وزیر نفت با شور و حرارت بسیاری ازستاره خلیج فارس سخن می‌گوید، این پروژه در نگاه وی گویی یک پارس جنوبی دیگر است. پالایشاه سیراف از جمله پروژه‌های مهم نفت و گاز کشور است که شایسته شناخت از سوی مردم است.
شروع پروژه
پالایشگاه استراتژیک «ستاره خلیج فارس» در روز ملی «خلیج فارس» و همزمان با ولادت با سعادت سیدالشهدا و روز «پاسدار» ازسوی رئیس‌جمهوری افتتاح شد تا ایران از این هفته دیگر نیازی به واردات بنزین نداشته باشد. به گزارش شانا، پالایشگاهی که فاز نخست آن از دو روز گذشته روند تولید روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین را آغاز کرده است. پالایشگاه «ستاره خلیج فارس» قرار است به‌تنهایی به اندازه ۵۵ درصد بنزینی که هم‌اکنون در کشور تولید می‌شود را تولید کند. ۹ پالایشگاه فعلی کشور مجموعا حدود ۶۵ میلیون لیتر در روز بنزین روانه بازار می‌کنند در حالی که پالایشگاه «ستاره خلیج فارس» به‌تنهایی و بعد از تکمیل سه فازش ۳۶میلیون لیتر در روز بنزین تولید خواهد کرد؛ بنزینی با کیفیت یورو ۴.
پالایشگاه میعانات گازی «ستاره خلیج فارس» چرا ساخته شد؟ چه مراحلی را طی کرد تا فاز اول آن با ظرفیت تولید بنزین روزانه ۱۲ میلیون لیتر، دو روز گذشته افتتاح شود؟ کدام شرکت ها، ساخت پالایشگاه را آغاز کردند؟ تحریم چطور جلوی «ستاره خلیج فارس» ایستاد؟ ایرانیها چگونه با آن توانمند شدند؟ پروژه دقیقا در چه زمانی شکل گرفت؟ وقتی تحولات آن را تشریح کنیم، آینه شفاف‌تر می‌شود. از فضای انتخابات خارج شوید. عینک‌های جناحی را بیرون بیاورید و این گزارش را تا پایان بخوانید. سیزده سال به عقب می‌رویم.
سال 1383
سال ۱۳۸۳ بود. گاز سه فاز پارس جنوبی در حال استخراج بود. بعد از فازهای ۱، ۲و ۳ فازهای ۴ و ۵ هم در نوبت افتتاح قرار گرفته بود. از هر دو فاز پارس جنوبی روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی و بین ۷۵ تا ۸۰ هزار بشکه در روز میعانات گازی تولید می‌شود. هر چند میعانات گازی قیمتی معادل نفت دارد اما فقط باید در پالایشگاه‌هایی مصرف شود که برای پالایش این هیدروکربور مایع ساخته شده است. تولید میعانات گازی مانند نفت نیست که بتوان به وقت ضرورت، کاهش داد. اگر تولید میعانات گازی کاهش یابد تولید گاز هم کاهش خواهد یافت و این برای ایرانی که مصرف بزرگ گاز داشت و در زمستان‌ها محتاج گاز ترکمنستان شده بود قابل تحمل نبود. پس باید فکری برای صادرات یا مصرف میعانات گازی در داخل کشور می‌شد.
خاصه اینکه بیش از ۲۰ فاز دیگر برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی قابل تعریف بود. از آنجا که سیاست کاهش خام‌فروشی هم جزو سیاست‌های کلی کشور شده بود، ایده ساخت یک پالایشگاه بزرگ میعانات گازی با ظرفیت ۳۶۰ هزار بشکه در روز در وزارت نفت عملیاتی شد. در آن زمان، محمدرضا نعمت زاده، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش و بیژن زنگنه، وزیر نفت بود. این پروژه بزرگ، ابتدا به عنوان یکی از طرح‌های زیرمجموعه شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت تعریف شد. شرکتی از شرکت‌های تابعه وزارت نفت. حاج رسولی ها، به عنوان مجری طرح منصوب و با آغاز مطالعات اولیه و طراحی پایه، پروژه ساخت بزرگ ترین پالایشگاه میعانات گازی در محل فعلی پالایشگاه، رسما در دستور کار قرار گرفت.
مشارکت‌کنندگان
شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت، به عنوان کارفرما، طراحی پالایشگاه بزرگ میعانات گازی را به یک شرکت هندی و یک شرکت ایرانی سپرد. شرکت ETL هند و شرکت طراحی ساختمان نفت (زیر مجموعه وزارت نفت) مسئولیت طراحی پالایشگاه میعانات گازی را بر عهده گرفتند. همزمان با ادامه طراحی‌ها دانش فنی آن نیز خریداری شد.
به دی ماه ۸۵ رسیدیم. در آن مقطع قرار بر این شد که پالایشگاه‌های ایران به صورت شرکتی اداره شوند. این دستورعمل شامل پروژه پالایشگاهی ستاره خلیج فارس هم شد. بنابراین «شرکت ستاره خلیج فارس» در دی ماه ۱۳۸۵ تشکیل شد.
۴۰ درصد سهام این شرکت را شرکت ملی پالایش و پخش ایران در اختیار گرفت. ۵۰ درصد سهام آن به شرکت اندونزیایی SPC و ۱۰ درصد هم به صندوق بازنشستگی صنعت نفت واگذار شد. نکته جالب اینکه نام شرکت پالایشگاهی ستاره خلیج فارس نیز از یکی از کلمات شرکت اندونزیایی الهام گرفته شد (Star) تا این مرحله مطالعات اولیه پروژه انجام می‌شود که حدود سه درصد از پروژه است. در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۶ مشارکتی با دو عضو خارجی و دو عضو ایرانی تشکیل می‌شود تا پالایشگاه را به صورت EPC(در این شکل از قرارداد تمام فعالیت‌ها از طراحی پروژه تا خرید اقلام مورد نیاز، نصب، اجرا، پیش‌راه‌اندازی و راه‌اندازی به عهده پیمانکار است.) برای شرکت پالایشگاهی ستاره خلیج فارس بسازد.
پس قرار می‌شود کنسرسیومی متشکل از شرکت آلمانی «گلدن گروپ»، شرکت ایتالیایی «اسنم پروژتی» و شرکت‌های ایرانی «تهران جنوب» و شرکت «مهندسی مشاور بینا» پالایشگاه ستاره خلیج فارس را به صورت EPC Engineering Procurement Construction با مبلغ دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو در مدت ۴۸ ماه بسازند. از همان اول هم پالایشگاه برای مصرف روزانه ۳۶۰هزار بشکه میعانات گازی طراحی شده بود.
ژرمن‌ها
فضای بین‌المللی علیه ایران سنگین می‌شود. تیرماه ۱۳۸۷ دو شرکت آلمانی و ایتالیایی تحت تاثیر فشارهای بین‌المللی از پروژه خارج می‌شوند. تا این مرحله مطالعات و طراحی پایه و مهندسی (FEED) پروژه هم انجام شده بود. که حدود پنج درصد پروژه است. تا اینجا، کل پروژه اعم از ساخت پالایشگاه، آبگیر و خط لوله انتقال میعانات گازی از عسلویه به بندرعباس هشت درصد (طراحی اولیه و پایه و مهندسی) پیشرفت می‌کند. با مدیریت شرکت‌های "تهران جنوب" و «مهندسی مشاور بینا» کارهای اجرایی شتاب می‌گیرد. زمین پروژه تسطیح و فنس‌ها کشیده می‌شود. ساخت مخازن آغاز و قرارداد ساخت خط لوله انتقال میعانات گازی به اضافه ساخت آبگیر بسته می‌شود.
پیشرفت
به سال ۸۸ می‌رسیم. پروژه ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس با رکود بزرگی مواجه می‌شود. در مقطعی، هیچ پولی به پروژه تزریق نمی‌شود. برخی پیمانکاران داخلی از پروژه خداحافظی می‌کنند. وضعیت رکود تا اواسط سال ۸۹ ادامه می‌یابد. در این زمان، حرکت پروژه آغاز می‌شود. البته بیشتر در بخش انعقاد قراردادهای خرید تجهیزات، ساخت آبگیر و خط لوله. با این همه، کل پروژه ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس (پالایشگاه، آبگیر و خط لوله) تا بهمن ماه ۱۳۸۹، مجموعا حدود ۳۸ درصد پیشرفت کرده است. به این ترتیب که ساخت پالایشگاه ۳۱ درصد جلو رفته است و کار ساخت خط لوله انتقال میعانات گازی و آبگیر هر کدام ۸۰ درصد پیش رفته است. نکته مهم اینکه در تعریف اندازه پروژه، ۸۵ درصد آن ساخت پالایشگاه بوده و ۱۵ درصد هم ساخت آبگیر و خط لوله بوده است. تا بهمن ۸۹، ساخت پالایشگاه ۳۱ درصد پیشرفت کرده بود و پروژه‌های ساخت آبگیر و خط لوله هم به پیشرفت ۸۰ درصد رسیده بود. بنابراین، پیشرفت کل پروژه ستاره خلیج فارس تا بهمن ۱۳۸۹، حدود ۳۸ درصد ثبت شده است. مرحوم محمد اسماعیل کراچیان از سال ۱۳۸۵ تا اواسط سال ۱۳۸۹، مدیرعامل شرکت پالایشگاهی ستاره خلیج فارس بود.
مشارکت‌کننده‌ای ایرانی
بهمن ماه سال ۸۹، اعضای هیئت‌مدیره شرکت پالایشگاهی ستاره خلیج فارس دور هم جمع می‌شوند و تصمیم می‌گیرند تا قرارگاه خاتم‌الانبیا به اعضای کنسرسیوم ساخت پالایشگاه اضافه شود. قرارگاه خاتم‌الانبیا با یک شرکت به نام «فرادست انرژی فلات» وارد پروژه می‌شود. بدین ترتیب، ۹۰درصد سهام کنسرسیوم ساخت پالایشگاه در اختیار قرارگاه قرار می‌گیرد و شرکت‌های «تهران جنوب» با شش درصد سهام و «مهندسی مشاور بینا» با چهار درصد سهام در کنسرسیوم باقی می‌مانند. در حقیقت شرکت «فرا دست انرژی فلات» به خاطر دور زدن تحریم‌ها ایجاد می‌شود. به دلیل پیشرفت ۸۰ درصدی خط لوله ۴۰۰ کیلومتری عسلویه به بندر عباس و ساخت آبگیر، شرکت پالایشگاهی ستاره خلیج فارس، این دو بخش پروژه را به کنسرسیوم واگذار نمی‌کند و خودش آن را به اتمام می‌رساند. کنسرسیوم جدید تا نیمه سال ۹۰، سازمان‌دهی لازم را برای انجام پروژه به صورت جدی پیدا نکرده است. پروژه زنده می‌ماند تا به شهریور سال ۱۳۹۰ می‌رسیم. در این ماه، کنسرسیوم جدید با جدیت بیشتر کارش را ادامه می‌دهد. برای انجام بهتر پروژه، کارهای ساخت پالایشگاه، خرد شده و پیمانکار جزء گرفته می‌شود. در اثر تحریم‌ها تجهیزات اصلی پالایشگاه امکان ورود ندارد. کارهای دیگر اما پیش می‌رود.
ماجرای کمپرسورهای زیمنس چه بود؟
مرداد ۱۳۹۲، وقتی دولت یازدهم روی کار آمد، پالایشگاه ستاره خلیج فارس به پیشرفت ۵۷درصد رسیده و خط لوله و آبگیر تمام شده بود. عمده پیشرفت کار در بخش پالایشگاهی، مربوط به اقداماتی نظیر بتن‌ریزی، ساخت کمپ، ساخت مخزن، خاکبرداری، نصب لوله‌ها و اسکلت‌های فلزی و کارهای مرتبط با فعالیت‌های عمرانی بود تا بتوان تجهیزات را روی آن سوار کرد. در همان زمان بود که شایع شد شرکت آلمانی زیمنس، کمپرسورهای پالایشگاه ستاره خلیج فارس را تحویل نمی‌دهد. تحریم‌ها به اوج رفته بود و بی‌کمپرسور، پالایشگاه معنایی نداشت. وزیر نفت با استراتژی تمرکز بر روی ساخت پالایشگاه و پرهیز از انجام کارهای جنبی وارد کار شد. می‌گویند زنگنه حداقل هفته‌ای یک جلسه و در مقاطعی تا دو جلسه در هفته برای پیشبرد پروژه ستاره خلیج فارس تشکیل داده و اولویتش به اتمام رساندن فاز یک پالایشگاه بوده است. بنابراین هزینه‌های جانبی و ساختمان به حداقل می‌رسد. بهمن سال ۹۳، پروژه ستاره خلیج فارس، مشکل مالی پیدا می‌کند.
۶۵۰ میلیون یوروی راهگشا چگونه آمد؟
ششم بهمن ۱۳۹۳، اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت به بازدید پالایشگاه ستاره خلیج فارس می‌رود. در همان بازدید دستور می‌دهد تا ۶۵۰ میلیون یورو از تسهیلات صندوق توسعه ملی به این پروژه اختصاص یابد. این یک کمک راهگشا بود اما وام صندوق توسعه ملی به شرکت‌های دولتی تعلق نمی‌گرفت. بنابراین ترکیب سهام دادن شرکت پالایشگاهی ستاره خلیج فارس تغییر می‌کند. تاپیکو به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های تامین اجتماعی ۴۹ درصد پروژه را در اختیار می‌گیرد و سهام شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی صنعت نفت به ۱/۳۳ (بیش از ۳۳ درصد) می‌رسد. شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هم به سهم ۹/۱۷ (نزدیک ۱۸درصد) بسنده می‌کند. به این ترتیب وام ۶۵۰ میلیون یورویی صندوق توسعه ملی به پالایشگاه اختصاص می‌یابد و پروژه جان می‌گیرد. این اقدام دولت برای اتمام پروژه بسیار با اهمیت بود.
نامردی کره‌ای‌ها!
تحریم‌ها حتی شرکت‌های کره‌ای را هم جلوی ایران قرار داده بود. همان‌هایی که گوشی‌های موبایل و لوازم خانگی‌شان بازار ایران را پر کرده بود. شرکت کره‌ای که قرار بود سیستم‌های کنترلی پالایشگاه را تامین کند در مقطعی از ارسال تجهیزات خودداری کرد و بعد هم به سختی به ایران فرستاد. شرکت زیمنس آلمان، کمپرسورها را آماده کرده بود اما نمی‌داد. بدون کمپرسور، پالایشگاه امکان راه‌اندازی نداشت. وقتی کار گره خورد، سازندگان پروژه دنبال ساخت کمپرسور توسط چینی‌ها رفته و به چینی‌ها سفارش دادند. برجام که آمد، تحریم‌ها که برداشته شد، کمپرسورهای زیمنس هم وارد کشور شد. پالایشگاه ستاره خلیج فارس دیروز افتتاح شد اما هنوز کمپرسورهای چینی به ایران فرستاده نشده است!
پروژه‌ای که یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو گران‌تر تمام شد
پروژه‌ای که قرار بود با دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو در ۴۸ ماه به اتمام برسد تاکنون سه میلیارد و ۷۱۰ میلیون یورو برایش هزینه شده و بیش از ۱۰سال طول کشیده است. برآورده هم شده است که هزینه فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس به سه میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو برسد. بخشی از این افزایش هزینه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورویی را تحریم‌های ظالمانه به کشور تحمیل کرده است. کار مهم وزارت خارجه و مجموعه حاکمیت از جمله دولت در به ثمر رساندن برجام و رفع تحریم‌ها در پالایشگاه ستاره خلیج فارس قابل رویت است. چه، اگر تحریم‌ها می‌ماند هم هزینه پروژه افزایش می‌یافت و هم پالایشگاه هنوز به اتمام نرسیده بود. گو اینکه، کمپرسورهای چینی پروژه، هنوز هم وارد کشور نشده است. تزریق ۶۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی به پروژه نیز در کنار پیگیری‌های مستمر وزارت نفت و حل مشکلات پروژه در سطح وزیر از دیگر خدمات دولت به تکمیل پروژه ستاره خلیج فارس بوده است.
چرا "ستاره خلیج‌فارس" عزت ملی است؟
اگر ادعا می‌شود که ۷۴ درصد پروژه پالایشگاهی ستاره خلیج فارس ایرانی است به این دلیل است که حدود ۷۰ درصد طراحی آن توسط مهندسان ایرانی انجام شده است. جالب است بدانید که ۳۰۰ هزار نقشه برای طراحی پالایشگاه رد و بدل شده است.
۶۰ درصد تجهیزات پالایشگاه ایرانی است و ۱۰۰درصد ساخت آن توسط شرکت‌های ایرانی انجام شده است. حتی تجهیزات پیچیده هم توسط مهندسان ایرانی نصب شده است.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس در فاز اول و از دیروز روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین تولید کرده است. پس از تکمیل سه فاز این پالایشگاه ۳۶ میلیون لیتر بنزین یورو چهار، ۱۴ میلیون لیتر گازوئیل یورو چهار، چهار میلیون لیتر گاز مایع (LPG) و سه میلیون لیتر سوخت جت تولید خواهد کرد. جالب است بدانید که تاکنون (پیش از افتتاح) یک میلیون و ۴۰۰ هزار لیتر گازوئیل مرغوب و یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن نفتا از پالایشگاه ستاره خلیج فارس به کشورهایی نظیر ژاپن، هند و... صادر شده است. راندمان پالایشگاه ۶۰درصد است به این معنا که ۶۰ درصد میعانات گازی را به بنزین تبدیل می‌کند. با ساخت کامل این پالایشگاه تنگنای ایران در تولید میعانات گازی برطرف می‌شود. ایران در فاز اول و از دیروز از واردات بنزین بی‌نیاز شده است و پس از تکمیل دو فاز دیگر، صادرکننده بنزین می‌شود. این دو، قدرتی بزرگ در خاورمیانه و آسیای میانه به ایران می‌دهد. یک قدرت استراتژیک. پالایشگاه ستاره خلیج فارس برای عزت ملی ایران بسیار مهم بود. ارزش اقتصادی بزرگی هم دارد.
وزیر نفت در مراسم افتتاحیه چه گفت؟
وزیر نفت در مراسم افتتاح فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس، راه توسعه کشور را روشن توصیف و تاکید کرد: «در مرداد ٩٢ کارهای ساختمان، نصب تجهیزات و اقدامات فرآیندی پالایشگاه در مراحل ابتدایی ١۴، ١٣ و ١٢ درصدی در فازهای اول، دوم و سوم قرار داشت. پیشرفت کلی طرح شامل سه فاز هم اکنون به ۳/۹۰ درصد رسیده است.» زنگنه سپس به یک نکته مدیریتی اشاره کرد: "درست است که تحریم‌ها بسیار آزاردهنده بود، اما مشکلات مدیریتی هم در تاخیر بهره‌برداری از این پروژه تاثیر داشته است. زمانی که کارم را در دولت یازدهم شروع کردم، این طرح کلافی سردرگم با گره‌های کور بود که باز کردن آن به تلاش همه نیاز داشت.» زنگنه اعلام کرد که از کل هزینه‌های پروژه تنها ۴/۱ میلیارد دلار آن در دولت یازدهم هزینه شده است: «ما سعی کردیم به صورت قطره‌چکانی از منابع مالی استفاده کنیم، اما طرح نسبت به گذشته پیشرفت بسیار بهتری داشت. همه می‌توانند شهادت بدهند که ما از همه ظرفیت‌ها و تجارب مدیریتی مان برای این طرح استفاده کرده ایم؛ این در حالی است که دو سال و نیم از تحریم‌ها در این دولت بود، اما چاره‌ای نداشتیم و باید دست به دست هم می‌دادیم و با برادری موفقیت‌ها را کسب می‌کردیم.»
تشکرهای زنگنه را سایت خبری وزارت نفت این گونه گزارش کرده است: "از آقای وزیری هامانه چه در زمانی که وزیر نفت بودند و چه زمانی که قائم مقام بنده بودند، از آقای نعمت‌زاده، مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش، از آقایان ادیب و دادور، تمام سازندگان و اجراکنندگان طرح از جمله شرکت تاپیکو، شرکت پالایش ستاره خلیج فارس، صندوق بازنشستگی نفت، شرکت ملی پالایش و پخش، شرکت اُیکو و... کمال تشکر را دارم."
اظهارات زنگنه درباره همکاری با قرارگاه خاتم‌الانبیا
وزیر نفت جملات بعدش را برای نخستین بار بر زبان راند: «وقتی در سال ٩٢ به وزارت نفت برگشتم خیلی‌ها دوست داشتند میان وزارت نفت و قرارگاه دعوا درست کنند، تحریک هم کردند، اما تاکید می‌کنم در تمام این مدت چیزی جز صفا و دوستی میان ما حاکم نبود چون خواسته هردوی ما، سربلندی ایران عزیز است.»
زنگنه از سردار عبداللهی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به صورت ویژه تشکر کرد و او را «دوست و برادر خوب» خودش خواند و به نکته خبری مهمی اشاره کرد: «با تکمیل طرح فراگیر پالایشی سیراف با ظرفیت نهایی پالایش ۴٨٠ هزار بشکه میعانات گازی، در آینده، کل میعانات گازی تولیدی کشور به میزان یک میلیون بشکه در روز، در کشور پالایش خواهد شد و چیزی برای صادرات باقی نخواهد ماند. این یعنی جلوگیری از خام‌فروشی، تکمیل زنجیره ارزش و این یعنی اقتصاد مقاومتی.»
زنگنه با افتتاح این پالایشگاه گفت که به یکی از آخرین تعهداتش عمل کرده است. حل مشکل میعانات گازی ایران بسیار با اهمیت است. بابک زنجانی با خرید میعانات گازی مانده روی آب ایران وارد در معرکه نفت جولان داد. میعاناتی که نتوانست بخش عمده آن را بفروشد.
افتتاح پالایشگاه هم‌سو با اقتصاد مقاومتی است
قرارگاره سازندگی خاتم‌الانبیا نشان داد که می‌تواند مگاپروژه‌ای نظیر ستاره خلیج فارس را راهبری کند و این ظرفیت بزرگی برای کشور است. هر چند باید در این راه قوی‌تر شود. ظرفیت فنی و اقتصادی قرارگاه برای کشور راهگشاست. به‌ویژه در شرایط سخت. «با بهره‌برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس امکان صادرات بنزین و افزایش کیفیت سوخت مصرفی داخل نیز فراهم می‌شود و ایران به جرگه صادرکنندگان بنزین می‌پیوندد.»
این را سردار عبداللهی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در مراسم افتتاحیه فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس گفت و افزود: «افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم‌سو با اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل و تولید و اشتغال است. اگر ما بر اساس راهبردهای کشور حرکت کنیم توانایی فتح قله‌های بزرگ را داریم.»
وی با بیان اینکه ٨٣ درصد تجهیزات پالایشگاه ستاره خلیج فارس ساخت داخل بوده است، گفت: «امروز ظرفیت عظیمی در داخل کشور وجود دارد که می‌توانیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.»
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا درباره میزان تولیدات فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم گفت: "با بهره‌برداری از مرحله نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه ١٢ میلیون لیتر بنزین یورو۴، چهار و نیم میلیون لیتر گازوئیل یورو۴، یک میلیون لیتر نفت سفید یورو۴ و یک میلیون و ٣٠٠هزار لیتر گازمایع یورو۴ تولید می‌شود.»
قرارگاه خاتم‌الانبیا دست در دست دو دولت جمهوری اسلامی ایران در کنار شرکت‌های ایرانی دیگر پروژه استراتژیک پالایشگاه ستاره خلیج فارس را ساختند. ایرانی ها، ایران را از واردات بنزین خودکفا کردند. دو روزگذشته «ستاره خلیج فارس» در کنار خلیج فارس درخشید.
http://news.aftabeyazd.ir/6504--.html
ش.د9602501