باشد؛ نه اينكه آقاي الف باشد يا نباشد. تا اين رويكردها مشخص نشود بهترين افراد هم نمي‌توانند اصلاحات اساسي در كشور انجام دهند. مشكل اين نيست كه چه كسي با اين خودرو رانندگي كند. البته راننده خوب با راننده متوسط و بد متفاوت هست اما مساله اصلي اين است كه خودرو را بايد تعمير اساسي كرد. آقاي روحاني در درجه اول بايد رويكردهايش را اعلام كند.
پس از آن متناسب با رويكردها ببيند چه افرادي براي كابينه مناسب هستند يا نيستند. در مرحله دوم ترديدي نيست كه بايد بخش عمده‌اي از نيروها نه تنها جوان باشند، بلكه بايد جديد باشند. البته هر فرد جديدي هم الزاما خوب نيست. بايد افرادي خلاق باشند كه زير بار رويه‌هاي نادرست جاافتاده نروند. از خودشان ايده و برنامه داشته باشند و به كارشان عشق بورزند تا تغييري ايجاد كنند. نه اينكه نام‌شان بالاي سر وزارتخانه باشد و فقط در تاريخ ثبت شود كه وزير بوده‌اند.
* دولت روحاني در چه حوزه‌هايي بايد تفاوت‌هاي اساسي با عملكردش در دولت يازدهم داشته باشد؟
** در نظام اداري ايران در ٤ سال دولت اول آقاي روحاني تحول جدي‌اي به وجود نيامد. هر چند به طور قطع بهتر از زمان آقاي احمدي‌نژاد بود و در آن ترديدي نيست. ليكن با اين حد از بهتر شدن نمي‌توان مشكلات مملكت را حل كرد. بايد در حوزه‌هاي مختلف در نگرش‌ها تغييرات اساسي ايجاد كرد. در زمينه شفافيت، پاسخگويي و مبارزه با فساد بايد تحولات اساسي ايجاد كرد. در اين موارد اگر اتفاقي در دستگاه‌هاي اداري رخ ندهد با رفتن وزير الف و آمدن وزير ب اتفاقي هم رخ نخواهد داد. همه تصور مي‌كنند كه مشكل نظام اداري ما بودجه است. در حالي كه اساسا اين مشكل در مقايسه با رويكردها به نسبت فرعي محسوب مي‌شود.
* چه حوزه‌ها و چه وزارتخانه‌هايي از نگاه شما نياز به تغيير در سطح وزير دارد؟
** علاوه بر نكته‌اي كه مطرح شد، برخي وزارتخانه‌ها هستند كه اساسا وزراي شان به نسبت ضعيف عمل كرده‌اند. معتقد هستم كه حتما بايد اصلاحاتي اساسي در اين وزارتخانه‌ها انجام شود. يكي از جاهاي مهم كه مسوولش وزير نيست اما اهميت بسيار دارد، سازمان برنامه و بودجه است. بايد يك ارزيابي دقيق از عملكرد اين سازمان صورت بگيرد؛ از رفتار درون‌سازمان گرفته تا نتايجي كه از سازمان بيرون آمده است. من معتقدم كه در سازمان برنامه و بودجه ضعيف عمل شده است. همچنين وزارت صنعت و معدن نتوانسته جايگاهي را كه صنعت در سال‌هاي گذشته و در رشد اقتصادي نقش مهمي داشته، به خوبي كسب كند. اين وزارتخانه بايد تغييرات اساسي پيدا كند. فارغ از اين نكات كه مي‌توان وزارتخانه‌هاي ديگري را هم برشمرد مساله اصلي همانطور كه گفتم تغيير رويكرد‌هاست.
* آيا اصلاح‌طلبان بايد در خصوص چينش كابينه رايزني و گفت‌وگو با روحاني داشته باشند؟
** سياست يك امر مكانيكي نيست. يعني اگر مدير يك كارخانه باشيد افراد را انتخاب مي‌كنيد و هر فرد را در بخشي مستقر مي‌كنيد اما سياست اضافه بر اداره امور، جلب مشاركت ديگران و ايجاد تفاهم سياسي و ملي هم هست. همانطور كه انتخابات به اين شكل انجام شده؛ سياست هم بايد به اين صورت انجام گيرد. عده‌اي مي‌گويند اصلاح‌طلبان نبايد سهم‌خواهي كنند. من فكر مي‌كنم كلمه سهم‌خواهي حرف نادرستي است. چطور بود كه در زمان انتخابات اين كلمه به كار برده نمي‌شد؟ اگر يك نيروي سياسي و رييس‌جمهور نتواند حاميانش را به مشاركت بطلبد و حتي اگر آنها درست هم فكر نكنند و آنها را نتواند در امر سياسي مشاركت دهد، سياستش شكست مي‌خورد.
شكست سياست فقط در انتخابات نيست بلكه در مجموعه امور است. بنابراين بدون اينكه بخواهم تاكيد كنم كه چه كسي و از چه حزب و گروهي بيايد، اين را تاكيد مي‌كنم كه اگر سياست مبتني بر مشاركت عمومي نباشد، شكست مي‌خورد. كسي نمي‌تواند اين را بگويد كه نيروهاي سياسي كنار بروند كه ما مي‌خواهيم كاري انجام دهيم. چنين ايده‌اي با سياست دموكراتيك ارتباطي ندارد. همان اشتباهي مي‌شود كه مرحوم بازرگان در ابتداي انقلاب كرد.
انقلاب كه شد كابينه‌اي را روي كار آورد كه براي كساني كه در انقلاب بودند، نامانوس، ناشناخته و بي‌ارتباط با نيروهاي انقلاب بود. ولو اينكه اين كابينه به لحاظ كارايي خوب هم باشد، (البته اين فقط يك فرض است) به لحاظ مشاركت‌جويي ناكارآمد است و نتيجه اين مي‌شود كه در نهايت چنين دولتي زمينگير مي‌شود. چنين دولتي امكان ندارد كه بتواند كار خود را انجام دهد و جلو ببرد. دولتي كه از الان كار خود را آغاز مي‌كند و با هجمه‌هاي سنگيني مواجه است بايد سعي كند قدرتي را بسيج كند تا هجمه‌ها را خنثي كند. كار وزارتخانه‌ها و دولت فقط انجام كارهاي فني نيست بلكه ايجاد يك موازنه قدرت در سياست و مواجهه با سياست مخالفان نيز هست.
* شما چقدر با انتخاب وزير زن از سوي دولت روحاني موافق هستيد؟
** در جامعه ايران بدون ترديد نسبت به زنان اجحاف مي‌شود. دلايل آن نيز مفصل است. بر مبناي عكسي هم كه در جلسه اخير با آقاي خاتمي منتشر شده بود، عده‌اي اين نقطه ضعف را مطرح مي‌كردند كه در جلسات اصلاح‌طلبان كه همگي مرد هستند، چه انتظاري از بقيه وجود دارد. ليكن من معتقدم در اين مرحله اگر به نكاتي كه پيش‌تر گفتم توجه شود، در مرحله بعدي بايد به مساله جنسيت پرداخت. البته براي تحقق اهداف پيش‌تر گفته شده زناني هستند كه مي‌توانند با كمك گرفتن از ديگران يا خودشان آن اهداف را پيش ببرند. فقط مي‌ترسم كه اين اتفاق رخ دهد كه اصل بر انتخاب زنان بشود و به اين نكات مهم توجه نشود. آن زمان بانواني بيايند كه ضعيف باشند و اثرات منفي بر ارزش‌هاي توضيح داده شده و نيز درخواست براي عدالت جنسيتي بگذارد.
* دولت دوازدهم نتواند به شعارهايش عمل كند، آيا احتمال چرخش بدنه اجتماعي به سمت اصولگرايان وجود دارد؟
** چرخش اجتماعي به سمت اصولگرايان را كنار بگذاريد. اصلا چيزي به اين عنوان وجود ندارد كه بخواهيم بگوييم مردم به سمت اصلاح‌طلبان مي‌آيند يا اصولگرايان؟ بدنه اجتماعي به دنبال خواسته‌ها، آرمان‌ها و مطالباتي است و در جامعه اين اصولگرايان و اصلاح‌طلبان هستند كه نسبت به آنها چرخش نشان مي‌دهند و نه برعكس. جريان‌هاي سياسي هستند كه سعي مي‌كنند مطالبات مردم را بهتر نمايندگي، دسته‌بندي و ارايه كنند. بنابراين اگر دولت و اصلاح‌طلبان نتوانند به اين مطالبات پاسخ دهند و ارزش‌ها و آرمان‌هاي مردم را پيش ببرند، طبيعي است كه ديگران جانشين‌شان مي‌شوند.
* اخيرا سعيد جليلي از تشكيل دولت در سايه صحبت كرده است. آيا ساختار سياسي، انتخاباتي و حزبي ايران مناسب تشكيل دولت در سايه است؟
** من نمي‌دانم كه آقاي سعيد جليلي چه جايگاهي در بين اصولگرايان دارد؟ مي‌دانم كه نامزد انتخاباتي آنها بوده است اما مشخص نيست كه اين حرف چقدر جدي است. من نه مخالف با آن هستم و نه موافق. آنها هر كاري را كه به نفع اصولگرايي، بدنه اجتماعي‌شان و در چارچوب قانون مي‌دانند مي‌تواند انجام دهند. از كارهايي كه در چارچوب قانون انجام مي‌شود و از همه مهم‌تر به بازسازي اصولگرايان كمك مي‌كند بايد دفاع كنيم.
* اصولگرايان با طرح دولت در سايه چه هدفي را دنبال مي‌كنند؟
** نمي دانم كه وقتي دولت در سايه را مطرح مي‌كنند، معناي روشني دارد يا خير؟ كلمات و مفاهيم در ايران آنقدر سيال و غيردقيق استفاده مي‌شود كه ما نمي‌توانيم از روي يك اصطلاح پي به منويات و اهداف گويند ببريم. چه بسا گوينده بعدا بگويد كه منظور ديگري داشته‌ام.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=77914
ش.د9600943