(روزنامه شرق - 1396/09/12 - شماره 3025 - صفحه 19)
یک روز بعد از آنکه رضا ضراب تاجر ایرانی-ترکیهای در دادگاه نیویورک علیه ترکیه و شخص رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور، شهادت داد، روزنامه نیویورکتایمز نوشت دادستانی ترکیه حکم مصادره اموال او را که در آمریکا در بازداشت بهسر میبرد، صادر کرده است. ضراب روز پنجشنبه و در جریان سومین روز جلسه استماع شهادت، در دادگاه رسیدگی به یکی از پروندههای نقض تحریم آمریکا علیه ایران، اردوغان را متهم کرد که شخصا مجوز دورزدن تحریمهای آمریکا علیه ایران را صادر کرده بود. این روزنامه همچنین نوشت ضراب شهادت داده است در سال ٢٠١٢ یک مقام ترک به او گفته بود رجب طیب اردوغان که در آن زمان نخستوزیر وقت ترکیه بوده، به دو بانک در این کشور دستور داده است در یک معامله میلیارددلاری که گرفتار تحریم است، مشارکت کنند؛ سخنانی که با واکنش رئیسجمهور ترکیه مواجه شد.
به گزارش ایسنا به نقل از ارمنیوز، رجب طیب اردوغان در جمع نمایندگان حزب اعتدال و توسعه ترکیه گفت: «ترکیه تحریمهای آمریکا علیه ایران را نقض نکرده است. ما کار درست را انجام دادهایم و تحریمهای ایران را نقض نکردهایم». پیشتر از این هم نام رئیسجمهوری ترکیه در ماجرای ضراب بیان شده بود. در آبان، رویترز نوشت دادستانهای آمریکایی میگویند ضراب برای پیشبرد کارهای خود از نام «رجب طیب اردوغان» استفاده کرده و دنبال جلب حمایت او بوده است. آنها در توضیح ادعای خود به فایل ضبطشده یکی از مکالمات تلفنی ضراب اشاره میکنند که در آن با یکی از شرکای جرم خود از دیداری که با اردوغان حین یک مراسم عروسی داشته، سخن میگوید و اینکه تلاش داشته رضایت او را برای خرید یک بانک ترکیهای جلب کند. این در حالی است که اردوغان پیش از این بارها از رضا ضراب حمایت کرده بود. او در اردیبهشت سال جاری در گفتوگو با رویترز درباره بازداشت این تاجر گفته بود: «ضراب فامیل او نیست؛ اما بههرحال شهروند ترکیه است و موظف به حمایت از او هستیم».
او همچنین در زمان نخستوزیری خود از ضراب به دلیل کمک به اقتصاد این کشور و فعالیتهای خیرخواهانه تقدیر کرده و گفته بود: «ضراب طلا صادر میکند و میدانم که در امور خیریه نیز فعالیت دارد. اگر مدرکی علیه ضراب دارند، چرا او را در حین ارتکاب جرم نگرفته و از اقداماتش فیلمبرداری نکردهاند؟».همچنین متن اعترافات محرمانه او که بهتازگی فاش شده است، نشان میدهد ضراب بهطور جزئی جرائمش را پذیرفته و گفته از سال ٢٠١٠ تا زمان دستگیری در ٢٠١٦ با افرادی توافق کرده بود که مانع از اجرای تحریمهای ایران از سوی وزارت خزانهداری آمریکا شوند. متن اعتراف این تاجر ایرانی-ترکیهای همچنین نشان میدهد دولت ترکیه پذیرفته بود اقداماتی را برای حفظ امنیت رضا ضراب و خانوادهاش به کار گیرد.
ضراب همچنین در دادگاه نیویورک مدعی شده به «ظافر شاجلیان»، وزیر اقتصاد پیشین ترکیه، در فاصله مارس ٢٠١٢ تا مارس ٢٠١٣ رقم ٤٥ تا ٥٠ میلیون یورو معادل ٥٣,٢ تا ٥٩.١ میلیون دلار به اضافه حدود هفت میلیون دلار رشوه پرداخت کرده است تا بتواند از ایران طلا قاچاق کند؛ اما «بکر بوزداغ»، معاون نخستوزیر ترکیه، گفت: «به رضا ضراب فشار آوردهاند و او را مجبور به این اظهارات کردهاند، ما بهوضوح میگوییم که این محاکمه سیاسی است و هیچ اساس قضائی ندارد. این توطئهای علیه ترکیه است».تا پیش از این دادگاه فقط شخص رضا ضراب و «هالکبانک» از متهمان اصلی این پرونده بودند؛ اما او در دادگاه گفته «بانک زراعت» و «واکیفبانک» ترکیه نیز در دورزدن تحریمهای ایران نقش داشتهاند. دادستانی آمریکا رضا ضراب را متهم کرده که در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ به دولت ایران کمک کرده است تا صدها میلیون دلار داراییهای آنها را برای دورزدن تحریمها جابهجا کند.
ادعای ملاقات با احمدینژاد
او نام یک رئیس دولت دیگر را نیز در دادگاه آورده است؛ خبرآنلاین، به نقل از بیبیسی نوشت خبرنگاران حاضر در جلسه دادگاه رضا ضراب، در شبکههای اجتماعی نوشتهاند او مدعی ملاقات با رئیس سابق بانک مرکزی ایران و نیز ارتباط با محمود احمدینژاد در زمان ریاستجمهوریاش شده است. ضراب در این دادگاه با رسم نموداری روی یک صفحه بزرگ، به توضیح چگونگی انتقال طلا برای دورزدن تحریمها پرداخت. روز گذشته همچنین در فضای مجازی نامهای از رضا ضراب به محمود احمدینژاد منتشر شد. در این نامه که برای سال ١٣٩٠ است، رضا ضراب به رئیس دولت دهم گفته آمادگی دارد برای حوالههای ارزی و همچنین تعدیل نرخ ارز با نظارت مستقیم عوامل محترم اقتصادی دولت، با استفاده از کمترین تسهیلات اعتبار و منافع فعالیت کند؛ نامهای که درست یا غلطبودن آن هنوز تأیید نشده است.
رضا ضراب از شرکای بابک زنجانی، متهم ردیف اول بزرگترین فساد نفتی است که به اعدام محکوم شده است. ضراب متولد سال ٦٢ در تبریز است و با «ابرو گوندش»، خواننده مشهور ترکیه نیز ازدواج کرده است. آذر ١٣٩٢ پلیس ترکیه اعلام کرد در جریان ماجرای بحران فساد مالی ترکیه، ٥٣ نفر را به اتهام پولشویی و فساد مالی بازداشت کرده است؛ یکی از این افراد، رضا ضراب بود. او در ترکیه بدون محکومیت آزاد شد؛ اما در فروردین ٩٥ در آمریکا به اتهام صدها میلیون دلار معاملات مالی در نقض تحریمهای آمریکا علیه ایران بازداشت شد. اولین جلسه دادگاه رضا ضراب اردیبهشت ٩٥ در نیویورک برگزار شد، ولی او اتهامات مربوط به برنامهریزی توطئه برای انجام صدها میلیون دلار مبادلات مالی برای کمک به ایران را رد کرد.
http://www.sharghdaily.ir/News/147419
ش.د9603639